Khazihmite’ Lungdamna Bulpi ahi Lungdambawl Thupuak: 2013
Christmas-pen Zomi-in “Lungdambawl” ci-a aphuakmi thei sese lo-in “Ei’ Pau”-a seh kahihman-in ahong zanghsuk kahihi. (Ppd: Pa Pasian’ Kammalte asan-tawh kahong gelh-hi).
Atelnoppen ding-in “Vaanglian Pasian (Mighty God), Tawntung Pa (Everlasting/Eternal Father) Mihing-a hong Suahna” ahihi. Mihing takpi “Tawntung Pa” hi-thei saamke’ncia acizong Khazihmi veve lak-ah adim aha-in ki-omlaai-hi. Nangzong khat na-hi khading-hi. Lungdambawl apianna ahihkeileh aneipa-pen tuni-in nang’ ading-in ‘Honpa leh Topa’ taktak-in ‘asaang’ khin bang-in na’ kisehleh “Honpa”-in bangteng huam-hiam cihthu naakpi-in thupi-hi.
Amasa-in, kamsaang khempeuh lak-ah mihing-a hong suakding “ZEISU” thu anaakgen penpenleh agen thute eimahmah’ theihkhop-a ataangtung Kamsaang Isaiah’ genna-ah ZEISU-pen kua hi-a, bang ahihiam (Who and What is JESUS) cihthu kitel sinsen-in Lungdambawl ma BC kumzalom 8 kiim-in taangko khin-hi. Tuahun khang mite’ ading-in amau’ nuntaaksung hong pianglo ahihman-in Kamsaangpa-pen azuau, upmawh thugen bang-in kiseh mahmah khading-hi. Ahizong-in Pasian’ Kammal amaaimang khatbeek omlo-hi.
I’ kamlotngah (Kawlpau toptawm: lasak bang-a sa deudeu-thei)-a I’ neih Isaiah 9.6:
“Eite’ tung-ah naupang khat hong suak-a, tapakhat hong kipia-hi. Amah eite hong Ukpa hiding-hi! Amah-pen “Alamdang ahihkeileh Apil Tongkumpihpa, Vaanglian ahihkeileh Athahaatpha Pasian, Tawntung Pa, Daihna Kumpi” kici dinghi.
Hih-pen Kamsaangpa’ tungtawn-a Pasian’ honggen Kammal hi-a, ZEISU-pen Kua-hiam cihthu hongki genkhol ahihi. Hih Kammal-pen Pasian’ Kammal ahihi cih I-upleh ZEISU-pen “Tawntung Pa (Everlasting/Eternal Father)” ahihna upding ahihi. Mihingte-in ahihleh Pasian’ Kammal cihteei hang-in “Mary’ sung pan-a hongsuak hibuang ahihteh hithei saam kencia”ci-a ei’ upmawh sansaatna kithupi sakzaw thei tawntung-hi.
Kamsaang Ezekiel’ genna-ah, “Keimah-in Ka’ tuute’ Tuucingpa Ka-hi ding-a, amaute’ ading tawlngakna mun Ka’ muhsak/pia dinghi. Saangpen TOPa Keimah-in Ka-genkhin zo-hi (34.15)”.
Kamsaangpa’ tungtawn-a thugenpa mah-in Lungdamthupuak John sung-ah hong pulaak kiik-hi: “Keimah-in tuute’ ading-a asi-nuam Ahoih Tuucingpa Ka-hihi (10.11)”. Ezekiel tungtawn-a thugenpa-pen Saangpen TOPA (the Sovereign LORD) hi-a, John’ ciaptehna sung-ah tuapa-pen ZEISU honghi mawk-hi.
Kamsaang Ezekiel’ tungtawn-a genthuahna-ah: “Saangpen TOPA Keimah-in kongcih in-ah, note mimal kimciat thu kahong khen ding-a asia lakpan-in ahoih, keelte’ lakpan-in tuute kahong tuamkhen dinghi (34.17)”, ci-hi.
Hihpen Lungdamthupuak Mathew’ ciaptehna sung-ah ZEISU-in, “Mihing’ Tapa Kumpi-a ahongpai ciang-in vaanmite khempeuh Amah-tawh hong kithuah ding-a, Ama’ tokhomluun vaangphapi tung-ah hong tu-in, Ama’ maai-ah minam khempeuh kikaaikhawm dinghi. Tuaciang-in tuucingpa-in keelte’ lakpan-in tuute atuamkhen banglian-in Amah-in amaute khen nih-in khen dinghi (25.31-32)”. Ezekiel’ tungtawn-a thugenpa Saangpen TOPA-pen ZEISU nana-hi gige ahihlam hong kitelsiang-hi.
ZEISU Amahle-amah Pasian ahihna hong kipulaakna: “Banghang-in ‘Ahoih’ hongci na-hihiam? Pasian bekbek longal ahoih kuamah om lo-hi (Luke 18.19., Mark 10.18., Matthew 19.17)”. Pasian simloh ahoih omlo ahihman-in, “Keimah-in tuute’ ading asi-nuam Ahoih Tuucingpa Ka-hihi (John 10.11)” acihna-tawh tuah lehang “Ahoih Hilhsiampipa-aw,..” ci-a asam mipa-in tua ZEISU-pen Pasian ahihlam thei-a asam hilo-in kamsiamna bek-tawh asam ahihziak-in atung-a dotna abawl ahihi.
Pasian’ thallohpipa Moses-pen Pasian-in asap laai-in Moses-in, “Kua na-hihiam?” ci-a adot ciang-in Pasian-in, “Keimah-in Keimah Ka-hihi (Paikhiatna 3. 14)” ci-in dawng-a, hih thugenpa mah-in Lungdamthupuak John sung-ah, “Tua’ ziak-in note’ mawhna sung-ah siding hongci Ka-hihi. Tua hi-a, Keimah-in Keimah Ka-hih nong’ up kei-uhleh note’ mawhna sung-ah na-siding uhhi (8.24)” ci-hi. Moses ahopih Pasian-pen Nungzuuite thu ahilh ZEISU ahihlam I’ upkeileh I’ mawhna sung-ah siding cihna ahihi. Tua hi-a, ZEISU Kua ahihiam cihthu telsiang nading kicing mahmah-hi.
Hihteng bekbek zongtawh ZEISU-pen Ka’ TOPA ahihi ci-in khamuangtak-a saantheih ahihi. ZEISU-pen TOPA leh HONPA-a saanding ahihziak-in HONPA I’ cih-in bangciang-hiam, bangdaan-hiam cih ensuk lehang!
Honpa-a Saanna
Khazihmi khempeuh-in “ZEISU-pen Honpa ahihi” cihthu/kammal kisaangkim, kithei-kim hinapi Honpa cihthu-in bangciang-hiam cih atelcian tamlo-hi. Amasa-in Thuciam Thak sung-ah “Honpa”-pen “ZEISU” ci-in kisaangkim hinapi Honpa Nih anei bang-in Khazihmite ki-om milmel-hi.
Thuciam Luui sung-ah Pasian mahmah-in Amahmah Honpa ahihna, adang Honpa omlo ahihna Kamsaang Isaiah, Kamsaang Jeremiah, Kamsaang Ezekiel te-a kipan kamsaang khempeuh-phial tungtawn-in honggen khin-a, Pasian longal Honpa adang omlo cih theihsa ahihman-in amal-in I’ suut nawnkei pakphot dinghi.
Thuciam Thak sung-ah ZEISU hong suah nading Kamtaai Gabriel-in “Amah-in Ama’ mite honkhiading ahihman-in Amin ZEISU phuak in” acih tungtawn-in “ZEISU” cih kammal khiatna mahmah-pen “Honkhia” cihna hi khin-hi. “Tuni mahmah-in David’ Khua-ah Khazih Topa note’ Honpa suak-hi (Luke 2.11).” Honpa-pen leitung vaantung-ah Khat-bek om-a, tuapa-pen mihing hong suaksuk cihna ahihi.
Nungzuuite-in amau’ saanna agelhnate:
Misiangtho Paul-in Titus 1 thupatna-ah “eite’ Honpa Pasian., Khazih ZEISU eite’ Honpa…,” ci-in pulaak-hi. Honpa nih-tawh kisuun dek-hi. Titus 2.10 (b)-ah “…. eite’ Honpa Pasian” ci-a, anuai-ah “…. alian eite’ Pasian leh Honpa ZEISU Khazih (our great God and Saviour Jesus Christ…)’ vaangliatna hong kilat ciang-in,…. (2.13 (b),” ci-in ZEISU-pen “Alian Pasian leh Honpa” ci-hi. Timothy
Misiangtho Peter-in, “eite’ Pasian leh Honpa ZEISU Khazih (our God and Saviour Jesus Christ) (2Peter 1. 1) ci-a, ZEISU-pen Pasian leh Honpa-in saang-hi. “Eite’ Pasian leh Honpa ZEISU Khazih’ tawntung Kumpigam,… (2Peter 1.11 (b)) ci-thuah laai-hi. 2Peter atawpna-ah “….eite’ Topa leh Honpa Zeisu Khazih..” -tawh thukhupna bawl-hi.
Thuguipi-pen “ZEISU Honpa-in saang” cihthu hi-a, Thuciam Luui sung-ah “Honpa” penmah Thuciam Thak pan-a tuciang, leh atawntung-a ‘Honpa’ ahihna taktak I’ saang-hiam cihthu ahihi.
Kamsaang Isaiah’ tungtawn-in Alianphabel Pasian (Almighty God, JEHOVAH)-in, “Keimah-in amasa leh anunung Ka-hihi (44.6 {b}., 48.12 {b}., ),” ci-a, Mangmuhna sung-ah, “Topa Pasian Alianphabel-in, ‘Keimah-in amasa leh anunung Ka-hihi’,…. (1.8 {a})” ci-in John-in ciamteh-a tua-pen ZEISU hong hi-hi (2. 8). Akicianpen-ah:
“ZEISU-in ci-hi, ‘Ngai un! Ka hongpai baihta dinghi! Mimal kimciat’ sepna-tawh kizuui-in piakding pahtaaksilpiak (reward) Ka hongkeng dinghi. Keimah-in amasa leh anunung, akipatna leh atawpna Ka-hihi (Mm 21.12-13)”. “Tuaciang-in leitung khempepuh-ah Topa-in Kumpi hiding-a, mikim-in Amah-pen Pasian-in bia-in Ama’ min-mah theiding uhhi (…; everyone will worship Him as God and know Him by the sam name) (Zechariah 14.9)”. The same name acih “amin-mah”-pen “ZEISU” ahihi. ZEISU-pen TOPA leh HONPA-a saanna hih thuguipi ahihi. “Tua’ ziak mah-in hihthu hong suut ka-hihi (A. Catherine Hankey, 1866: I love to tell the story., 2nd Stanza)”.
Honpa Nih omlo-in Honpa Khat hi-a Ama’ min-in Alianphabel Pasian (Almighty God), Saangpen TOPA (Sovereign LORD), Honpa Khazih ZEISU ahihi. Ka’ Uppa ka thei-hi, Amah Muanhuai-hi (St. Paul)!
Hongsuak ZEISU’ Daihna Note khempeuh’ tung-ah hongtung tahen!
Khazih-in Sisan-tawh Aleisa,
Zokhai
T. Zokhai ITNA-IN GUABANG HINNA-HI
60 Narr-Maen Drive
Croydon Hills VIC 3136
Melbourne, AU
Tel: +61 39723 0460
Mob: +61 420 800 560
Comment piaknop aomleh...