Zomi ong kitheihna leh Tedim District ngahlohna khitciang – 1
Zomi Nu le Pa, U le nau,
Tu-ma hun tomno khat sung leh tu laitak a i buaipih, i lung hihmawh pih thu le la pawlkhat limtak enkik, ngaihsun kikkik a i minam bup mailam saupi ding geel huai thu tampi om ding in ka ngaihsun hi. Eimite’ a-ding in tulian laitak pen, kei mimal muhna ah, a hun thupi pen, ahun geekpen laitak ahi ding in zong ka ngaihsun hi. Tu laitak i sepna i bawlna khempeuh in mailam khang tampi sukha ding hi. Kipawlna, Party leh Biakna makai khempeuh in pilvang tak a mipi makaih ding leh mipi mahmah zong lungsim a om peuh mawk awtawt a, phengtai zeizai hun ding hilo hi. Limtak a i ngaihsut deuh ding thulu pawlkhat enkik dih ni.
Kawlgam kumpi ki-ukzia tawm ong kikhel a, mailam ah ong kikhel semsem ding ci-in i lam-en ciat hi. Tuabang mah in hih a kikhel ki-ukzia tung tawn in hamphatna i ngahtheih dingte lak ah Tedim, Tonzang, Cikha gamteng kigawm in District khat a om ding cih nakpi lunggulhna i nei hi. I makaite in zong ong hanciampih uh hi. Ahih hang e’n District ngahlo in Zogam bup ah Haka bek in ngah hi.
A masa in hih district siauh vai kua in ong makaih a, bangci bang in siau ihi hiam cih ka thei kei hi. Tua khit ciang in zong, koi ah kisiau a, piak leh piakloh ding kua ii thuneihna hiam cih zong ciantak ka thei kei lailai hi. Tuaban ah, district cih pen ki-ukna anuam zaw ding, tangpi tangta ading a phattuamna a om zaw ding ngaihsutna tawh administration tool khat hilel ding in ka ngaihsun a, ahih hang, Zogam buppi in khat ngahding cihbang a a kihawm cihdan hi hetlo ding in ka ngaihsun hi. A hoih zaw ding, kumpi ki-ukna a nuamsak zaw ding ahih leh kumpi in District tampi hon’ theih lel, bawltheih lel hiding in ka ngaihsun hi. I ngahkik ciang Tedim, a kikkik ciang Matupi..cihbang pong hilo in, a kisap leh a vek a District a khensuk ziau lel ding in ka ngaihsun hi. Tua bang in ngaihsun kahih man in, tutung a Zogam kumpite nasep dan pen haivai mahmah kasa hi.
Khatlam pan enkik leuleu le’ng, tu naiteng a i tuahkhak thu tuamtuamte’ hang in i supna sang i meetna i et ding a, i zatsiam ding ka lunggulh mahmah hi. ZNC party registration vai zom-in Zomi Tribe recognition tawh nakpi tak in i buai hang in, hih buaina in Zomi khempeuh ong khuituah, ong gawmkhawm hi. Zomite’n i Minam i itzia ong musak ong telsak hi. Tuabang mah in Tedim District siauhna vai tung tawn in i gam a-ding, i minam a-ding nahoih sepna ah ki thutuahna ong guan hi ci in ka ngaihsun hi. Hihte pen Kipawlna tuamtuam, Party leh Pawlpi Siate khempeuh in zong teltak muthei ding in ka lam-en hi.
Tu in i tel mahmah thu pawlkhat om a,
1) Zomi cih i Minam Kawlgam kumpi in ong ciapteh sak hi.
2) Tedim in District siau napi ngahlo hi.
3) Zomite in a omna mun leh mimal dinmun tawh kisailo in Minam it mahmah uh hi.
Tua ahih leh, aban ah bang?… bangci ding?, bang hih ding?, bang vaihawm ding? bang sem ding? Koici dan a sem ding?…
A piangsa thu tung ah kisel kinial, ki mawhpaih, kitawng thapai lo in, a beisa a apiangsa thu le late siksan a mailam ah i gam le i minam a-ding bang sem ding, bang bawl ding cih ngaihsun khawm kikum khawm zaw ding hihang.
Zomi kahi hi. Zomi in ka piang a, Zomi in ka nungta hi. Zomi in la kasa a, Zomi in thu ka gen hi. Zomi in ka siding hi. Himah hi, ut le utloh thu hilo in ong bawlpa Pasian in Zomi a ong bawl ihi hi. Khuasiam Pawi a Lengtong ( Sia ) Kam Khen in a gen bang mah in Pasian ki taisan thei a, Dawi ki hawlkhia thei hi. Ahih hang Zomi ki taisan theilo, ki pai theilo, ki hawlkhia theilo hi. Zomi hihna awtawt pih lel tawh kicinglo hi. Zomi leh Zogam i it takpi leh Zomi leh Zogam a-ding i hihtheih bangbang a sepkhiat ding ahi hi. Mimal a i sepding pawlkhat om ding hi. Kipawlkhawm a i sepding om ding hi. Tua ahih man in I sep ding, i bawl ding aban ban in geel deudeu ding hihang. A bul pan kipan ding hihang. Kuama’ bat phakloh vangam leimong khawng gengen pong loding hihang. Zogam a-ding, Zomi a-ding nasepna ah mi tampi tawh kisai nasepnate ah ngalkhat bang a tangtat loding hihang. Pilvang tak in kilom liai a i sep ding thu le la tampi om ding hi. Mi’ pahtak ding utna lel, min deihna lel, om luanluan nop man lel khawng tawh zawhloh ding thu vaihawm a, vangam leimong kawkkawk pong cihte kidawm ni. Strategy kisam a tactic zong kisam hi.
Zomite gam leh Minam vai ah a mailam saupi om a, i vai sah mahmah hi.
Pau Khat Suan
Singapore
Comment piaknop aomleh...