Zawnna, Ngauna ihcih in bang a hihiam?

Zawnna, Ngauna ihcih in bang a hihiam? (What is Poverty?)

~Akua mapeuh, damtek dingin ong hoihbawl ing. Zawnna i cih in banghiam cih Manglai panin ong lekkhia ing, na simsak ciat ta un.

~Hih Zawnna i cih in bang hiam? What is Poverty? cih pen 1971 kum in “Jo Goodwin Parker” West Virgina in “George Henderson” University of Oklahoma a Professor pakiang a laikhak hi. Hih laikhak na ah Jo Goodwin in sign thuu in George Henderson mail box a ki khak hi. Hih lai at nu in a ma nuntak haksatna, gentheih, liangvaih na teng a at na hiam or mi khat peuh nuntan na a at maw? or a ngaihsun na teng a at maw cih ki theilo hi. Na na simsak un, a tawmkim theipen dingin kong lehkhiat hi. Saupian aihman in, khen nih suakin aban zopding in koih phot ni…..

~Zawnna i cih in banghiam ci-n nongdong hi. Na ngai-in ong gen dihning. Hiah ka ci nin nemnam in ka gimnam zong namsia mahmah in ka kam zong uih mahmah hi, puan gina zong ka nei kei hi. Hehpihna zong kisam kei, hehpih na lungsim neilo pi mah in na ngai inla, telsawmin. Ka khedap bulh inla, ken dihmun ah omsawm sin dih in!

~Zawnna i cih in, zingsang simin a namsia mahmah lupna pan in thobaih na hi. Nau zundap zong ki neilo ahih manin, naupangte’ zunteh na zungim namin leh bawngnawi thuuk gim nam ka innsung teng kizelmang hi. Ka innsung teng uh lah Lothul or lothang (Onion) huan na gim nam theng theilo hi. Banghanghiam cih leh Lothul in tawmmanpen hi. Ka bawngnawi te uh zong siamang in thuk nam mang hi. Bang hang hiam cih leh ka Refrigerator uh sia in, abawl nading sum omlo hi. A sung ang ankamlum te zong muatmang in ninpaih na phual gim nam ta hi.

~Zawnna i cih in gimna hi. A tawntungin kagim hi. Ka nau neupen uh ka neih in Zato te’n chronic anemia (red cells tawm natna, an gina nek zawhloh man aa ki ngah natna namkhat cihdi mai) neiteh ong ci ta lailai. Limtakin ka ngai aa, orperation bawlnang, zatang lei nang sum neikeng zong ka cituan samkei hi. A hangsan deuhkhat hileng, ka nuihbang zamai zawzen hi.Ken ta 3 nei ing aa, ka kalkhat tha $ 22.00 hi a, ka tate naupangsang Nursery school ah koih ding cileng lah kalkhat $ 20 himawk aa, ki atsak mawk leng, ka nasep zong ka khawl kul mawk dinga ka tate kua in na etsak mawkpeuh mah ding hiam??????

~Zawnna i cih in Niin(dirty) hi. Nang puansiang pen innsiang pan ong pai hi. Mi khempeuh siangtho thei hi na ci hi. Na ngai in ong gen ning. Ka kuang ka keu te uh zong satpiang (soap) lo tawh tuivot tawh ka sawphi. Ka khut te zong puakkham in na mah2 hi. Ka sum neih sun2 naupang te zundal (diaper) lei na ding in ka khol2 aa, leizo ta ing ka cih teh a leiding in pai leng diaper man Pia 2 (cent 2) na khang sawnsawn lai in ka lei zo kei hi. Banghang tuilum tawh sawplo, sillo nahiam nong ci hi, tuilum ong pai na ding in Fuel kisam fuel lah sumloh tawh ong pailo hi. Tuilum, tuisa pen mi cithei, mihau te bek neih zawh hi.

~Zawnna i cih in zan thaipai khuavot lak ah mei in ong kat khak ding vil gige detna hi. Banghanghiam cihleh ka kawm uh Tadensa (News paper) tawh ki phop liipliap ahih manin, mei ek khat bangkhat ong tukhaleh naupang te kangtummang ding lau na in zanthapai khuavot ta leh vil gige na hi. Zawnna i cih in guah a zu ngeilo ding aa lamet na zong hi. Zawnna i cih pen naupang te naptui kai tawl ngal ngei lo muhdet na hi. Mainul leinang lah sum omlo, puansia te zang ni cileng lah i puansia te na ngawn adang a i ki sapzawh na te aa zat dingin ki koih nuam zaw. Zawnna i cih hi an om lo aa, anbel suan2 pong mawk leh satpiang omlo pi a, puan/kuang le keu sil na a hi hi.

~Zawnna i cih in mikiang aa huhna nget thapai na hi. Mikianga huh na nget bang cidan hiam cih na sin ngei/thuak kha ngei hiam? Tualo lah lampi dang omlo, na naupang te siding cih muhsa hi lai. Huh na ngending in ka pai aa, zum khat ah pai leng, ka ngetnop pen ka gen ngam mah2 kei aa, 4,,5 vei bang ka kiimkot khit teh ka gen piat2 tamai hi. Mi khempeuh manlah mah2 in kuamah in ong ngai manlo, ngaihsak lo lai in, atawpna ah hih zum pen kei huh na nget na ding mum na hikeimawk veh ee cih ka nungphawk sanpan zel hi. Ka ngah kik in a hih leh, na ngakin, banghang hiam? cih bek himawk in, ka launa,ka zum na hang in ka mai bang san teitai in bangmah zong ka zatel mel nawnkei hi.

~Zawnna i cih in phawk kik na hi. Na sangtawp/khol hun phawk kik na hi. Banghang in sangtawp ka hiam? Bang hanghiam cih leh mi cithei te’ tate’n ka puan gim namsia ong zahpih uh, ong simmawh lua uh ahih man hi……… Zop laiding……

~Pasian’ thupha tawh ei bel hamsa i satek ta zongin, zawng kisa in a mul polo bek i kisa phialta zongin hibang dinmun ah omliang nailo i hihman in, mi hampha te hi hang, mihau a cihte mah himawk hang ei guai. Lungdam koihding i mangngilh khakloh ding thupi leh i thupha i zatkhialh khak hetlohding thupi ding hi. Topa’ thupha!!!

Lungdam ei lawm te,

Written by–TS.Piang
C/o by–TGtuangpy
Atlanta,Georgia-USA