Pitek Putek Kepna (Old Age Homes) ~ Hau Za Cin
A khangto gam peuhmah in nei uh hi. A khangto minam peuhmah in zang uh hi. Nasem thei nawnlo mihing pen nasem thei laite nawngkaisak ding leh nasem thei laite nasep buaisak liang dingin kikoihlo a, a kepna tuam, a koihna tuam ah hoihtak koih in kikhoi uh hi. A kem a khoi ding gina tak koih vet in kem uh hi. Sih ding ngak bek ahih uh hang tua bang hi uh cih a ngilh tuamna ding uh cimphawng ding tampi bawlsak uh hi. Cimphawng ding a hanciam zo laite thahat hi a, a tuabang zo nawnlote lupna tungah annpia, lum, tu hi den lel hi. A khangto minam leh gam ah phamawh sa lo uh a, a khangto nailo leh a kikem tangtang, a kihuai tangtang innkuan leh society adingin tua bang kikepna ‘mulkimhuai’ tawh kibang hi.
Shillong sangkah lai Zomi Christian Fellowship ah sum laiat hiden ka hih manin Christmas hong naih ciangin Advance-Christmas ciin Christmas zangkhawmlo ding sangnaupangte in inn lam ka ciahma un ka zang zel uh hi. Khatveivei ciangin Nursing Homes pawlkhat ah ka hawh uh a, mawza (socks) leh khutbulh khawng ka puak thei zel uh hi. Ami phazah ding van puak in Pasian thu tawh kikholhna fellowship nei in ka ciah kik uh hi. Pitek putek te tua banga koih cih ka muh ciang ka cimul bang tho zangzang zel hi. RC pawlpi in a bawl uh hi a, sister te leh nurse bangzah hiam in kem in puah den uh a, siangtho mahmah hi. Tua hun in a hihna taktak ka theisiam kei hi.
Singapore ka zin cil in ka hawh masakna khat pen Ling Kwang Home hi a, pitek putek te kepna inn mah na hi bilbel hi. Hih laiah pitek putek te a innkuanpihte un inn ah a kem ding a om nawnloh ciangin puak uh a, a kep man ding pia in a kemte ap uh hi. A semte in a genna vuah a ut khempeuh in mun ngahlo uh hi cilai uh hi. Pitek putek tampi teek kepna ah kipuak nuam mah leh a room ding kicinglo, akem ding kicinglo ahih manin nuamsalo pipi a inn lam ah a kikemlai zong om cihna hi. A innkuanpihte un sun in nasem in zan in tawldam nuam uh ahih ciangin naungek banga kep a kul nu teek, pa teek pen kem manlo, khoi manlo uh hi. Nekzonna hamsa, sum leh pai kisam masa hi. Nasem zo nawnlo pen gawlvak bek hita ahih manin amau kep sang a kemte ap dingin amau sum zong zaw ding cih pen ngaihsutna om baih mahmah hihtuak hi.
Ei zong i khantoh semsem leh tua bang a tuak ding hileng kilawm hi.
One-Child Policy hangin China gam ah tu hun ciangin mi khat in mi guk a vak kul a, nupa kop khat in mi 12 a vak kul hi. Tua pen 4-2-1 ci uh a, mi khat in a nu leh pa leh a pite 2 leh pute 2 a vak kul cihna hi. Zi nei hileh a zi zong tua mah bang ahih manin a nupa kop un a vak ding uh pen mi 12 pha mawk hi. Ta khat bekbek nei sak mawk uh ahih mana a tapa/tanu in a nu leh pa leh a pi leh pute a leh vak kik kulta hi. Tua hun ciang gimna lianpi kipan hih tuak hi. Tua banga pitek putek te kep ding hamsa semsem ahih manin (nuntak hamsa semsem) teek khoina ah puak ziau in a phak zawh uh leh pha, a phak man kei uh leh phalo cih bangin koihgawp zong om hihtuak hi.
Tua pen tanu tapa neilo hilo napi a hun leh mun in pia nawnlo hi. Ei zong tua bang lampi a tawntawn ihi kha thei hi. Tate in hong vak kik ding maw vakkiklo ding cih kigen theilo hi. Teek Inn ah hong puak ziau dingin Christmas ciang ‘dam maw’ ci a hong vak zial dingin ki sikha muh pak dingin manglam tawh kibang ding cih zong a piang thei ding hi mawkmawk hi.
Tulai leitung khantohna in cidamna zong hoihsak deuhdeuh ahih manin a piang khempeuh a tamzaw teek dong mah dam in naungek leh khangno a si tawm hiaihiai a, tua hangin teek kepna tawh kisai vai lianpi suakta hi. Japan ah mi khat in a pu teek pen a vuina ding sum neilo ahih manin a sih thu zong genkhia lo in ip sungah kum 10 val bang kemcip a, gawp ginggeng in koih hi. Tua pen pitek putek tampi a kimulo, a mang om hi ding cih a kikanciang a theih pan uh hi.
Japan ah naupiang tawm, khangham tam ahih manin a mihing milip a tam hang nasem thei tawm deuhdeuh a, nasep thaman khang deuhdeuh hi. Hi banga a pai toh zel leh tuzawh kum 50 zawh ciang nasem ding mi tawmlua tading ahih manin mihing tamna gam China, India, Brazil, Bangladesh, etc cihte khawng in nasem ding mi a puak (supply) kisam ding hihtuak hi. Tua banga naupiang tawm, pitek putek tamna gam pen UK, Taiwan, Singapore, cihte zong hitoto hi. Naupiang tawm semsem leh a tek a huai te kikem manlo semsem ding cihna hi.
I dam nak leh piang khin phot i hih teh ni khat ni teitei ciang teekloh phamawh dinga, tua ni ciang koi pawl ah i omkha tam cih ngaihsutna hong neisak hi. Itna tawh hong kikem ding maw, hong kikem man mello ding maw, hong kikem nuam nawnlo ding maw, Japan putek bangin i sih ciang thungkuah ip sung peuh ah kum tampi hong kikoihcip kha ding maw… maw, maw, maw…?
I tenna leitung khangtoto ahih manin ei zong thupi deuhdeuh a, mihing te ki itna ahih leh kiam deuhdeuh, kikhoi manlo deuhdeuh tawh kibang hi. Mother Teresa philosophy banga ‘man nei taka nuntakna’ ‘manpha taka nuntakna leh sihna’ pen a ngaihsut huai mah hiding hiam? Ahih kei leh sum leh pai hau peuhleng kiitna kideihsakna cihte i neihloh hang phamawh kei i ci zaw diam? Dollar leh Itna – koi manpha zaw? Old Age Homes or your Home? Hau Za Cin (Phuitong Liim)
Comment piaknop aomleh...