Ngeina Khengvaal Zogam Tuiciin Vaai
Zomi Ngaihteng,
Tu sungteng Zogam khuate khenkhat leh Zomite’ gimgii Khuapi ahi Kawlpi (KhahLii) Khua-ah cikmah-a atung ngeilo Ngeina Khengvaal ahihkeileh Akhonkheng Tuiciin hong tunna vaai leh thupiang bangbang kithuzaakna groups tuamtuam-ah hong kikhah ngeekngeek ciang-in naakpi-in lunghihmawhna leh ngaihsut hongtam mahmah-hi.
Tua kawmkawm mah-in Zomi minam kipawlna tuamtuam inzong sumlehpaai-tawh mapangding cihzong kiza zeuhzeuh ahihman-in tawmbang khamuanhuai zawdeuh cihtheih ahihi. Zomi Association Australia Inc. inzong mapang ngeeingeei ding-in ka’ lamen-a, mimal pantheihna-tawh amansa-in ka-om uhhi.
Zogam laaizang suahlam tumlam hongkhen Meitei Guunpi tung-ah akidawh leii khempeuh acimh, atolh khinphial hi-a, Laaitui-Tedim: Man Suang Leii-zong khuambulpi langkhat khikhaang zota kici-hi. Kawlpi khangsiah pan-in zaangbuh kipuak nading lampi abingcip hita-a, Meitei Guunpi kaantan-a kikawmtuahna nangawn abingcip theiding dinmun-ah Zomi buppi om giigeii laaitak mitkha-in kimu thei-a, naakpi-in lutang gik-hi.
Tonzaang, Cikha lam-ah ahihleh singtaangbuh baan-ah Lamka Khuapi lam pan-in Vaaibuh ngah nading lampi azia-om saam-a, Laaitui leh akiimteng, adiak-in Guun Gaal lam-a Zomi khuate-ah haksa mahmah taleh Vaaibuh-mah Mizoram pan-in ngah nading lampi om zawdeuh cihtheih ahihi. Akaal-a khuate-ah tulehtu-in neektawm akham mahmah, ankhing kham mahmah cihte nangawn-pen hih Tuiciin Guahpi hongtheu hetkei mawkleh leiding mahmah kizuak loding dinmuh ahihman-in ngaihsut-huai simsim-hi.
Zogam khanglam Hakha Khuapi-a inn kicimhte bangpen akeen amual cihzong hilo, cimh suk niahniah lelmawk mit-tawh I-muh ciang-in ngaihsut hongtam sak-hi. Zogam khuate khuazaang nangawn-a akicimh ahihkeileh innluu atamzaw cimh ahihkeileh khat leh nih cimh cihte kiza kawikawi-a, (kei akhangmoi laailua-zong hi ning-in) cikmah-a zaak ngeiloh mulkimhuai thupiangte-in Zomi Zogam hong nelhsiah laaitak-hi.
Zomite’ tung-ah hihbang thusia hongtunna aziak-pen nang leh kei’ hang hilel khamawhlo dinghi. Biakna hualpi paizia Pasian’ deihna-tawh kipelh-zong hikha mawhlo dinghi. Minam hualpi paizia, kipawlna tuamtuamte’ paizia sung-ah Pasian’ deih thumaan cihtakna omlo-zong hikha mawhlo dinghi. I’ thusuakte’ thugente “akhial” ahihlam Pasian-in honglak-zong hikha mawhlo dinghi. ???? hikha mawhlo dinghi cihciang-in “hi” cihna hilo-in ahithei, apiangthei upmawhna pulaakna ahihman-in ngaihsut akidanleh kitelsiam pahni.
Hih siatna dahna thupianna phual-ah mipum-a mapangthei sanggamte khempeuh Pasian-in ompih henla, lawhcinna-tawh phungvuh tahen! Naakpi-in thupi-hi. Tua mahbang-in biakna lamsang kipawlna ahihkeileh siampipawl-in naakpi-in Pasian’ tung-ah MAWHNA PULAAK-in ngetna, dotna leh thuumna neihding akilawm keitammaw kacici-hi. Israel minamte’nzong thumang mahmahlo, angsung bekbek, pumpi nopsakna bekbek, amau’ uut bangbang azuih pahpah ciang-in Pasian-in gawtna (punishment) pia zeel-a, tua hunciang-in aphual-ah mapang a-om mahbang-in biakna taau tuh-in Pasian’ kiang-ah ngetna, dotna leh thuumna bawl tangtang uhhi.
Tuni-in Zomi siampi-naseem khempeuh-in tuabang I-ngaihsun kha-hiam? Niangtui leh moh akibawl keileh, aksa saanpiuh akihuan keileh mohinga akihuan keileh antan thunget pai nuamlo cihbang I-om laai-hiam? Pasian-in hunlehmual zuui-in naseem-a, mawksep lo-hi. Aziak omlo-in bangmah bawl lo-hi. Nang leh kei hong bawlna inzong aziak, ahang nei-hi. “Ahihang ka’ Uppa ka’ thei-hi” I-ci laailaai-hiam? Thei napi-in athu awlmawhlo, thudonlo-in I-om laai-hiam? Naakpi-in ngaihsut-huai mahmah-hi.
Bangbang ahita zong-in, siatphual-a mapangte-in munbitdelhna ciang baan-ah, tua munbitdelhna phual-ah neek leh dawn, zatui zaha hong kisam totoding ahihman-in tuabang pankhoptheih namte kiciantak-in geel, gelhkhia-in sepsuah lehang muiibunh mahmah ding-a, tuipi gaal-a Zomite inzong mapang ding-in thalawp tuamding-hi ci-in ka-ummawh-hi. Hih siatphual pan-in Zomi honkhatte’ mapanna leh nasepna asia apha hongki langhkhia ding-in ka-umhi. Mapanna upazil tak-a kipawlna a-omleh kizasak-ni. Tuipi Gaal pan-in peek-nih, peek-thum longal gamtat-theih omtuan saamlo zeel-hi.
Tuipi Gaal pan-a lunghimawh,
Zokhai
Comment piaknop aomleh...