Kamsung le ha cidamna ding sankhialh thute ~ NK Khanno
1. Ha sawtveipi nawt ahizong nawtmun/nawt thithe leng ha ahoih tuam zaw ding kisa hi.Ha sawtvei nawtna le nawt thithe na hangin ha atungtuam (enamel) paatuam sakin haze ahizong hana sak thei hi.Tua hi aa nikhat thumvei ahkl atawmpen nihvei zingsang le zanlupma nawtden leng hoihpen hi. Khatvei nawt ciangin minutes 2-3 ciang sawt leh hoihzaw hi.
2. Thakhauh tak zangin hanawtna hangin ha hong kangtuam ding kisa kha hi. Hibang tatna hangin hani leh hate kisia tuamsak zawin hana sak baihzaw hi.
3. Meihol ahkl ci (salt)te zangin ha anawt ki om hi. Hibangte zatna hangin ha atungtuam ahi enamel paatuam sak ahihmanin avot alum nekciangin hazek ahkl hana thei hi. Tuahi aa haza leh hanawtna zat ding hoihzaw hi.
4. Ankhat peuhpeuh nekkhit phetin ha kinawt pahpah khathei hi. Hibang tatna in halehkamsung aading hoihlo zawhi. Banghang hiamcih le annek khit phetin an sungaa kihel aciddatte in ha tungtuam thanem sak hi. Tuahi aa annekkhit atawmpen nailang (minutes30) khit ciltui in kamsung aa aciddatte apeng sakkhit hun ah nawt pan leng hoih zaw hi.
5. Athuk (gtn.vit C) nekna in kamsung le ha cidamna ding ahoih hangin kamsung ah sawtvei muamna in ha tungtuam thanem sakin pilhkhia sakthei hi. Tuahangin ha kilamzia hoihlo le haze sak hi. Tuahi aa athuk khatpeuh nek ciangin kamsung ah sawtvei muamloh ding thupi hi.
6. Hanawt ciangin leei (tongue) pen kiatsiang ding kimanggilh thei hi. Leei pen mittang tawh akimu zolo lungnoneu tampi kiphualsatna munpi khat ahi hi. Tua hi a ha nawt simin leei zong hanawtna tawh ahizong leeikiatna tawh ahizong kiatsiang ding kisam hi.
7. Pawlkhatte in hanawt ciangin angawina ha maitang bek nawt thei uhi. Annengte pen ha maitang khempeuh ah kizel ahihmanin ha maitang kimin nawt ding kisam hi.
8. Hanawtna (toothbrush) – Ha nawt khit ciangin hanawtna siansuah ding le akeuna ding hoihtak koih ding kisam hi.
Hanawtna khat zatkhopna le sawtveipi zatna pen hoihlo hi. Aituam hanawtna zangin hitheileh kha thum ciang khat veita laih zoleng hoihpen hi.
9. Haza (toothpaste) – Fluoride kihel hazate zatlohna hangin haheng piang baih hi. Tua hi aa fluoride kihel hazabungte zatding kisam hi. Ahuampi in ah upate aading fluoride 1500ppm kihel haza leh naupangte aading fluoride 500-600ppm kihel hazate zat ding hoihpen hi. Ha nawtma in hanawtna tungah i salkhiat haza pen tui sung ah pap masak ding kisam hi. Haza sungom fluoride datgawmte pentm tui tawh kimu leh atha khauhzaw in kizel zaw uhi.
10. Kam khuahlohna – An khat peuh nekkhit ciangin kam khuah ding pen kimanggilh khathei hi. Tua hi a an nekkhit ciangin kam khuah ding kisam hi. Kam khuahna hangin annengte siangsak tuam bekthamloh ha tung tuam enamel athanem sak aciddatte zong peng tuamsak hi.
11. Kam khuahluatna – Ha nawtkhit phet haza phuante asian dongin kam kikhuah kha thei hi. Hi hangin haza sung kihel fluoride te kamsung le ha maitangte panin siangsak kik ahihmanin fluoride i phattuamna bangmah om manlo hi. Tua hi a ha nawtkhit khatvei/nihvei khawng bek kam khuah leng hoihzaw hi.
12. Hasiavuante kiangah kilaklohna – Kamsung le Ha cidamna dingin athei asiam hasiavuante kiangah hithei leh kha 6 khatvei, a tawmpen kum 1 khatvei kilak ding thupipen hi. Dr Nang Khan Lian (BDS) Reference: healhupdatesjournal/ Oral medicine Fourth year BDS textbook/ Paediatric dentistry Final BDS lecturenote on Fluoride/ Preventive and community dentistry textbooks
Comment piaknop aomleh...