Happy Thanksgiving Day ~ Piangno
Thanksgiving Day pen USA gam ah Holiday minthang mah2 te lak ah holiday nikhat a hi hi. Ngeina, zat dan in cileng pen hini in American te innkuan ki muhkhop ni, ankuang umkhop ni in zang in, Turkey (Vatawt namkhat cimai ni eipau in) pen a an/meh bulpi khathi. A tangthu ong piakkhiat na ahang en suk ni.
Kuate in hih Thanksgiving Day bawl (celebrate) masa hiam cihleh,England gama biakna hang a bawlsiat na thuak, galtai ( the Pilgrims) tehi. 1609 kumin a group of pilgrim te in biakna suahtaak nadingin, England panin taikhia in Holland gamzuan intuah a pemta uh hi. Kum tawmkhat khitciang in a naupang te un Dutch pau leh ngeina zia leh tong dante sin/zui in ong om uhciang, Dutch te in amau ngeina thupi simsak lo in, amau zia lehtong a tate uh a sihsak ciangin, hihpen hoihlo, deih lo uh a hih manin Halland pan taikhiat ding ong sawmuh hi.
Tua ahih manin, gamthak (New World ) zuakding ong khensat uh a, hih a khualzin nading uh pen Mangkang sumbawl pawlkhat in ameeklak a sum leitawi dingin, ki thukim in, amau tua sumbawl te adingin, kum 7 sung nasepsak dingci’n ong kithukim uh hi.
6 Sept,1620 takciang in Mayflower tembaw tawh New world (USA) zuandingin, ong zinkhat ta uh hi. Plymouth, Englandpan mi 44, amau leh amau misiangthote (Siant) a ki ci leh midang 66 (Strangers) a ci aa asep uh tuateng ong zinkhia uh hi. A khuazin na lampi uh pen votmah2 leh lauhuai na tam mah, haksa mah2 ahihmanin ni 65 sungtak ong sawt hi. Bektham lo in,a Tembaw uh pen singtawh kibawl a hihmanin, a kaatding lauhuai mah2 leh a an nekding uh pen votmah2 ta leh tuamah a nek uh ong kul mawk hi. Leitang cih amuh November 10 ni-in mikhat cina in sita hi.
Khualzin na hun saulua mah2 leh amau kikal Saints leh Strangers te kikal ah ki thukim lohna, ki thutuahloh na ong omta lai2 hi. Leitang amuh khit uh teh kimuh kopna, meeting khat ong nei un, a ki thutuahloh na, a ki thukim loh na teng uh ong ki kumkhawm in ong lemtang uh hi. Tua meeting pen ” Mayflower Compact” cikhat, sakhat cih na hi-in,khat le khat ki kim, ki bang hihang ci-in ong kithukim uh in, Saints leh Strangers cih te om nawnlo in ” the Pilgrimes” ong kici ta uh hi.
Cape Cod ki cih na mun ong tungmasa uh hi. Aizongin, Plymouth, a tunmasiah uh tengsuak nailo uh hi, hih Playmouth pen a Captain John Smith in 1614 amin vawh hi. Hih Playmouth kicihna munpen mun hoiihmah2 leh gamhoihmah2 hi-in luite luangin Ngasa tam mah2 na mun zong a hi hi. The Pilgrim te lung himawh pen2 bel a hihleh tualmi te Native American Indians te simgawp ding hi pipenhi. Aihhang mau na tuaci lo bilbel in limtakin, na zindo bilbel zaw uh hi.
Phalbi (winter) votlua mah2 ahihmanin cina in tampi in sihlawh uh hi. England pana zinkhia mi 110 lak pan 50 bek nungta lai uh hi. March 16, 1621 ni ciangin thupi mah thukhat ongpiang hi. Tua in banghiamcih leh Indian mihangsang te Plymouth ah vapai uh a, Pilgrim te in nalau mah2 uh a, lawmte’n welcome a na cih bilbel ciangun alau nateng uh bei hi.
Samoset, Abnaki leh Squanto te in mangpau tawm2 thei in Pilgrim te khuasak ziading, khai ciin danding tenglimtak in hilh uh hi. Bang lopa,sing kungte gui bang or bang te nekding in hoih hiamcih te leh khauhun zui aa khaiciin ding te limtak hilh ahih manin, Squanto’ huhna omlo in pilgrim te nungta zoloding hi ci uh hi.
Anlak nasep teng Octorber kha in zo in, an, singteh/gah, sa leh ngasa pen Phalbi sung khamkhop mah2 ding ong kaikhawm thei un lungdam mah uhhi.Innkhong onglam un, aveng, apam, te tawh nuamtak in ong tengkhawm in nuamsa mah2 leh pawi khong ong kham ziah2 ta uh hi.
Pilgrim te Governor William Bradford in Thanksgiving Day pen colonists te leh Native American te tawh zangkhawm, nekhawm dingin ong tangko kia hi. Squanto leh adang Indian te zong amau tawh pawlkhawmkhom ding in sam unnah, a hausa pa ci diam aw Massasit leh adang mihangsan 90 te in pilgrim te tawh Thanksgiving Day na khamkhom in hi hun pen ni 3 sung sawt hi. Ki mawl na tuam2, tai kidem, drum tumna cih bang in ki mawl uh hi. Indian te in amau siamna thalkap khong lak in, pilgrim te in amau siamna thaukap khong lak uh hi. Hih ni pen tuani lian hi cih bel kitheilo himahta leh Mid- Oct sungteng hi ding hi cih ki ummawh hi.
A kumkik ciang pilgrim te an ong haulo, a khawh a vulh ong ong lawhcinglo in, ong giautau mah2 kik uhhi. Tuabang in ong om uh ciangin, a nei zaw deuh te in, annei nawnlo te hawmin a neih bang2 uh ong neikhawm uh hi.
usaflagA kum 3 na khal ciangin ni ongsa mah2 in khaici teng ong vulmang mawk hi. Governor Bradford in antang thunget ding hanthawn in a sawt lo in guah ong zuu pah mawkhi. Tuaciang in lungdam lua unnah, November 29 ni pen Thanksgiving Day ni dingin ong tangko kia uh hi. Hih ni pen tuhun, Thanksgiving Day ni ki patkhiat ni tak2 hi ci’n kimun hi.
1817 kumin New York state in Thanksgiving Day ong zangta uh hi. 19th century takciang in state dang ten ong ong zangta uh hi.1863 kim takteh President Abraham Lincoln in National day of Thanksgiving Day dingin ong ciamteh hi. Tua aki panin President khempeuhong tangko leh ong zangto2 un, November third Thursday nita Holiday dingin ong kipsak uh hi.
Thanksgiving Day pen ei aa dingin cileng i Khuado tawh kibang mah2 mai cihdinghi. Pasian’ tungah lungdam koh na leh itna ankuang kum khop na hun/ni himai hi. Tukum Thanksgiving Day i bang cizat sawm tekhiawm ou. Laisim mimal kim Topa’n thupha ong pia ta hen. Happy Thanksgiving Day! Piangno, Atlanta
Comment piaknop aomleh...