A Hawm Nuntakna maw Dollar Sila
Laigelhsiam Wang Shuo in ama laibu “Xiang Pi Ren” (Plasticine Man, Buanman Mihing) cih a gelhna ah, “Tulai khangthak sungah lunglut neilo, uk zong neilo, lunggulh zong neilo, lungdamna lah neilo, dahna lah nei tuanlo, nuntakna tomolpi (numb) a nungta tam hi,” ci hi. Tua bang nuntakna a hawmpi a nungta a tamzaw laisiam, nasep hoih mahmah nei lak vive ah tamzaw lai hi, ci hi. Pawlkhat doctor, bank nasem, sangsia, thukizakna ah sem, police, taxi drivers, kumpi nasem, actors cih bang lak ah tam diak hi.
Banghanga mite in nuntakna ah nuntak lawpna hobby, interest, dreams, etc neilo uh hiam? Banghanga a hawmpi a a nuntakna uh zang thapai uh hiam? Bang hanga sum tampi thalawh napi lungdam mahmahlo uh hiam….. banghang, banghang, banghang…..?
A diak in China gam ah tu khangthak kum 20 – 30 kikalte pen amau nasep bekbek tawh buai in sum tampi thalawh uh a, ahi zongin nasepna leh a giahna mun kikal bek ah a lungsim a om man hi ci hi. Zingsang tho, kithawi nasem. Nitak hong ciah, inn tung, anne, lum, ihmu. A lupma in internet leh TV, telephone tawh kiho cih khawng hih. Tua teng mah nisim in a hih den uh ciang a ngaihsutna uh vakzau hetlo hi kici hi. A nasep hoihtak sem peuhleh khasum hoihtak ngah a, khasum tawh nek leh dawn, inn leh lo hoih mahmah lei thei uh hi. Ahi zongin tua te khempeuh khenlam ah nuntakna (life) omlai hi cih theilo uh hi. Tua banga nasep bek ngaihsun mi tam deuhdeuh hi kici hi. Nipikal khat sungin nai 50 bang nasem in, nuntakna ah “a hawmpi” (emptiness) bek ngahkik uh hi. Sum a hauh deuhdeuh uh leh a nuntakna uh hawm kisa semsem uh kici hi. A nuntakna uh pen milim ut bangbang a kibawlthei buanman (plasticine) tawh kibangsa uh hi. A kisap bangbang sem thei, company kisap khat peuhpeuh sem thei, a dang a kisap leh zong sem kik thei; ahi zongin ama nuntakna taktak ah “a hawmpi” kisakna lianpi om hi. Robot tawh kibang kisakna lian hi.
Mr. Tu, 31, MNC ah company executive a sem khat in, “Ka nuntakna in limna nei kei (bland)” ci hi. Tupna ka nei kei a, lunggulh zong ka nei kei hi. Ka nuntakna ah ka ngilhlah ding, ka khiatlah ding ka thei kei hi. Hobby zong ka nei thei nawnkei hi. Ka nuntakna a takna, a limna, a taste, om nawnlo tawh kibang kasa hi,” ci hi. “Ka nasep bek tawh buai den ka hih manin zi neih zong ka ngaihsun nawnkei hi, ka lunglut nawn kei hi,” ci hi.
Ms. Wang Xin, 29, advertizing executive in zong, “Ka nasep pen lian mahmah a, sum zong ka ngah mahmah hi. Ahi zongin pasal zonna dingin tha ka nei nawn kei hi (ka tha khempeuh ka nasepna ah ka beita hi). Tua manin online-dating pan pasal ka zong maita hi. Tuma kha 8 sungin mi 3 tawh online pan ka kingai a, ka kikhen kikta hi. Tun ka ngaihsut kik ciang: hih kum 6 ka sepna nasep pan hun awng kibawl in pasal ka zong phot dinga, tua zawh ciangin nasep ka zom kik ding hi, tualo in leitung nuntakna “a hawmpi hi,” ci hi. Amah leh amah buanman mihing bangin kimulo pawl ahi hi. “Ka nuntakna pen a khawlcip tawh kibang hi. Nasep bekbek ka buaipih pen a manphatna om mahleh ‘nuntakna thaman’ (value) om ka sa khol kei hi. Nasep bekbek in ka nuntakna ah ‘lawpna’ (motivation) hong guanlo hi. Tua manin ka nuntakzia ka khek nuam a, ahi zongin ka khek dan ding ka thei kei hi.”
Renmin University, Beijing ah Prof. Zhou Xiaozheng in, “China gam ah tua banga “a hawm nuntakna” nei kisa a om leh a lamdang hilo hi,” ci hi. “Banghang hiam cih leh ‘sila’ (slave) kisuak khinta hi. Inn lei lecin ‘inn sila’ kisuak a, car lei lecin ‘car sila’ suak in, ta nei lecin ‘ta sila’ kisuak hi. Leiba vive tawh van kileita ahih manin tua ‘leiba sila’ kisuak mawk hi,” ci hi.
Khangthak te laisim a zawh uh ciang nasep zongin ‘bui lei kei’ mahmah bang uh a, nasep ngah uh leh inn leh lo lei in, mawtaw lei uh a, tua a van leiteng uh a lohkikna dingin sum zongkik ngakngak uh ahih manin tua a leibatna te uh sila a suak ahi hi.
Tua ahih manin tuhun ciangin mihau leh kumpi inn sung pan piang ihih kei leh na khempeuh a ba vive in kileita a, a tawpna ah “dollar sila” kisuak hi. Hauhna kikimlo leh a zawng a hau kikal kigamla lua hangin hih bang ‘a hawm nuntakna’ a om tawh a kibang hi. Tua manin themkhat hong hihtheih kik uh ciangin mi pawlkhat in “nuntakna mannei” (meaningful life) hong zong kik uh a, pawlkhat in bel “ahi ding mah hi” (just have to accept it) ci uh hi.
Nang koizaw ah na om hiam?
Hau Za Cin
Phuitong Liim
Comment piaknop aomleh...