2015 kum apiang thei ding thu nam 4
Kawlgam khuahun thak pen tangzai tak le nasai takin kikhel a, koi lam manawh in bangciang piang zo ding cih nangawn kigen khol theilo hi c in Bryan Joseph in gen hi. Kawlgam khuahun thak pen Kikhelna (Transition) a kipan pan ahih hangin asep ding le apuak ding vai tam mahmah hi. Hih bangin a kigen khol thei vetlo khuahun sungah upmawhsansat thu le deihkaih lametna tuamtuam tawh I kalsuan zenzen leh a piang theilo ding khat a semsem kihi lel ding hi ci in Bryan Joseph in gen hi. Leitung gam tuamtuamte democracy kikhelziate tawh en kak in 2015 kum ma ciangciang kawlgam khuahun sungah apiang thei ding thu nam 4 na gen lai dih ni.
1) Apiang thei ding thu 1 na: Dialogue bulphuh kikhelna
Indonesia gam ah Suharto nungsang ciangin gamvai kalsuanzia thak khat tawh kimakaih uh hi. “ Galkapte in gamvai vaihawmna pan damdam in ka nungkik ding uh hi cih thukimna nei uh a, a langlam te in zong gamvai thuvaihawmna ah galkapte ahi ciang khat akihel ding uh pen ahi ding mah hi”ci in sang siam uh hi.
2015 kum kitelna pen Dialogue bulphuh kikhelna ading athupi mahmah kalkhat suanna ahi hi. Kitelpi khit ciangin zong athuthukzaw a tangzaizaw kikhelna aom theihna dingin mapan khop ding hi kisam toto lai hi. Athuthuk atangzai kikhelna I cih ciangin Democracy ngah ding hanciam kawmin thukhen mangte thukhenzia, galkapte neihsa le lamsate koi ci ciang aamahkhan ding, mipi le gamsung vailianpite ah galkapte mapanzia ding cihte ahi hi. Galkapte lung patauh thu tuamtuamte a bei theih nadingin akisam le akul bangin kiho siangna leh kician takin gelkholh sinsenna tawh kal khat khit kalkhat hanciam in democracy gam thak a pian theihna dingin galkapte le langlam makaite a kipan akisai mikhempeuh tu khawm vaihawm khawmin kilemtuahleh I gamvai ong nopci mahmah ding hi. Lungsim picing le thunenna bulphuh kikhelna tungtawn bekin apicing a lawphuai gam khantohna ding mapan khopna taktak piang zo bek ding hi. ( Indonesia te kalsuanzia )
2) Apiang theiding thu nihna: Nungtolhna.
Galkapte lung himawhna thu om sa bangin gam sungah thunawngkai khat khit khat ong piang to ngiatngiat kha zenzen leh gam kikhelzia pen ong nungtolh zawsop kik kha ding hi. Tu ni ciang dong gam le lei mipite akem ahuai hi ung ci in amau le amau a kingaihsun tawntung galkapte adingin gam sungah buaina nawngkaina le lauhuaina ong piang ngeingei ding hi ci in a upmawh ni uh ciangin a tunga I gensa thu bangin ong piang thei kha ding hi. Gtn: Maikaipite dammawh thu, thuneite leh hluttaw kikal kisiatna, mipi sungah buaina a om ciang ( Rakhiang gam buaina dan ), mipite kisatsuah khialin lampi dungah khawngah ong pusuah ciang, .., cih bang hun ciangin galkapte ong dawkkik leuleu thei hi. ( Thai gam dan )
3) Apiang thei ding thu thumna: Sumzuak paizuakzia khantoh ding abul phuh kalsanzia.
Kawlgam thu a lunglut le a encik tawntung mipil misiamte le mipite mahmah in zong akilunggulh kalsuanzia pen sumzon paizonna ah nakpi in khangto in athakhauh mahmah ahi Asia nisuahnalam gam sunga om Singapore, S.Korea, Malaysia, Indonesia gamte kalsuanzia ahi hi. Sumzon paizonna lam khantohna a om theihna dingin nakpi takin hanciamna kikhelna bawl ziahziah uh a, ahi zongin gamvai kikhelna pen dam takin kihei toto sak uh hi.
Mipite in sum le pai leh neihsa lamsa kicin ding buphuh hanciam in Democracy le mipi thuneihnate damdam in zawt tohtoh ding lunggulh pian tawh a kibat hangin langlam ( party, kipawlna ) le mualtung mi atamzaw te leuleu in gammite pianken hamphatna ( Right ) kimtak ngah ding pen bulphuh zaw uh hi. Democracy le mipi thuneihna bek bulphuh teltalna, upadi bawlpawl ( institution thak) panin a om sa paiziate mitsi sa in zuihsawm tentanna cihte a thakhuah luat ciangin sum le pai, neihsa lamsa khantoh ding a bulphuh kalsuanzia kizang thei pha nawnlo ding hi. Mipite le thuneite a kipan a kua mapeuh in sum le pai, neihsa lamsa khantoh ding mah mitsuan ciat masa peuh lehang hih thu thumna pen a piang thei thu ahi hi.
4) Apiang thei ding thu li na: Gamvai kitapkhapna
Kawlgam sunga kipawlna tuamtuam sungah a thahat pen pen galkapte hi a, galkapte khen nih khen thum in kikhenkhapna, langlam party leh kipawlnate sungah kitapkhapna cih te om kha zenzen leh tua kitapkhapna in gam kikhelna ah zong ong sukha ngeingei ding hi cih zong ngaihsut huai thu ahi hi. Khantohna kikhelnate matlehzet in akibawl laitakin langlam pawl panin zong nem theih zah in nem loh ong phamawh ding a, mualtung mite nangawn tawh kihem et giaugiau hun nangawn om thei ding hi.
Hih hun sungin mualtung mite vai kiholimsiamna a om naikeileh tawlkhat sung mah gam sung buai na kizom lai ding cihna ahi hi. Thukhunpi puahphat ding pen langlam pawlin a nak gen luatleh galkap tawh kinawkna piang kha thei ding hi. Ong tuaci kha zenzen leh thusia lasia tawh ong kizomto suak dinga lunglen huai mahmah kha ding hi. (Syria gam dan) (Tu laitaka thupiangte I et ciangin apiang theilai ding thulu 2 le 3 bang om lai kha ding hi. Zom toto lai ni ) 10 May 2015 Liantuang, Kawlpi ( 09 400 511 757 )
Comment piaknop aomleh...