“Zomi” vaai-ah Laimite’ View ~ Pu Zokhai
ZOTUNG CUP Pan-a Muhkhiat: MELBOURNE AUSTRALIA: 15/10/2016 Tuni-in Zotung Cup thapia kimawl Zomi FC thapia ding-in Vanleeng Tual-a Dorcas Cingsan, David Kham leh Kapno te-tawh kikhen khitciang-in Pu Zaam Za Cin (Tawisiam’ Pu) leh Pa Paukaang (Khatpi’ Pa)-tawh ka’ baangphei uhhi.
Zotung Tualpawlte’ mapana sung-ah Zomite, Laimi: Laimi sungpan inzong Zophei, Mara, Zotung, Matu, Lautu, Falam cihte kihel uhhi. Amau hih Lautu, Zophei, cihte Taungkyaw (တောင်ကျော) ci uh-a, awsuah kidang diimdiam vive ahi uhhi.
Hih namdang (namzing mintuam)te’ sung-a ka’ lawmluui khenkhat-tawh kimu-in, Kawlgam-a State leh Division-ah akimawl ngei bawhlung siam miluuite nih-zong om uhhi. Hih Laimi sung pan-a ka’ lawmte-in hong maaingaap mahmah-in uutbangbang-a akici thei (ပြောမနာ ဆိုမနာ) vive kahi uhhi.
Hih kihona (dialogue)-pen Zomi adiak-in “Zomi cihteh Chin State khempeuh-a minamteng huam” acicite-in theileh-a, akhuak-uh hong kihong heuhauleh cih lunggulhna ahihi.
Kihona: “Zokhai-aw, Zomi cihpen Tedim Chin akiciteng nangawn “Zomi” kici nuamlo kimlaai Chin (amau’ hong cihdaan) khempeuh “Zomi” aci-a kampau, laigelh ommawk uhcin, nole-no taw kileem hi uhteh, I-ki maaingap man-a akigen hihang. Zo people-bel om-in tua-pen Tonzaang kuam-a nengcik khat hilel sawnsawn-hi. Nangzong siamsin khat na-hihteh na’ mipihte tuabang-a amawkpau loding-in genzeel buangve?
No Zomi cihpen 2000 nunglam ciang-a kiza panhi. ataktak-in gamdang tun ciang-a kiza hilel. Biakna lam-ah ZBC bel ommah, ahizong-in akhial ahihlam kithei-a CBC-tawh akipuah khin nangzong na-theih hiven.
Bawhlung siam: State leh Division-ah ka-kimawl kum 12 sung-hi. Tedimte zongtawh kithuah kha-ing. Zomi cih kammal mahmah za-ngei hetkeng, na’ mipihte’n bang mangman-uh ahidiam thei khang-e.
Chin Usi Zum-a kum 16 lai-at naseem pa: Ken Zomi ka’ zaakna-pen 2014 Election Commission te-in “Kawlgam-ah Zomi omlo” acih ciang-a AU leh MLS-a Kawlgam Palaaiphualte-ah lungphona panhi. Bangbang ahizong Tedim leh Tonzaang-a miteng nangawn Zomi kici nuamlo tampi om kimlaai Chin khempeuh Zomi cihnop/hihsaknop-pen ko’ ading-in poina omkei-e, nuihzaak-huai khat hilel hehehehe.
(adang azaaknop-huai khollo makaaite hong kosaknate mimal min-tawh hongtheih mahmahte-uh I-makaaite ahihman-in honghel nawnkeng)
Kawlpau-tawh: ဇိုခိုင်၊ ဇိုမီး ဆိုတာ တီးတိန်ချင်း အားလုုံးတောင် ကိုုယ့်ကိုုယ်ကိုု ဇိုုမီးလိုု့ မခေါ်ချင်တဲ့ ကြားထဲ ချင်းအားလုုံးကိုု ဇိုုမီး ဆိုုပြီး ပြောတဲ့သူ၊ ရေးတဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ ဒါက မင်းတိုု့ ကိုုယ့်ဖင်ကိုု လှန်နေတာ၊ ခင်လိုု့ ပြောတာနော်။ စိတ်တော့ မရှိပါနဲ့နော်။ ငါတိုု့သိရသလောက်ဆိုု ဇိုု မျိုးနွယ်စုု ရှိတယ်၊ ဒါတောင် တွန်းဇံမြိုနယ်က လူနည်းစုု သေးသေးလေးပဲ။ မင်းလဲ ပညာတတ် တစ်ယောက်ပါကွာ၊ မင်း လူတွေ အဲဒီလောက် တုုံးနေတာ နည်းနည်းတော့ ပညာလေး ဘာလေး ပေးလိုုက်စမ်းပါကွာ။
မင်းတိုု့ ဇိုုမီး ဆိုုတာ ငါတိုု့ ၂၀၀၀ နောက်ပိုုင်းမှ ကြားတာ၊ တကယ်ဆို နိုုင်ငံခြားရောက် မှဘဲ။ ဘာသာရေး မှာတော့ ZBCတော့ ရှိတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် အဲဒါ မှားမှန်း သိလိုု့ CBC နဲ့ ပြင်ခဲ့တာ မင်းလဲ သိတာပဲ။
(Tamu – Sagaing pan-a Bawhlung Kimawl kihelden Pa-in) ငါ ပြည်နယ် နှင့် တိုုင်းမှာ ကစားတာ ၁၂ နှစ် ရှိတယ်။ တီးတိန်တွေ နဲ့လဲ တွဲတယ်။ ဇိုုးမီး ဆိုုတဲ့စကားတော့ လုုံးဝ မကြားခဲ့တာ အမှန်ဘဲ။ မင်းလုူတွေက ဘာအိပ်မက်မျိုး မက်နေမှန်း မသိတော့ဘူး၊ တကယ်။
(Khalkha Usi Zum Lai-at kum 16 aseem Pa-in) ငါတော့ ဇိုုမီး ကြားဖုူးတယ် ၂၀၁၄ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က မြန်မာပြည်မှာ ဇိုုမီး မရှိဘူးလိုု့ ပြောတာနဲ့ သြစတေးလျ နဲ့ မလေးရှား မြန်မာသံရုုံးတွေမှာ ဆန္ဒပြတဲ့ဟာ။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်ကွာ၊ မင်းတိုု့ တီးတိန် နဲ့ တွန်းဇံက လူတွေတောင် ဇိုုမီးလိုု့ အခေါ် မခံချင်တဲ့သူ အများကြီး ရှိနေတဲ့ကြားထဲ ချင်းအားလုုံး ဇိုုမီး လုုပ်ချင်တာ ငါတိုု့အတွက်တော့ ပြဿနာ မရှိဘူး၊ ရယ်စရာ တစ်ခုုပေါ့ကွာ ဟဲဟဲဟဲ။
Laainat-huai mahmah. Matu, Mindat, Kanpetlet, Paletwa “cihte gen vetkei in, ko Falam te mahmah no-tawh akinaai penpente-in “Zomi kicihding agen-in kigen ngei vet kei-ung” (Mawia: Tamu Bawhlung siampa) diakdiak bang-in hongci giahgiah lel-hi. Zo lak-a akhangkhia hilaai-a, kei’ sang-in uzaw vive-uh leh hong it-bawl mahmahte ahihman-in, “Deihsakna-tawh konghilhsim” ci tangtangse uhhi. Ka’ maaitaii akisia loding-in naakpi-in ka’ kineih-hi.
Zomite: Bangbang ahizong-in hih pualam zawdeuhte’ Zomi saanzia leh ei’ saanzia ahual, azawi, alim-ateel akisut mateng Zomi khuasuak ngeilo-in mite’ lak-ah uiphuk bang-in ciakciak lelding dinmun ahihi.
More: Aussie-Zomite kong deihsak ~ Pu Zokhai
Chin buppi Zomi ahuamsak ngaihsutna leh saanna upna-tawh Zomi movement mazang ngeilo ding-a, tuabang saanna aneiteng-mah Zomi movement athaneemsak, anawngkaaisak penpente hongsuak toto laaiding phawkthak ciatding deihna-tawh, Zokhai (60 Narr-Maen Drive, Croydon Hills VIC 3136, Melbourne, AU)
Zokhai says
Dorcas Cing San cikha ing-in “Esther Cingsan” ding hizaw-ei. Dorcas Lianseen-tawh polhzua kha-ing. Ngaihdam.
Thusunna gennop bulpi-ah:
Tedim Tonzaang tengbeek Zomi-ah kipumkhat photphot dihni-in, tuateh gamkeek akuulleh keek lehang cihthu hi-ei, sanggamte. Laisim khempeuh tung-ah lungdam!
Zokhai
LianKhai says
Bang theih mah ding
Aki gen lam za kei henla, amanzong dong ngei kei leh bangci bang in theithei ding ahi hiam?
Kamdawn peuh tawh awawaw acici khawng mi om peuhmah ei.
Lungkham huai kei…ih hihna kilaih theilo pi eeeee.
Mungtawngthawmte says
Zomi cih pen kum2014 khitzawh ciang hong theii pan uh hong thei lo zong om lai ding hi hanciam den ni. Lusei te zong ni dang mizo om-lo-p? Tun mizo hi ung ci-in a hi himai ai ve.