Zomi ong kitheihna leh Tedim District ngahlohna khitciang – 2
Zomi Nu le Pa, U le nau,
Zomi ong kitheihna leh Tedim District ngahlohna khitciang – 1 ah i gen mahbang in tu laitak i dinmun tungtawn (or) siksan in i sepding pawlkhat kei mimal ngaihsutna ong sung nuam ing.
I siksan ding thupi ah “Tedim in District i siauh hang ngahlo hihang”.
A masa in nungdeuh a Zogam Chief Minister Hung Ngai ong zinna thu leh Tedim, tonzang, Cikha mipite’ dawnna i ngaihsut ciang, Zogam a om eimite gam leh nam vai ah iki thutuahna ong musak ahih man in mailam ah thulian khatpeuh vaihawm ding sawm lehang ong lungmuangsak hi. Makaite’ a-ding in mipite makaih thanop huai kasa hi. Ka lungdam a tha ongguan kasa hi.
Zogam Chief Minister Hung Ngai in “a kisap leh ka nasep ka tawp ding hi”.. acih pen ken hici bang in ka ngaihsun hi. ” Ka nasep khiallo hi’ng, Mantak nasem kahi hi. Khial kisa le’ng tawp ding hi’ng”…acihna in ka ngaihsun hi. Ei’ lam pan zong i lungkimlohna a lak ihi pan a i-deih ngah nailo ihih man in lawhcing nailo hihang. I lawhcin’ mateng maban sepding omlai ahi hi.Mipi in i kal masa zota hihang.
Tun aban bangci sep ding? bangci bang in ma pang le-hang i ma tun zo ding i hiam? Makaite’ hun ding hita hi ci-in ka ngaihsun hi. Hihmun ah Biakna Siate, Kipawlna tuamtuam makaite leh Party tuamtuam makaite pen Grass Root level makai bang in ki ngaihsun a, tu lian laitak a i kumpi (Kawlgam/ Zogam kumpi) in ong ciapteh sak, mipi in kumpi tawh kizopna a i tangmi ding a iteel i MPte masuan in nasem ding hihang.
Khatna ah Zogam kumpi pen USDP hi cih phawk ni. A masa in Zogam ah MP (State Parliament Mmber) 24 om hi. Tuate:
1) Galkap 6
2) USDP 7
3) CPP 5
4) CNP 5
5) ENDP 1
agawm 24 ahi hi. Galkap leh USDP kipawl MP 13 pha a, a lang (12) sang tamzaw ahih man in Zogam kumpi sem uh hi. Hih 13 lak ah 2 lakhia le hang 11 bek pha ding ahih man in kumpi semthei nawnlo ding hi.
Tedim leh Tonzang gam pan MP (State parliament ah) 4 i nei hi. A vekpi un mipi in i tangmi ding a iteel, mipi’ ading a kumpi tawh kizopna a semding a i teel tangmite ahi uh hi.
1) Pu Nang Za Pum – Tedim (1) (USDP)
2) Pu Zam Cin Pau(or) Pu Zozam – Tedim (2) (CNP)
3) Pu Cin Lian Pau – Tonzang (1) (USDP)
4) Pu Hau Khen Kham – Tonzang (2) (USDP)
Tedim district ngahloh man a mipi’ lungkimloh na hang tawh a nasep a khawl ding pen CM Hung Ngai hi dihdih lo a, i tangmi teng ding ahi hi. A masa in mipi’ tang a ding mipi voice ahih man un mipi’ deihna message kumpi tung ah a puak ding, a convey ding uh ahi hi.
Hih i tangmi teng in mipi ong thusim taktak leh a panmun uh pan a tawpngam ding uh ahi hi. Tua ciang bek in mipi’ tangmi taktak hithei pan ding uh hi. Mipite leh i makaite i ki zahtak tuah ding, i pankhop ding ahi hi. Hihmun ah mipite, party vai tawh hi nawnlo in, i tangmite tawh kiptak leh khotak a i din’ khop ding thupi mahmah hi. Amau mipi itna, zahtakna leh khualna tawh a panmun uh pan ong tawp ngam ding uh a thupi mah bang in, mipi in zong kam bek tawh hilo in, i hihna taktak tawh i pahtawi ding thupi mahmah ding hi.
Hih i tangmi teng ong tawp ngam giap uh hi leh, Zogam kumpi ah USDP leh Galkap kigawm 11 bek ong pha pah ding a, Zogam kumpi a pukzo ding ahi hi. Party dangte zong 13 (alang sang a a tamzaw) apha om tuanlo ahih man in Zogam ah manlang tak a kiteelna a omkik loh phamawh pah ding hi. Zogam kumpi nakpi tak kilok ding hi. By Election ong omkik ciang, hih a tawp MPte mah party thak khat peuhpeuh mintawh i dinsak kik ding leh a mimal mahmah a i teel kikngiat ding hipah hi. Hih hun ciang Party tuamtuamte ki phamawh luamluam sese loding hihang. Amauteng mah party khat tawh i teel cing kik tak ciang, ei’ deihna ong ngaihsutpih ding party khat peuhpeuh tawh kipawl a Zogam kumpi bawlding ong hiding hi.
Hihbang hun ciang, mipi tawh kibang in Pyithuh Hlutdaw leh Amyotha Hlutdaw a i tangmite in zong ong pankhop uh kul ding hi. Zogam kumpi lok in Zogam (1/14 of the whole Union) ah USDP in kumpi mun khahsuah ding uh ahih man in Kawlgam kumpi dong kilok ding hi. Tuahun laitak in a tung a i gen Pyithuh Hlutdaw leh Amyotha Hlutdaw a i tangmite mipi tawh ong pangkhawm ding uh a, (a kisap leh ong tawp ding uh hi) tua in Kawlgam kumpi dong nakpi tak ong lok ding ahi hi.
Tua hun tak ciang nui hiuhiau a District mawkmawk zong hilo, self administered district (Autonomous District) thu gen hiathiat ding hihang. Tua huzap in ei Tedim, Tonzang, Cikha bek hilo in, Zogam bup hamphatna hong tun, hong guan ding ahi hi.
Hih i gen pen kumpi phuk nopna, suksiat nopna hilo a, e’n hamphatna a kilawm bang a i ngah nading a nainganyii ah i panlak dan ding ngaihsutna a gen ihi hi. Hici bang in gambup lok ding hang a, a gah min teng a limci teng singkhia giahgiah ding hi hang.
Tuahun tak ciang mipi’ tha, mipi ki thutuahna tawh i Zogam hong paallun ding ahi hi.
Pau Khat Suan
Singapore
Comment piaknop aomleh...