Covid-19 Update XXVi: White House Press Briefing pan atheih huai thu pawlkhat leh tulai tak US sung thu tuamtuam te: (August 13, 2020)
1) Pu Trump in Executive Orders 4 letmat thu:
Coronavirus stimulus bill vai tawh kisai Democrats te tawh tuni ciang dong thu kimna ngah zo nailo uh ahih manin Pu Trump in agensa mah bangin August ni 8 ni in White House briefing abawl zawh lian ciang Executive order 4 sign thu hi. Hih executive orders teng pen nung CARES Act pan aki khanto (extend) kik vi ve ahi hi.
Pu Trump ii letmat athu khiat Executive Orders 4 teng:
– EO#1) Deferral of the payroll tax: Payroll tax tawh kisai executive order sign thu hi. Hih payroll tax order pen September 1 pan December 31 ni ciang kizang dingaa, nasepna pan kumkhat sung $100,000 pan anuai siah angah te, nipi khat $2000 pan anuai siah angah te bek in phattuamna ngah ding uh hi. Payroll tax cih pen i nasepna paycheck pan social security, medicare leh federal income tax te aading hong kidawk sum (tax) te ahi hi.
Tulai tak in nasem mi khat tung pan Social security aading I kha sum ii 6.2% leh Medicare aading 1.45% ta hong kidawk ahi hi. Hi te hong kidawk nawn kei leh i nasepna paycheck pan nasem mipi, adiak diak in middle income anei mipite khut sung sum lut hong tam tuam ding ahi hi. Ahih zongin Security tax pia nawn kei leng I pension (retirement) ciang I ngah kik ding sum kiam tuam ding ahih manin kipatau zel ahi hi.
– EO#2) Federal Unemployment insurance benefit (FUI) extension: FUI pen ani kikhanto (extend) kik ta aa nipi khat $600 pan $400 ah kiam suk hi. Unemployment angah khempeuh in mai payment ah $400 ta hong lut kik ta ding ahih manin lungdam huai mahmah hi
– EO#3) Extension of eviction moratoriums (Eviction protection): hih pen COVID-19 hang aa innsap leh inn man (Mortgate) pia zolo te a inntek te leh inn nei ten hawl khiat theih loh nang thukhun (law) abawl uh hi aa, ki extend kik ta ahih manin mi tampi in phattuamna, lungmuanna ngah ding uh ahi hi.
– EO#4) Deferral of student loans (Student loan payment relief program): hih pen sangkah na ah student loan ala khempeuh in tukum bei dong interest piak loh ding leh payment piak loh ding thukhun hi aa, Cares act pan extension akibawl kik hi in student loan la khempeuh in phattuamna ngah ding uh ahi hi.
2) White House Briefing pan new update pawlkhat:
– President Trump in General Charles Brown, Jr. pen US Air Force Galkap mangpipa (chief of staff of the U.S. Air Force) dingin telkhia aa, kiciamna pen White House ah Vice-President Mike Pence in Pu Trump mai ah neih sak in, General pa in ama zat den Lai siangtho bu pen a Zi tawi sak in kiciam na nei hi. General Charles pen mivom te lak pan amasa pen Galkap mangpipa za anei masa pen ahi hi.
– Pu Trump in abeisa kha 3 sung US gam ah 12 million nasep (jobs) kibehlap aa, July kha sung bek bek in 1.8 million nasep kibehlap hi ci in new briefing pan taangko khia hi. Mipi te i nasepna tek ah I zuat kik ding leh nasep (businesses) teng hon kik dingin Pu Trump in mipi te tung hanthotna nei hi.
– Tennessee Valley Authority te in amau khut nuai aaom nasem tampi nasep pan khawl sak sawm aa, na sem atam zaw pen American te ahih manin Pu Trump in thu nei te kiang nasep khawl sak loh ding leh akhawlsa te zong nasep guat dingin thu piakna nei aa, Tennessee Valley Authority thu nei ten zong kua mah khawlsak lo uh ci in Pu Trump in new briefing ah genkhia hi. Pu Trump in US gam sung nasep teng pen American gammi te mah in sem ding cih policy a nei ahi hi.
– Coronavirus stimulus package tawh kisai Democrats te ii bill sungah Coronavirus tawh akisai lo bill tampi kihel aa, tua sungah US gam sung illegal aa hong lut te sum piak ding leh thong sungaa om illegal immigrants te leh migilo tampi khahkhiat ding zong kihel aa, tua te pen Coronavirus tawh kisai het lo ahih manin ka thukim zo kei ding hi ci in Pu Trump in new briefing pan genkhia hi. Tua bek thamlo in K-12 schools sangnaupang te huh nading, nasep (businesses), hospital leh vaccines huhna ding, mipi te direct payment piak ding te zong Democrats te mah in block uh ci in genkhia hi.
– Abeisa August 10 ni in White House ngei ah thau kikapna hangin Pu Trump in White House New briefing abawl lai tak in Secret service ten Pu Trump sam khia uh aa, tawmvei sung kemcing uh hi. White House paam lam aa Pensalvania lampi ngei ah migilo khat leh secret service te thau tawh kisap uh aa, tua kikapna ah secret service 2 leh migilo pa te nak liam mahmah uh in, zato tung uh ci hi.
Tua kikapna pen White House tawh kigamla lai ahih manin President Trump aading bangmah la huai lo hi ci in secret service lam pan gen uh hi. Tua zawh asawt lo in Pu Trump zong new briefing ah hong pai kik aa, secret service te tung alungdamna pulaak khia hi. US gam ah President leh kumpi ulian te acing ding in secret service te akikoih hi aa, tua secret service te pen leitungah amuanhuai pen te in akigen ahi hi.
– Kum sim aa akinei gam 7 te kikhupna G7 summit pen US gam Camp David ah bawl dingaa akigeel pen COVID-19 hangin kibawl nawnlo phot ding hi ci in Pu Trump in genkhia hi. Hun ahoih leh tukum bei ma bawl ding geelna ka nei ci hi.
– Pu Trump in Moderna company tawh coronavirus vaccine 100 million doses thoh khiat ding thu kimna kinei cih pulaak khia aa, tulai tak vaccine candidates 3 te final trials tung ta hi ci hi.
– Democrats mayors leh governors te uk (control) na khua te ahi New York, Portland, Chicago leh Seattle khua te ah lungphona nei te suuk tek tek bek thamlo in kithahna, kibuluhna, inn halna tampi kimu mu lai ahih manin a uk mayors leh governors ten hoih tak a control dinguh ahi hi ci in Pu Trump in genkhia hi. Abeisa hun te ah zong mayors leh governors ten uk zo nawnlo uh ahih manin Federal Kumpi pan Federal Palik te kipai sak ahi hi.
– Pu Trump in tu ciang ciang US ah COVID-19 testing abawl 66 million kipha ta aa, leitung gambup ah COVID-19 test abawl atam pen gam hi ci hi. India in 24 million COVID-19 test bawl ta aa, leitung gambup ah atam pen 2 na ahi hi ci hi.
– White House Press Secretary Kayleigh McEnany in belh democrats lam pan alunggulh uh leh stimulus bill ding asawt loin kikup kikna kinei thei ding hi ci in tuni White House briefing pan genkhia hi. Russia te coronavirus vaccine tawh kisai Dr. Anthony Fauci gen dan mah mipi te aading muanhuai lo (safe lo) ahih manin US in belh mi 30,000 te tung sun in testing abawl khit zawh ciang bek I thohkhia pan ding hi ci hi.
3) Corona virus vaccine update pawlkhat:
– Tulai tak leitung gambup ah coronavirus vaccine bawl zawh nang ahan ciam company 139 bang kiom aa, tua lak ah human trials abawl company 26 om hi. Vaccine Phase 3 na atung company 6 om ta aa, Phase 2 na atung company 4 om ta hi. Phase 3 na atung company te lak ah US gam pan Moderna leh Pfizer company, UK pan Astrazeneca company te leh China pan company 3 te kihel uh hi.
– Russia President Putin in belh Russia gam in amasa pen coronavirus vaccine thoh khia ta ding cih gen aa, ahi zongin Phase 3 human trial zong tungzo nailo uh ahih manin ki um zolo hi ci uh hi. Dr. Scott Gottlieb, former commissioner of the US Food and Drug Administration in belh Russia te pen vaccine Phase 1 na bek tung pan uh aa, Phase 3 na atun nang uh kisam lai ahih manin President Putin taangko khiat pen up huai lo hi ci hi.
Phase khat pan thum ciang pen mi tul tampi tung a sut khit zawh ciang mipi tung kihawmkhia ngam pan ding hi ci hi. US Health and Human Services Secretary Alex Azar in belh vaccine cih pen abawl masa cih te sangin mipite aading a muan huai ding leh a safe ding thupi zaw hi ci hi. President Trump in belh November kha US election ma in vaccine kithohkhia zo ding ci aa, ahi zongin mipli scientists tampi ten tukum bei ma in thoh khiat zawh nang kitel nailo hi ci uh hi.
– World Health Organization (WHO) in Russia te coronavirus vaccine thoh khiat cih pen athu kicing lo ahih manin kisang zo nai lo ding hi ci hi. US mipil Dr. Anthony Fauci in zong Russia te ii vaccine thoh khia acih uh pen scientific dinmun lam pan hi thei nai lo aa, uphuai lo hi ci hi.
4) Fourth coronavirus stimulus package update:
Fourth covronavirus stimulus bill tawh kisai Republicans, Democrats, leh White House kikal thukimna nei zo nai lo uh ahih manin kikhupna (negotiation) pen khawl phot uh hi. White House lam pan $1 trillion sungkhia uh aa, Democrats lam te gelna tawh $2 trillion kilamdang ahi hi. Treasury Secretary Steve Mnuchin in belh 1 trillion bek tawh kikhawl lo dingaa, akisap leh White House lam pan sum kikhan in thu kikupna kinei kik dingaa, tu nipi sung kinei thei kik ding hi ci in zani in genkhia hi. Senate Majority Leader Mitch McConnell in belh tu nipi sung senate te zum kikah suak ding aa, hih bill tawh kisai vote ding akisap leh zum akah lo senators teng nai 24 sung zum ah hong tun kik ding kisam ding hi ci hi.
Hih bill tawh kisai thukimna angah nailoh uh pen khat leh khat kimawh sak uh hi. Pu Mitch McConnell in belh bill pass nang hih zah asawtna pen Democrats Makai te hanghi ci hi. Democrats te thusunna bill sungah coronavirus tawh akisailo sum tampi kihel ahih manin Republicans leh White House lam pan thu kim zo nailo uh ahi hi. Pi Nancy in belh Republicans te mawhsak aa, ama proposal $2 trillion athukim uh leh kikupna (negotiation) kipan kik thei ding hi ci hi. Tua hi aa, tu ta dih in mipi te ngah ding $1200 direct payment cih te zong kitel nailo hong suak phot ahi hi.
5) US ah Nipi 2 sung naupang 97000 te tung COVID-19 natna kilawh:
US gam sung state tampi te ah Sang pawl khat kihong kik aa, sangnaupang tampi COVID-19 natna kilawh gawp uh ci in new report pawlkhat in taangko khia uh hi. July kha bei nipi nih sungin naupang 97000 val natna kilawh (positive) uh aa, abei sa nipi nih sung COVID-19 pen naupang te lak ah 40% bang khang hi ci in American Academy of Pediatrics and the Children’s Hospital Association in genkhia hi.
Tukha sung sangte hong kihong lai leh naupang tampi tung natna kilawh thei ding hi ci in tua kipawlna in genkhia ahih manin Sangnaupang nei Nu leh Pa te kipatau mahmah hi. Georgia state sung aaom high school sang khat ah asang lutna kong (hallway) ah sangnaupang tampi social distancing zang lo in alut ziah ziah na uh maan (photo) social media tung hong kikhahkhia aa, tua ni in tua sang pan sangnaupang 9 ten COVID-19 natna ngah (positive) uh hi ci in sang principal in genkhia hi.
6) US gam ah ni 17 sung COVID-19 natna ngah 4 million pan 5 million ah khangto:
Mipil experts te ii muh khiatna ah US gam sung ah COVID-19 natna 4million a om na pan ni 17 sung in 5 million ah khangto ci uh hi. Dr. William Schaffner, a professor of infectious diseases, Vanderbilt University ii genkhiatna abeisa hunte ah US gam sungah COVID-19 natna ngah ni 99 sung 1 million tungto aa, ni 43 sungin 2 million, ni 28 sungin 3 million, ni 15 sungin 4 million cih bangin tungto hi ci hi. Tu in zong ni 17 sungin natna ngah 5 million kitungto ta hi ci in genkhia uh hi.
7) Geogia sang te ah COVID-19 natna kilawh gawp, sang pawlkhat kikhak kik:
Nung nipi sungin akihong kik Cherokee County School District, Georgia ah sangnaupang 37 students leh Sang Sia leh nasem 12 te tung COVID-19 natna kimu aa, Sanglam thu nei te buai mahmah uh hi ci hi. Tulai tak tua district sang te pan sangnaupang 826 leh sang ah nasem 42 te quarantine alut lai tak uh hi ci hi.
Cherokee County School District, Georgia sungaa om Etowah High School pen zani in kikhak kik ta hi. Tua High school pan sangnaupang 19 ten natna ngah uh aa, sangnaupang 294 te in quarantine abawl lai tak uh ahi hi. Adiak diak in sangnaupang te lak ah social distancing zang lo uh aa, pawlkhat te in maituam zong thuah nuamlo uh ahih manin hi zah akilawh hi ci uh hi.
8)) California ah Covid-19 natna ngah sang tek tek:
Tulai tak US gam sungah California pen COVID-19 natna kilawh asang pen state in hong tung to ta hi. Zani (Tuesday) in nikhat sung bek bek natna ngah thak mi 12500 kibehlap aa, tu ciang ciang natna ngah mi 574,411 om ta hi ci in California state Department of Public Health in genkhia hi. Wordometers te report na ah pen California ah natna nei mi 585,718 pha ta aa, mi 10650 val si ta ci uh hi.
9) Ohio public school te kihon kik ding dinmun:
Ohio public schools sang 325 districts te pan sangnaupang 500,000 te in-person in sangkah kik dinguh aa, Ohio state sangnaupang pha zah ii 38% bang pha ding hi ci in Ohio Gov. Mike DeWine in genkhia hi. Sang districts 55 pan sangnaupang 398000 te in online learning pan sangkah ding uh aa, state sangnaupang pha zah ii 25.6% pha hi ci hi. Sang districts 78 pan bangmah kiza nai lo ci hi.
10) COVID-19 natna hangin Ui khat si:
North Carolina ah COVID-19 hangin Ui khat amasa pen in si hi ci in North Carolina Department of Health and Human Services in taangko khia hi. Ui nei pa in a ui pen State Veterinary Hospital ah hong lak ciang COVID-19 natna symptoms lak ahih manin a test uh leh positive hi ci hi.
Tua Ui nei te ii innkuanpih te khat abeisa hun sungin COVID-19 natna nei (positive) aa, tua tung pan kilawh hiam cih akikan lai tak ahi hi. Abeisa hunt e ah COVID-19 natna pen mi te tung pan ganhing te tung kilawh lo hi ci in amuh khiat uh aa, tu aa thu piang abat leh ganhing tung zong kilawh thei ahi kha tam ci in bawlkhat ten ummah ta uh hi.
11) WHO pan thu suah pawl khat:
Leitungbup kipawlna khat ahi World Health Organization in tuni in anuai aa dan in thu suahna nei uh hi:
– Leitung gambup ah Sang pawlkhat kihong ta aa, sangnaupang 800 million bangin a khut uh sil zo lo, sil theilo uh ahih manin COVID-19 natna kilawhna ding kipautau mahmah hi cih taangko khia uh hi.
– Dr. Bruce Aylward, senior adviser to director-general of the World Health Organization in Russia te ii coronavirus vaccine tawh kisai pen thu leh la (information) te kicinglo takin kingahlo ahih manin vaccine tawh kisai WHO in thu kimpihna ki nei thei nailo ding hi ci hi. Russia te in vaccine phase clinical trial thum vei akisam pen akhat veina bek tung pan uh hi ci uh hi.
– WHO in COVID-19 hangin leitung gambup ah kha khat sungin global economy $375 billion kisum hi ci uh hi. Hi bangin pai suak leh kum nih sung in global economy $12 trillion kisum thei ding hi ci hi.
12) Johns Hopkins University & Medicines te report na tungtawn in August 12, 2020 ciang dong Leitung ah Covid-19 natna ngah mi 20,295,343 (20 million) pha ta in asi mi 741,423 pha ta hi. US gam ah natna ngah mi 5,141,208 (5.1 million) leh asi mi 164,537 pha ta hi. Zani bek bek in US ah COVID-19 hangin asi mi 1499 kibehlap hi.
Kawlgam ah natna ngah mi 360 pha ta in asi mi 6 om ta hi. US om ei Zomi te sungah zong Covid-19 anei tampi kibehlap toto lai a hih manin i om na ciat ah i kidawp ciat ding leh I innkuanpih te hoih tak I kepcing ciat nang thupi mahmah ding hi.
Note: Zani tak ZNTV pan Lia Zo Bawi hong taangkoh khiat pawlkhat zong gawmkhawm in Lai tawh asim nuam te aading “news version” tawh kong suahsak kik ahi hi. Thomas On Sian Mung (Thomas Mung Guite) Washington D.C August 13, 2020 Momno Media & Museum
Comment piaknop aomleh...