Tonh Thu (2) ~ Awn Za Pau
Tonh Ding Vaihawm Kholhna :: Tong ding cih ciang in an ih hauh kum ahih kul hi. Ei bek hauh zong tawh kivaihawm ngam lo in, ih beh ih phung, ih sungh ih pute zong, a neih kul hi. A hi zong in ‘tonh’ ding pen innteek te’n zong vaihawm masa ngam lo zaw uh hi. Behsung phungsung khat peuhpeuh ah a tong zo ki-om kei leh, beh dang phungdangte’n enneu uh ahih man in, a tong dingte sang in a beh a phung in deihsakna hanthotna tawh, behsung vaii lianpi vaai thupi mahmah khat in kinei aa, hamsa tanggpi mah a kivaihawm ahi hi.
Hih vaihawmnate kipat khiatna pen khuado hun sung, khuado lawmh anneekpawi bawl hunsung ahihi. Khuado lawm anneek khawm pen behsung unau sung ah bangkuapi/thalloh pite inn ah kibawl aa, tua pan kipan in thu hong piang khia ahihi. Khuado lawmh anneek pen, sungh leh pute kikonlawh peuhmah lo in pasal unau laizom teng bangkuapipa inn ah kipawl khawmin kine a, tua sung panin kikupna leh khensatna hong pia khia ahihi.
Hih vaihawmna lian a kithukim pih a ni a kha a ciangtan khit na- ngawn in, a nuai aa bang in kipsakna zu a tong ding innteekte’n khol masa phot uh hi.
01. Thallohte zu khol aa, a mau a tanupi tuitak tawh ne khawm uh hi. Tonh hun sung ciang in Thallohte tawh kithuah khawm uh aa, a tongte a’ding in ‘khuangsua tanu’ kici pah hi.
02. Zin khakte khol aa, a mau zong a tanu tuitak mah tawh ne khawm in ‘zinkhak tanu’ kici pah hi.
03. Sungh pite khol aa, a mau zong a tanu tuitaak mah tawh ne khawm in ‘sung ken’ kici pah hi. ‘Sung ken’ in ‘Sapi’ ni in innsung mei sak ah zubeel khat guang in lup hi. Sungkente pen tonh sa sabil hon khat kipia ahih man in ‘Sabil kholte’ kici pah hi.
04. Sungh Sabawlte, Pute (atong dingpa’ pute) leh Pusa thoih ‘Tulpipa’ zong zu kikhol hi. Hi teng khit tak ciang in, tonh ding kipsakna a man hi petmah ta aa, ‘Tonh’ kipatni Pansikni ding a ni ciangtan hi. Innbawl ni zingciang kipan ni sagih vilvel mi honpi ten inn zang ding ahih man in, inn bawlni aa kipan tonh pawi a ven khit dong zu guang ding leh sa go ding beh sungpan thudotpi teng kimu kikum in a kimtak in kiseh pah hi.
(a) Innbawl ni in zubeel ngengpi khat lup kul aa, innteekte’n a neih ngap kei leh, beh sung sanggam sung mah ah akilawm penpen a guang ding adang khat kiseh pah uh hi.
(b) Pansik ni kici sial gawh ni in ‘misam’ ‘tuitawi’ te neek ding zubeel gol mahmah a guang ding innteekte ngaih khat kisawl hi.
(c) Sial gawh khitteh ‘Song Suite’ nek ding zubeel nga, inn nga mah kisawl hi. Tua zute ‘Songzu’ kici hi.
(d) Meilah pua mi nih kisawl aa, amaute vakna ding zubeel ngengpi songzu cia mah a guang ding kiseh hi. (ngeng > gol)
(e) Sapi ni ciang in Innka dawn aa, zubeel ngengpi khat a lup ding in, behbul pente sung pan, panmun neilote kiseh aa,‘Sawkkhak’ kici hi.
(f) Sapini ‘Sialzu’ ci in bikhalap ah beel nga lup ding mi kiseh hi.
(g) Zinkhak ni (Sagual gawhni) in sagote a piak ding in inntual kiu sa sawl ah ‘Saneido zu’ ci in a taak/khaih ding zubeel ngengpi khat a guang ding seh khol uh hi.
(h) Tanute sagawh ni in zong a ‘Saneido zu’ ding mah sehkhol uh hi. Sagual gawhni mah bang in sa gote taak sa in sialki tawh zu hawm uhhi. (azom omlai hi…) Agelh: Awn Za Pau
Comment piaknop aomleh...