Rev. Thang Van Lian tawh holimna ~ Tedim Post (TP = Tedim Post, TVL = Rev. Thang Van Lian)
TP: Sia aw tutung US na va zinna thu tawm hong gen ve.
TVL: Aw. Lungdam. Doctor of Education Introductory Program tawh Columbia Theological Seminary, Atlanta, Georgia State ah hong sam uh a tua vai a zin hi ing. 2017-2021 sung D.Ed zop suak theih nading sangnaupang khatin hong sang pah uh hi.
TP: Zomi Innkuanten Pahtawina hong pia uh a ci a. Bang dan pahtawina ahia? Hih tawh kisai bangci lungsim sukkhakna thak a om hia?
TVL: ‘Outstanding Among Zomi Communities Award’ cih pahtawina hong pia mah uh ei. Lungdam mahmah ing. Sumtang US$ 100 zong hong pia lai uh hi. ‘Guest of Honor’ ci in minute 10 sung mipi mai ah thugenna zong hong neisak uh hi.
Zomi Innkuan Oklahoma te in 2016 KHUADO tawh kituak a hong piak uh hi. Tulsa khuapi a om Oral Roberts University Chapel ah hi. Hih pen adiakin Zogam a ZYA in dongtuakte huhna cih bang atuamtuam i mapannate hong phawkna uh leh hong pahtawina uh hi pen hi, cih theih hi. Kei bek sep hi lo a, i vek a i sep ahih manin i vekpi tang a kei a minpua ka hi hi. Inn lam a naseppih khempeuh tungah ka lungdam a, Pasian leh gamdang tung Zomite in inn lam i nasepnate hong theihpih uh hi, cih phawk thak kikkik ing. Thangah mahmah lawp thak sansan ing.
TP: Pahtawina kipia mi 4 cih khat, adang thumte kua ahia?
TVL: Chief Guest pen Dr. Dal Lian Haokip hi. Amah pen English – Zomi Dictionary hong bawlsakpa hi a, Lamka khuapi ah private sang innpi nei-in khangthakte pilna lampi alakpa hi. Khat pen Guest of Honor mah hi-in Pu Vum Nang hi. Amah bel i theih ciat mah bangin la phuah siam leh lasak siam, minam vei, ZRDP pu ci a zong akithei, galkap kumpi haksat pen hun nangawnin galkapte adeihdeih a akaikawikawi theipa ahi hi. A khat pen Guest of Honor mah ahi Sia Thang Pian Thawn, Ph.D hi. Kum 28 pha pan a, Yangon khuapi a om American Embassy ah vaipuak lianpi khat Topan hong piaksak hi. Zomi hi ing a ci sensen khat hi.
TP: US ah mundang na phakna a om hia? Na phak tantan i mipihte dinmun na thangahna leh thungetpih kisam nasakte tawm hong gen ve.
TVL: Columbia Theological Seminary pen nisuahna lam Georgia State ah om hi. Tua panin Bus tawh State leh khuapi tampi kantanin Indianapolis ah, Washington DC ah, tua pan vanleng tawh Texas State ah, Oklahoma State leh Florida State ah cih bangin nisuah nitumna, tuilu tuitaw a tuan pat man suak ing. Ka lungkim mahmah.
I mipihte a tamzaw sum thalawh tawm dinmun vive uh hi. Inn nei, mawtaw nei i cihte zong abatlak uh tamzaw hi. Ahi zongin a thalawh tawmtawm mah uh hong khenkhiat veuveu uh ciangin Zogam a om innkuanpih leh mipihte adingin hinpih khop a cing suak hi. Inn lam a leng nangawn a hawl ngeilote in US ah amau mawtaw ciat na hawl zialzial uh hi. A tup nak uh leh apiang thei lo a om lohna gamah Topan amaute koih hi. Nektawm ding patau nawn lo uh hi. Biakna hat mahmah tek uh hi. Biakpiak zia Tuiphum kuungpite na ngawn na hi ziahziah thei uh hi.
Ka lung hihmawhna lamah bel nek pah theih ding bek en kha a, pilna tawh a kop nasep hoihte khasum tampipi san theih nading, mi tampite ama khut nuai ah nasem dingin a cial thei nasep hoihte neih a sawm loh ding uh dah ing.
Biakna Pawlpi (denomination) hangin i kinak khen luat leh kithanem thei ding hi. Gtn. RC le Tuiphum i hi phial zongin kikhen taak ihih kei leh Fellowship min tawh phualkhat mah ah om tentan mai ding hoih sa ing. Zomi sung Pawlpite khat le khat kizop kipehna hoih om hamtang leh deih huai sa ing. Mikang Pawlpi gina mahmahte tawh zong kizom hamtang le uh deihsak mahmah ing. Local level ahi zongin US bup huamin ahi zongin kizop hoih hi.
Kei Presbyterian Pawlpi ka hih manin US a om Mizote leh Chin Presbyterian te thu zong tampi mah theihpih ing. US a innteek masa Pawlpite tawh nasem khawmin kizopna hoih na nei thei uh ahih manin vai tampi lem tuam kihong tuam hi. Zomi Tuiphum Pawlpi leh AG cih bang Pawlpi minpua a omte zong innteek masa Pawlpite tawh bang ciang kizom hiam cih lunglut huai sa mahmah ing.
Eima tha leh neihsa banah mite hatna leh neihsate zong ei lamah zat siamna pen pilna khatin ngaihsun ing. Gtn. Cope topa phawkna hallpi khat Zomibup in a tawp dong akilam siang zo lo suak a, David Lah in Ks. 20,000,000 hong piak ciangin akikhuh zo liamliam bek suak hi. Ka cihnopna ah US$ 10000 ngah nading Zomi sung pan fund haksa mahmah hi. US gam a om company, Pawlpi, NGO cih bangte kiang pan grant ngen siam leng US$ 10000 ciangciang bel haksa sa peuhmah lo ding uh hi. Tua dante a khuat khia siam, a kaikhia thei Zomi khangthak mi navak tampi i om ding lunggulh mahmah ing.
Ka paina sunsun ah ka gen bulpi pen atomin: Pasian in ngimna nei-in Israel mite na kithehthangsak zel a, sal na suak kawikawi uh hi. Zomite bel sal hi sam loin hong ngeekbawl mahmah a, naunenpi mah vanleng tawh hong puak hi. Ngimna nei a hong puakpa Pasian’ ngimna lampi thei a zuih siam ding leh tua lampi pan i pial khak loh ding, salsuahna kumpi inn sungah a teektang thei leh antawkna mun a an hawmte a suaksak Pasian pen Zomite Pasian ahi hi. Lungneu lo, lungkia loin ngimna sangpi tawh nuntak ding ahi hi.
Khang masate leh khang nihnate kikaal kilamdang mahmah hi. Inn leh biakinn pan Zokam, Zo ngeina leh Pasian thu tawh kihilh kipattahna i hat kei leh minam mangthang biakna nei lo a kisuak hak lo ding dan hi.
TP: Tunai lam ciang Pastor te US gamah singtaang vak cih bang thu ging kiaukiau ven bangcin na ngaihsun a?
TVL: Himah fb ah sim kha zel ing. Ni dang bang loin tuhun ciang Pasian in Zomite alomlomin US hong tungsak a, a mipite tunna ah a siampite uh zong a tun theih pen lungdam huai sa ing. Sum ngen ding dan bekin mu loin a tuute kiang hong pha, cih danin mu zaw ing. Kuakua apai zongin ama Pawlpi leh tanau meltheih ciat in vaipuak alak uh hi pen hi. Tulaitak bang kihong mahmah ahih manin ahi zo sunsunte atam theithei tampipi kisamin kihawh kipha ziahziah lai leng ut ing.
US zin Pastor leh Evan te lam pan a phawk huai ah bel i mite kiang pan nget leh kalh i neih het loh ding thupi sa ing. Sum leh na nget hatte bel hoih sa keng. Ka zakna kiaukiau ah Pasian thugen i pimuh pawlkhatte zong a ngen tangtang om takpi mawk hi. Itna lengsong hong kipia zahzah tawh lungkim siam ding Evante leh Pastor khualzinte tha pia nuam ing. I tuute adingin vangik a suak lo hamtang makai hih ding thupi sa ing. Khutdawh ngen Pasian nasem hi loin vang nei tak a tuute kiang apha Pasian’ nasem hihna vang kep siam ding thupi sa ing.
TP: Tu hun ciang Doctor tam mahmah ta, peeng gawp ta a ci peuh om ven hih tawh kisai bangcin na mu a?
TVL: Doctor kici pen ngah taak sa a apia theiten apiak uh om a, Seminary/University ah a kisin ngekngek a kingah cih bangin nam 2 om hi. Tu ciangciang pen Dr ngahten Dr tam lua, thupi kei, a ci za nai keng. Dr sin zo lo ding leh a kipia ngei lo ding teng peuh in thupi a sa lo mawkmawk i hi kha tam ci ing. Pilna thuthuk zia leh a zaina zia lai sim ngeilote in kithei lo hi. Dr ngah khat a thanemna tampi om kha ding a, ahi zongin Dr a ngahna ahang thei hi leng ama tungtuanna ahkl a matutna khat mikim bat loh thu na om hamtang ding hi. Dr sin zo khangthak mipil tampi i om ding leh Dr piak taak zah ding a nasem nuam leh nasem ngam mi tampi kisam lai hang.
TP: Doctorate program sin theih nadingin bang teng kisam? A sin nuam akipan cil dingte tungah ngaihsut piak nop a om hiam?
TVL: I sin nop degree nam apia sang khat peuhpeuh apply bawl pah tingteng ding. Admission khat ngah nadingin kum khat pan kum thum kum li bang sawt thei hi. Dr sin theih nading a kisam Master degree nei ding. Experience gina tak nei ding. Sangte nget Mangkam siamna TOEFL score nei ding. A beisa ah khang masate leh ko gual pawlpawl atamzaw TOEFL hangin sang hoihte kikah zo lo zel hi. TOEFL zo peuh leng sum vai zong atamzaw a lemsa cih theih phial suak sa ing. Khangthakte adingin TOEFL pen kihtak luat ding hi lo hi, ka ci nuam hi. Application bawlna ah a thei masa a zo masate kiang pan lamlahna ngen tangtang leng kimazang pen ham tang hi.
A thupi pen ah Pasian in lam hong honsak ding kisam sa ing. Zomite dinmun pan leitungbup tawh kikim a pilsin theih nadingin i pilna, i hauhna leh i siamna atamzaw in hong cin lo hi. Tua ahih manin pilna leh hauhna khempeuh aneipa Pasian in ‘hi hen’, hong ci peuh leh na khempeuh ahi hi pah hi, cih ka letkip den thu khat hi.
TP: Tedim Post Editor leh ZYA Secretary na hihna tawh i Post leh ZYA adingin thuthak nong puak a om hia leh?
TVL: Hun neih sunsunte ah ZYA nasepnate leh Tedim Post thu na gen zel ing. Kuama kiangah huhna ngen lo ka hih manin huhna hong pua kei mawk ing! Pahtawina hong piak uh US $ 100 pen i niangtui man dingin hong sit tentan ing. Duh bangbang ne ziahziah ni ei. Zogam adingin nasem nuam mimal leh kipawlna pan hong khuadak zel ding uh lamen ing. Tampi mah inn lam hong etsa uh, hong phawk manun Pahtawina zong hong pia uh hi a, mailamah zong sep khop pankhop nading a omte ah hong panpih zel ding uh lamen ing.
TP: Lungdam ei leh Sia i holim theih.
TVL: Kei zong lungdam sem ing ei.
Theih ding: Tedim Post Editor lah hi-in ZYA-Tedim Secretary a sem laitak Rev. Thang Van Lian in D.Ed zom thei ding bek tham lo Zomi Innkuan Oklahoma-te in pahtawina apiak uh lungdampihna leh angtanpihna kawmin Yangon hong tun ciang facebook zangin Tedim Post tanute in holimna kineihpih hi. The Tedim Post
Zamnu says
Sia Van aw, zaknop ei maw.