Queen Elizabeth I: (1533 – 1601)
Hih Queen Elizabeth pen 7th September 1533 kum in England gam ah suak hi. Kumpi nam pan a piang a hihhangin kum 2 a phak in kumpi huangsung pan in ki hawlkhia hi. Banghanghiam cihleh a nu Anne Boleyn pen gamvaitawh sihdan kipia hi.
Sangkahna ah lai siam mahmah aa kimawl zongh siam hi. Thugensiam pilna zongh sin aa a thugen siamna pen gammakai a suahciangin hong kilangh khia mahmah hi.
Kumpi Henry VII a sih ciangin a tapa khat bek a hi Edward in kumpi zaa hong ngah to hi. Edward in kumpi hong sepciangin a zi Lady Jane Grey zongh kumpi nu hipah hi. Ahizongin tua kumpi nu pen Mary I in thatlum sim a hihmain ni 9 sungbek kumpi nu a sem suak hi.
Tuaciangin Mary in kumpi nu hongsem hi. Mary kumpi nu a hihsung kum khat sung tangding Elizabeth thongsungah ki koih hi. Banghanghiamcihleh Catholic biakna a zuilo te thapia sim hi ci in ki um mawh hi. 1558 kum in Mary hong si leuleu ahihmanin Elizabeth in kumpi nu hong sem to hi.
Queen Mary pen Elizabeth ii sanggamnu a hihi. A sanggamnu a sihkhit ciangin Elizabeth in kumpi nu semding hong kipan pah hi. Mary in Catholic upna England gam ah a kipnading a hanciam dingin Elizabeth deihsak hi. Ahizongin Elizabeth in Catholic a bei nadingin hanciam zawsop hi.
Queen Mary pen England gam sungah sisan luanna a piangsak hi ci in kiciamteh hi. Banghanghiamcehleh Catholic thu upna a zuilo Protestant 300 val sihdan pia hi. A gam sungah biakna vai in kilemlohna nakpitak in khangsak hi. Tua buaina khempeuh Elizabeth in a luahsuk hiaa gamsungah daihna a om nadingin hanciamin nasem hi.
Kumpi sem ding hong kipat limlim in a thatnuam gammakai hitaleh mithupi hitaleh tampi om hi. Ahizongin kua mah in thatlum zolo hi. Elizabeth in thudotpi leh mimuan nei sim aa tuate in a sihnading a kivaihawm thute thei pahpah uh hi.
A hunlap in kidal man zel uh a hihmanin sihna dingpan in suakta kiaukiau hi.
A gentheihzel leh a deih mahamh kammal khat om aa tuapen ‘I see but say nothing’, ‘ka mittawh ka mu aa a hizongin ka genkhia kei hi’ cih a hihi.
A sawtlo in Catholic sungpan mipawlkhat in Elizabeth that dinghi cih thu hong kiza hi. Tua thutawh kizom in Catholic ngeina a zuilo mi khempeuh ki man hiau hi. Tua ciangin Spain kumpi Phillip II in England gam ah Catholic ngeina puak kik dingin hong hanciam hi. Hanciambek hilo in gal kido ding khensataa September 1588 kum in England sim dingin hong kuan hi.
Tuaciangin Queen Elizabeth ii makaihsiamna leh a hatna, a pilna te hong kilangh khia hi. Queen Elizabeth a mah tektek galdo dingin galphual ah hong pai hi. Tua mun Tilbury ah a thugenna pen minthang hi.
‘Ka pualam pumpi pen a thahatlo numei khat ka hihlam ka ki thei hi. A hizongin ka sungah kumpi pa lungtang om bek hilo in England kumpi pa taktak ka sungah om hi’ ci in gen hi. Zoplai ding… Siamsin Library
Comment piaknop aomleh...