Kennedy Space Center ah – 5 ~ Hau Za Cin
Discovery STS-119 Kilawnto taktak ta: A hunciam nitak nai 7:43 PM ET a tun ciangin a sungah tuang mi 7 tawh vantung lamah hong lensan ta uh hi. A makaipipa uh Lee Archambault makaihna tawh ISS ah mei ngahna ding Solar Panel va bulh ding uh hi.
A kilottohna ah pai dingin nitak nai 4:30 PM ET satma in Bus khawlna mun ah mipi kigual zihziah a, sun-a Bus tuangsangin mi kitamzaw hi. Nai 4 pan ka ngak uh pen mi na tamlua mahmahta ahih manin a nung lam pek ka ngah uh a, ahi zongin ko nunga hong pai Japan mite in bel ko maiah Bus lut masa uh hi. Ahang: hih STS-119 sungah Japan mi khat Koichi Wakata, Mission Specialist tuang hi. Khapi tung kahna ding Apollo Program khit ciang vantunglam khualzinna ding Space Shuttle hun ah Japan mi khat a tuanna hi.
India mi Rakesh Sharma zong April 2, 1984 in Soviet Intercosmos Program hunlai in vantunglam khualzinna Soyuz T-11 sungah tuangin khual na zin ngei hi. Amau bel maanzaih a leeng kawikawi hi lel a, tulai banga vantungah nasep kician sem dinga kisawl cih bang hilo hi. Himalaya mual kim teng khawng maan zaihzaih lel hih tuak hi. India Prime Minister Indira Gandhi in, “Vantung pan India koi banga?” a cih leh, “Leitung khempeuh sangin hoihzaw” (Sare Jahan Se Achcha, better than the whole world), na ci hi. Tuate thu dang hi.
Nai 4:30 PM ET a hih ciangin Bus in hong pua vingvenga, a kilawnto laitak a kigalmuh theihna Atlantic Tuipi gei khat ah tutna kikoih zihziah mun ah hong tuaksak hi. Ka tun bektak un tutna nuam ka zong pah uh a, a maigual, lampaina nuam khatah ka tu pah uh hi. Ka gei vuah tu nuam mi hong kituh ngeingai a, zolia melhoih nono khawng hong pai khak leh ciin ka siit bawl uh leh hong kidawk omlo uh ahih manin a tawpna ah vunkang nungak melsia khollo khawng zong ka tusak ta mai uh hi.
Nai 5 pan nai 7:43 ngak cih pen sawtpi ding tawh kibang hi. Hun tomno sung tawh kibang hi. Beipah hi.
Ka nunggual vuah Japan mel vive Camera (hoih dinga ka upmawh uh) tawh hong kigual temtam uh a, lawmpa Thawngpu in, “hia camera te National Geographic khawngah miksi vak ciauciau khawng lianpipi a a kizaih theihna camera te hi” hong ci hi. Ka et uh Space Shuttle mihing cia bek a kigalmuh pen amau Camera tawh en leng ahihna cia mah tawh a kiangpan et bangin a kimu ding cihna hi. Ko tawi Camera hoihna bel ka video uh na et uh ciang kitel ding hi: http://www.youtube. com/watch? v=Ws4EVg1urB4
March 15, 2009. Ni hong tum hiaihiai, khua hong mial ding hita, nai 7:30 khawng hong sat ciangin a count down kipanta, 7:43 PM ET a hih lian in vantunglamah thakhat thu in kilawnto a, a nuai ah lungdam, lamdangsa, kilawp takin ka diang ngeingai uh hi. A ban….. (a video ah)…..
Discovery STS-119 sungah tuangte:
- 1. Lee Archambault, Commander
- 2. Tony Antonelli, Pilot
- 3. Joseph Acaba, Mission Specialist
- 4. John Phillips, Mission Specialist
- 5. Steven Swanson, Mission Specialist
- 6. Richard Arnold, Mission Specialist
- 7. Koichi Wakata, Mission Specialist
A nasep ding uh:
1. Electricity ngahna ding Solar Panels bulh ding.
2. Tui dawn ding khaihsiangna puahpha ding (restore distillation assembly to get the ISS water recycling system up to full operation).
ISS a tun uh ciangin STS-119 makaipi Lee Archambault in ISS tawh kibuptuah dingin khaito a, Gamkuan 18na (Expedition 18) makaipipa Michael Fincke in a kilem hiam, a kibuptuah hoih hiam cih na encik hi. “Hoih hi” a kicih khit ciangin a kongkhak kihong a, a kuante leh ISS mun ah a omte kimu in, khut kilen thei uh hi.
Michael Fincke pen India gama “Assam sangnaupangte tawh kiho” i cih pen ahi hi: http://www.hauzacin .blogspot. com/.
A van puak uh 31,000 pound (14,061 Kg) pen suahkhia in, nai 6 leh a lang sung a sep khit uh ciangin zo uh hi. ISS ah meitha a pia ding Solar Panel, acre khat a lian, 120 Kilowatt ngahna meitha, science experiment hihna ding kibulh kimta cihna hi. Tua zawh ciangin zun khaihsianga tui dawn ding a ngahna uh Filter zong laih kik uh a, Discovery a ciah kik ciang lei ah kipuak kik hi.
Mailam ah Space Shuttle Endeavour STS-127 in Battery hong puak ding a, tua meitha kholna (battery) koihna ding zong STS-119 misiamte in bawlpah uh hi.
President Obama tawh kiho: ISS ah a ni tawpni uh, a zingciang leitungah hong ciahkik ding uh hita, tua ni in US President Barack Obama leh sangnaupang, astronaut pawlkhat leh Congressman pawlkhat tawh telephone in kiho uh hi. Huihpan in leitung bangci kimuh hiam? ciin president in dong hi, kici hi. ISS ah a omsa 3 tawh, a vekpi un mi 10 in President pa leh midangte hopihna hoihtak in dawng thei uh hi.
Lei ah hong ciahkik: President pa tawh a kiho khit uh ciangin ciah dingin kithawi uh hi. Discovery in ISS tawh a kizopna, a kibuptuahna khongkhia, lakhia, kitatsak a (undocking) , huthelo (thermal protection inspection) cih a theih uh ciangin ni 129 a omsa Magnus zong Discovery sungah tuangin lei ah hong ciahsuk hi.
KSC tukik taktak ta: A tuk masak sawm uh hunin KSC mun ah huih hatlua ahih manin Discovery in leitung khatvei kimvial in leng kik a, tua zawh ciangin huih nemta ahih manin NASA Mission Control in, “go” (tu theita uh teh) a cih ciangin March 28, 2009 3:14 PM ET in Kennedy Space Center Landing Facility ah tu taktakta uh hi.
Ni 13 sung a khualzinna uh zo in cidam in inn hong tungkik uh hi.
Innkuanpihte tawh kimu kik: KSC ah medical check up a neih khit uh ciangin a innkuanpihte tawh kimusak a, a zing ciangin Johnson’ s Space Center, Houston, Texas ah paipih in “Vaidawnna” (Home Coming Celebration) neipih uh hi.
Thukhupna: International Space Station ah a kisam mahmah meitha kibulh khinta ahih manin mailam ah science experiment tuamtuam leh vantunglam khualzinna (Space Missions) tuamtuam kinei theita ding hi. Olzaw ta ding hi. Takkheh!! Hau Za Cin
Comment piaknop aomleh...