Christmas thupuak by Rev. Dr. Suan Za Khup
1. Bawngkuang sang in a lamdangzaw khat – Laphuak siam, la sa siam tampi tak leh thu gen siam tampi tak in, Jesu bawngkuang sungah suak hi, cikha zel uh hi. Mite gen Jesu bawngkuang sungah a suakphial zong in, ei up Jesu Pasian pen bawngkuang sungah suaklo in, nungak siangtho Mary sungpan hong suak hi. Anu Mary in mundang a omloh man in bawngkuang sungah a sial ahikei hi. Mary leh Joself lupna mun zong naungek tazah khop ding in gol a, ahizongin, bawngkuang sungah sial citciat hi.
Hih pen, vantung Pasian pen a niam penpen mun ah hong paina hong kilatsakna bek hilo in, tua sangin a niamzaw lai khat om hi. Mawhna khat zong a nei hetlo, a siangtho Sangpen Pasian mimawh sungah hong suah pen bawngkuang sungsangin, kihhuai zawlai hi. Ahizongin, Mary sungpan Sangpen Pasian hong suah theihna dingin, Khasiangtho in gaisak ci hi (Mt.1:18; Lk.1:35). Tuasangin, a lamdangzaw khat om lai a, nin a baang kilkel lo, Siangtho Pasian in nang leh kei sungah hong om theih, ih sungah hong ten lamdang zawlai lai hi. Itna, hehpihna, letsong cihte tawh a kigawm Pasian hong lai-natna (mercy) tungtawn pan in ih ngah tua hong piakkhong Khasiangtho ahi hi.
2. Nausuahna hangin naupang tampi in thahna thuak hi
Jesu hong suah ciangin, naungek khempeuh in thahna a thuak hipah lo hi. Naungekte sihna hang taktak pen numbat khatna ah LST lui genkholhna a tangtunna ding ahi hi (Jer.31:15). Bang hang in, LST genkholhnate Jesu suah hun ah tangtung sese hiam cih leh, Jesu lo Messiah dang a omlohna hang ahi hi. A kigenkhol sa khempeuh a tangtung sak ding Jesu bek ahihna, hong pai ding a kicici Jesu bek mah ahihna hang ahi hi.
Numbat nihna ah, Mipilte hang ahi hi. Mi hazatna tawh a kidim den kumpi khat om a, tua in Herod the Great ahi hi. A tate, a zite nangawn a that ngam kumpi ahi hi. Mipilte in, kumpi Herod maanlaitakin a dangkumpi minthang koi ah hong suak ding hiam cih va dong kha uh a, a phawkpak loh thu tampi hong phawkkha hi.
LST thutheite in Messiah pen Bethlehem ah suak ding hi cih Micah 5:2 sungah kigelh hi, cih thu Herod theihkhiat zawh ngei hetloh ding LST siamte in kumpipa va huh uh a, naupangte sihna ding thupiak tawh hong kizom hi. Jesu hangin, a si naupangte nangawn hampha kasa hi. Tuiciin tunna hangin Noah hunlai in tampi si a, tua pen thumanglo/khang gilote hang hi in, ahizongin Bethlehem khua ah a si naupangte pen Jesu hangin si ahih man un, a nu leh pa uh hampha kasa veve hi.
3. Khua ginalo na hihetkei hi, nang Bethelehem Mikah 5:2
Bethlehem khua ah nausuak dingin Mary leh Josef te apai uh ahikei hi. Amau suahna khuaciat ah innkuan min piak ding kisam citciat ahih man in, innkuan minpia ding (cencus) in apai uh ahi hi. Bang hang hiam cih leh amau nupa pen Judah beh pan hi in, Galilee gam Nazareth khua ah a ten laitak uh ahih hangin, Bethlehem khuasuak mite ahi uh hi. Italy Rome gam ukna sungah Judea christmaszong om in, Cyrenius a kici Syria governor uk sawn lai a, Rome Kumpi Caesar Augustus thupiakna hang ahi hi.
A gam mi phazah theinuam, hilel hi. hizongin, Bethlehem khuaneu khat hong minthan theihna dingin census simding thu hong om ahi hi. David in miphazah a sim ciangin, Pasian heh in mihing tulthum val in sihna thuaklawh ngei hi. Rome kumpi gam miphazah kisim hunciangin zong, Jesu suah tawh kituak in, a sawtlo in Herod kumpi in naupang khempeuh thatsak mawk hi, Pasian gelnate leh etsakna te lamdang hi.
Tua ahih man in, Bethlehem khuapi pen khuapi minthang ahihna, 1) Ruth leh Boaz te tenna khua, David suahna, David khuapi zong kici, 2) Jesu suahna, mipilte vahawhkha liang, 3) naupang kum nih nuaisiah a kithahna khuapi, 4) Leitung khuapi khempeuh sungpan excursion (khual zin in va en kawikawi) a tam penpen na khuapi hi a, Xmas bawlna ding in a ki lunggulh penpen na khuapi (tuniciang) zong ahi hi. Tua ahih man in, khuapi lualo napi in khuapi minthang mahmah hong suak mikmek hi.
4. Ama min ding in
December 25 ni in, mimawhte adingin vangtung Pasian hong kumsuk a, mihing bangin hong suahna hong nosuahsak hi. Jesu suah ni ciaptehna bangin zat ding a hikei hi. Ahizongin, van leh lei a bawl Pasian mihing bangin hong suak (incarnation) cih pen a lamdang mahmah khat leh biakna dangte tawh ih upna a kilamdang mahmah tampite sungpan a bulpi khat ahi hi.
Mi khempeuh honkhia ding ahih man in, amin ding in Yehoshua (Jehovah-Savior, Jehovah-Gumpa) cih min naphuak ding uh hi ci in, vantung mi in Josef mang (dream) sungah gen hi. LST lui genkholhna khempeuh atangtungsak ding Tawntung Pa (Everlasting Father), hong pai ahih man in, amin ding in Yehoshua (Zeisu) hongphuak uh hi. Ama min (Jehovah) mah hongkeng in, tuamin mah tawh hongpai ahi hi. Tawntung Pa (Everlasting Father) kimlai tapa bangin hong suak hi. Amin in Tawntung Pa hilo in, Tapa zong hilo in, Zeisu aphuak uh hi.
5. Tu ni in thaksuahsak ni
Ih sungah hong suak khin a hihman in suak sak kikkik theihnam ahikei hi. Na lungsim sungah hong suaksa naungek pen, nang leh kei hong it manin vantungah mihing hilo napi leitungah mihing bangin hong paisuk bek hi a, tu in vantung ah vangliatna pumpi tawh kidim in, nang leh kei ading in thu hong ngetsak niloh hi (Priestly ministry). Tua ahih man in, ih lungsim sungah Pasian hong itnate thaksuah sak ding hi hang. Merry Christmas to all readers! Amen. Note tawh Khazia hangin a lungdam khawm, Rev. Dr. Suan Za Khup (Yangon)
Comment piaknop aomleh...