Zomi leh Macro Planning ~ Hau Thang
Alian mahmah leh atangzai mahmah gam leh nam nasep na-ah bangteng kigin kholh huai ding ahi hiam? cih theihkholna neihmasak huai mahmah hi. Gamkhangto te leh Minampi cing akici te in bangteng masak pen in nei uh ahihiam? Asep nate ah avaangkim theipenpen leh mipi nunkhuanopsak lapsang theihpihna te in matun penpen ahihi.
Theory & Wisdom Siamdan leh Khuak Ciimna
Mite theihkhitsa nate thuteng ikisin khitzawh theihtel khitna ingahzawh ciang in mipilmiciim kisuakthei nailo ahihi. Banghiam cih leh Ei ma ngaihsutna thak dansiamna (Theory), Eima khuakciimna athak ( Wisdom )tawh nate bawlkhiat theihna (creative & Product) abawlkhia siamthei te pilciimsiam ahih man in mipi inzahtakna nei hi. Banghiamcih leh amabawl khiattheihna silnam tuamtuam in mipite nasep olbaih sak, noptuamsak, neemtuam sak, kicingsak na neisak theihna pilna nei ahihi.
Creative & Product Nate Piangkhiasak bawlkhiatheihna;
Zingsang na tawh pen nitak nalup hundong navanzatte khempeuh leh nakhedap (Tualzang khedap) Lutangtung a, lukhu nelkai ( Zolukhu) kilak ah pumpi vanzat te ahi puan leh niik, Zatui zahaa, kizepna namkim khuci’n kheci’n dawn dong ah kizang vanzat nate in pilna pan in hongpai khia (creative & Product) neihna hang ahihi.
Alian mahmah atangzai nasep cih ciang in kipawlna tampi te kigawmkhop kikna mun ahihi. Tua munsan ah kikhang khaanna Development ompha ahihi.
Kikhang khaanna Development
Kikhang khaanna mun ah mipi nuntak kim kibang neihna kim kibang neek leh dawn kibang ahih man in kiphunsanna tawm ahihi. Banghang hiam cih leh tua kiphun sanna atawm na mun ah eite kitang sapna hong sik thei ding Finance kinei ta ahihi. Tua finance in mipi te tawh akibang in nasep namuntek leh siamna dungzui in thaman kingah tek a, nunkhua domsangna om sak mahmah ahihi.
Abeisa hunsung ah Zomi Macro Planning cihte omlo ban ah aomsunsun nasep te pen mipi te lungdamna sang in mipi teng nuntakna guhtui hongkangcipsak thei sihup votte tawh kibang ahihi.Tua in Marco Planning dan ahih zenzen hang in (creative & Product) mipi noptuamna hilo a, Aipeeng,Aituam (creative & Product) ahihi. Tua in kikhaangkhaanna mipitung ah cikmah hun in aom ngeikei hi.
Macro Planning dungzui in nasep na neih sawm,anei ihih leh mipi koi teng ah om hiam? amau dinmun tawh kizui in bang te sephuai ahih hiam? cih ngaihtuah kul ahihi. Adiakdiak in khuata,khuapi te ah minunzia kibang kim sak ding in lawh sumzontheih siamna nakim kisam mahmah ahihi.
Akhenkhen Development dingte;
Bangcih nam in kikhenthei dinghiam cih ciang in
- 1.Rural Development
- 2.Urban Development
- 3.City Development
- 4.Transportation Development
- 5.Industrial Development
- 6. Agricultural Development
- 7.Technology Development
- 8. Information Delvelopment
- 9. Animal husbandry Development
- 10. Water & Electric power Development
- 11. Mining product Development cih te ahihi.
Zosuantuai laite in mapang in nasep in neihtheihna Zogam ah sep theihna lampi kihongzia kilamhil leng Macro Planning ahi gam leh nam ading khantohna nasepna hoih mahmah hongsuak ahihi. Zomi khempeuh koikoi ah Macro Planning nei in kimuh khopna aomciang in mipi ading Development nasep kivaihawmngeilo ahihi. Namdang te kimuhkhopna te ah vakihelleng bangci sep leng ngahna lawh cing ding a, noptuam kimthei ding cih vive in nasep kipan tah uh ahihi.
Tua ahihman in Zomite in mailam ah nundomsang nasep nate ah mapang piding te in Zosuan Tuailai te kihi ahihman in Macro Planning neih kim kul mahmah ahihi.
Akhenkhen Planning te;
Tua Macro Planning te ah adiak in ci leng anuai abang in kitomlak pakthei ahihi.
- 1. National Planning
- 2. Sectoral Planning
- 3. Regional Planning
- 4. Project Planning
- 5. Creative Planning
- 6. Product Planning cihte in ei Zosuantuailai te ading in akisam mahmah Macro Planning te ahihi.
Hih akhenkhen Delvelopment leh Planning te ah Zosuan tuailai te nasep theih ding thaman lawhsum kicing ngah theihna khuak kihongsak; mitkhua musak theihna lampithak hon hun ahihi.
Hau Thang
Comment piaknop aomleh...