Zosuan pawlkhat te lenna UK gamte’ EU tawh kipawllai (Remain) leh paikhia(BREXIT) dingvai mipi deihna(vote) piak ding pen, nikhat bek kisam laita hi.
Tuni cianciang Remain leh BREXIT mipi a langtuak bang hi aa, kuan zo ding cih et leh ngak bek in om hi. Khankhatsung aitang khatvei thukhensatna pen khangtampi mah kimang kinawkkha ding a hih man-in, mite’ lungsimla lua kisa, UK gammi te bek hilo, a khangtosa gampi te nangawn linglawng sakzo ta a hihi. UK paikhia mawk leh a dang gamlian pawlkhat inzong nungzuih noptuak mai a hi hi.
A beisa kumtampi mah UK leh EU, vanlei/zuakna bek hilo, ki-ukna lam ah zong kalsuan khawmkhin hi napi’ UK in bang sawm mawk uh hiam? Tawmkhat en kik pak leeng.
A cil in, vanlei/zuakna baih leh nuamtuam ding in kipawl khawm hi-aa, tua kipawlna hang inzong gam khat leh khat kigal neihna tawmtuam ding lunggulhna zong a hihi.
Galpi nihna khit 1950 in European gampi 6 in EEC cih min tawh a kipawlna uh hi na pi’ hun te hong paitoto in, tu-in gam 28 bang phata hi. Van lei/zuak bek hilo, gam ki-uknalam zong khauh semsem a hih man-in, gamkhat ciat, a diakdiak in UK, ii Innkuansung thukhun sang’ EU thukhun in thu hong neizaw ta hi. Pawl khatte bang’ EU federal states a piankhak ding’ lauthawng liangta uh hi. EU gammi te visa kisam lo zin ziauziau theibek hilo, Innteekgam thukhun palsat leh migilo kimante’ na ngawn hong paina-kipatnagam uh-ah kipuak kik pakthei nawnlo hi. Tua ban ah, UK te’ EU pawlsum piakzong £millions zasim bang hong hi aa, a ngah kikna tawh etkaak hak mahmah ta hi. A tom in, UK gam aa ding’ meetna tamlua nawnlo (ki kaih nawn phalo) kisa hi.
Kipawllaiding a hoihna tampi mah a omzong’ a hoihlohna zong mipi patausak zahdong in om cih’ ki mutheita himawk hi.
A kipawlnuamlai te genna pan ci leeng, EU sung ah om leh UK pen bitzaw leh muanhuai, belhtaak zaw ding cih hi aa, a paikhia nuamte’n genzawhloh in a hang’ haumahmah uh hi. Tualak pan, Immigration (Gentehna.. London bang ah gamdangmi a tawmzaw phial hita kici) leh sumzatna nak gen mahmah uh hi. Gamdang mi tampi hong tunbeh leh Zato leh Sang-inn kicing nawnlo ding aa, nuntaak ki-et, kihuai, khuasakna haksa tuam ding cih hi mai hi. Gamdang mite aa ding’ mainopmawh huai simtham tawh kibang a hihi.
UK aa om Zomi te mailam ding UK referendum a thupit mahbang in, Kawlgam/Vaigam Zomi mailam ding zong 21st Century Panglong conference thupi mahmah khading hi. 1947 (20th Century) Panglong a gah bangci khum/kha cih gen a kulnawn kei hi. UK Zomi te’n a mailam ding uh lunggulh-piakna(vote) tawh kalsuan ding uh aa, Kawlgam Zomite’n Kawlgam ah bangciang thusungthei, ngaihsutna piathei, gamtangthei ding cih lungngaihhuai lai hi.
A dang tampi lakpan Zogam mailam Zomi te khutsung ah a om masak photloh in, gam leh minam deihbang in, kikem kihuai taktak zolo ding hi. Tu aa bang in, Kawlgam khangto suak mahleh zong, mundang pan sumhau teng in, I innmun logam teng hong leimang ding uh aa, I pupa gam teekteek ah SAL I tan ding ngaihsut leh kidal huai hi. Ngeimah ngei in, I lii-sung bek mah ah I haam kuakkuak denlai aa, khattang angsunglam bek I khuatkhuat lai leh hong kituancil veve ding hi. Tua hun a tun loh na ding in, khuamin peuh, awkaih peuh, upna biakna leh kipawlna min tawh buai masakhuai nawnlo in, mapang khop ding a hi hi. Ki pilmawhbawl, kituam ngaihsut, ki midang ngaihsutse kei ni. Kuamah dang hi kei’ nang leh kei aa kipan I tu I ta te aa ding mah hi.
It really is about time to “Look at the bigger Picture” – Revd. Dr Do Kham.
Ankamtang cia upna’ I neih leh mualpite nangawn a khinzo ding in hong kamciampa’ I up, I muan aa, I nget takpi leh ki ngahlo ding hiam?
Nangtal’suan
Comment piaknop aomleh...