Muh ciil Melbourne – 9
Phillip Island ah cikmah-a a taka ka muh ngei nailoh Saipnei (Kangaroo), Koala, Emu, Wambats, Penguin, etc te tawh hun nuamtak ka zat khit uh ciang nitak ann ne phit phet in lampi ah zong khawl man nawnlo in zan nai 10:00 P.M. ciangin inn lam zuan in ka ciah uh hi. Lam tawntung ah khuazing khinta a, lamdung ah zusa leh gamsa lam kan a kimuh zeuhzeuh ban ah, kha taang ziziai nuai ah mual leh guamte etlawm in huihvot nung hiauhiaute in pianna Zogam gim hong namsak vauvau a, Zogam Thak Australia zong a nopna damtui bang ciim hiveh e ka cici hi. Ka makaipa uh Tg. Mungno pen Khangno makai ahih mah bangin kote hong makaih zo mahmah in Coffee a duh ciang a kizuakna zong thei lianlian hi. Kizen in kiva mahmah ahih manin lampi ah zong bah hetlo in inn nuamtak ka tung uh hi.
Inn ka tun uh ciangin zan 11:30 P.M. hita a, lawmnu Cingpi in Aksa taangcim hong huan in, inntekpa in Bawngsa em ding a omlai teng em hong kipan a, gilvah taka ka nek khit uh ciang “mangpha” ka kikhak uh leh zingsang lam nai khat na peel vilvelta ahih manin a zing ciang Friday, 16 November 2012 ni pen inn ah tawlnga dingin khentat in inn ah ka om uh hi.
Zan thapai ihmu dildil in, ka khanlawh uh ciang ka thawhpah vat uh leh zang ni na suak khinta a, hun in zong hong ngaklo in sun nai 10am na satta hi! Koh zong khuadak in a ka maiphiat in inn kongah ka dingkhia a, inn kiim teng nahteh phiatsiang in puan phona ding taangban ka bawl a, lawmte in anbuk lam ah gilvahna ding mah na buaipih lengleng uh hi. Australia zin pen a nop mahmah na ann lim mahmah kine den himawk hi. A mohpheng uh lah lim, a bawngsa uh lah lim, anteh lohing zong limci in namtui deuhse hi. Hih pen ka uang gen hilo hi. Amau gam ah a piang tawm mahmah kizuak in kine ahih manin sawtpi a kikoih nailo, sawtpi a kiupcip nailo vive kingah hiding hi. Tua banga anteh limci muh ding a diak in Singapore gam khawngah a omlo himai hi. A lim dan kibanglo hi, a lim dan kibanglo!
Nilum awi kawma huihvot hong nung hiauhiau zong a nuam mahmah himawk hi. Laikhak bawm en dingin Pu Sawm Thang tawh ka paito uh a, laikhak bawm ah Newspaper a mawkna in a kihawmte na om bilbel a ka la pah uh hi. Sim ding lua taktak bel om khollo hi. Ahi zongin mipi theih ding a kilawm pawlkhat kaikhawma kumpi in a ‘mawkna’ a mi khempeuh adingin a hawmkhiat uh pen thupi ka sa hi. Theihloh theihloh, theih teitei dinga kilawm ciang gelh a mipi tungah a hawm uh himawk hi. Zomi te in tua pen a kisim den bek tam ka ci hi! A mawkna ahih manin thusimloh ding hilo in a sungah kigelhte beek thei dingin kumpi in hong deih hi maw ciin sim tangtang ding nam ahi hi. Gam khangto te ah tua banga mipi theih dinga kilawm, theihloh theihloh te pawl tua bangin a kihawm ngeina hi. Kam tawh mi khempeuh tungah kigen theilo, Zomi te bangin tangko lah zang theilo uh ahih manin!!
A gei ah singgah kung kisuan euau a Theikha (plum) nam tuamtuam hi. A neute min dektak a, ang hiuhiau hi. A golte min dek nailo hi. A neute lo in ka ne uh a, thuk sitsetta ahih manin huihvot nung hiauhiau tawh kituak kasa mahmah hi.
Zomi Numei Thupi khat tawh kimu: Ka zin uh thei in ka mel kilak kei leng ka kimuh kik ding uh a nuam hetlo ding thu ahih lam ka lawmnu kiangah ka gen hetloh hangin ka lungsim in ka thei gige khat ahi hi. US ka zin lai Maryland ah ka kimuh ban vuah Frederick ah nitak ann nekhawm in, Sizang Biakinn ah zong a thugen ka zaksa hi a, Four Star General Mc Arthur tangthu a gen ka phawk den lai hi. “Ni Dim hong ci in,” ciin hong it tak in hong hopih ciauciau hi. Beh leh phung thu ah kinai in sisan kinai hikei leng zong mi maingap huai mahmah, mi nuam mahmah, thudik, thuman tawh khauhtaka pasal lungsim a pua thei makai nam (leadership quality nei) ahi hi. Thu ginalo leh thu cihtaklo ah hun a mawkbeisaklo, thu lian leh thu manpha a ngaihsun, leitung khuahun kihei dan tawh kituak in kalsuan ding a hanciam (geared to the times) nuam mi hi a, Siapi Tuanno (Prof. C. Thang Za Tuan, Ph.D.) in, “Hun lap” a cihte hi. “Hun lap” sungah i omlohna khempeuh zong hong telsiam in itna tawh hong hopih, hong ngaih mahmahna pen kua hiamte pau kawmpak lehang – “mi mawkmawklo” ahihna a kilatna hi.
“Ni Dim inn ah Nov 16, 2012 nitak USA pan hong zin “Sia Thang Hum ‘vaidawnna'” om dinga, nitak ankuang umpihna zong kinei ding hi. Tua hun ah noh nupa zong hong kihel dingin kong sam uh hi,” cih email ka ngah ciang kei zong lawptak in “Aw, lungdam ei. Maikal kong hawh sawm uh a hun khin in Sia Hum vaidawnna tawh kituaksak pah in hong kihel nung ei” ciin ka thukkik pah uh hi. Tua pen zanni zingsang lam hi a, tuni a hawh ding a gen khin ka hi uh hi. Sia Hum pen US pek pan nipi kal nih sung Pasian thu tawh kipattahna leh thusinna hun neihpih dingin a sap uh hi a, amah zanni in Australia hong tung ahi hi. Zomi te khangthu ah a kiciamteh ding Doctorate degree thak liklek tawh hong tung ana hi gige hi. Nakpitakin lungdampih hang. “Vaidawnna ah a pai khempeuh Pa Nang Suan Piang te nupa in nitak ann vak ding hi” cih hilai hi. Lawp huai khol khin hi. US leh Australia ka zinna lak ah nuam kasak mahmah khat pen lengla a neih nak uh leh ann vak, annekpih cih pen a ngeina hi. Zongeina i kepna zong hi a, ki itna leh ki deihsakna zong ahi hi. Nek ding zong kicing a, van leh nate a kicin ciang lungsim sungah kipiakna leh kiphalna, mite huaisiamna pen a kicing sem ahi hi.
Pu Sawm Thang makaihna tawh nitak lam nai 5:30 ciangin west lam manawh in ka taikhia uh hi. Taitai, taitai in Melbourne khuapi sungah lei saupen West Bridge lei tung ah kantan in ka tai uh a, a gei tuak ah inn sangpipi golpipi te etlawm in a nuai ah tuipi tungah gunkuang leh tembaw neute zong tai liitliit uh hi. Khuazing ding kipanta ahih manin meivak zihziah a, khuapi kongzing khempeuh ah meivak kizom diudeu hi. Nak etlawm hiven! Ahi zongin lei tung pan ka pial ding uh ciang lamka bom tamlua in a koi pen hiding cih ka saikak laitak un ka taina ‘lane’ uh kikhel thei nawnlo ahih manin veilam ah pialkhia in khuapi sung ka lutkik kha uh hi. Tua tak ciang bel car vom tunga “Victoria: The Place To Be” cih pen lungsim ah hong kilanga, ka lampialna manawh uh bel ka painopna lam uh hilo cih ka tel uh a, ‘hih i paina lam pen ‘the place to be’ hikei veh aw’ ka lungsim in ka ci giugiau hi. Khuapi sungah lamkhial kha leng lamdik totkik ding pen a baihlo ahihna ka tel semsem hi. Mawtaw hawlte cih thadah, ei a lampi leh a khuasung a theilo, a mawtaw hawllote zong na kigimpih mahmah hi (a hawlte gim dan ding bel kigen theilo hi).
Lam maan zong kik in ka muh uh ciang ka paina ding uh sawtlo sungin ka tungpah uh a, ahi zongin hong ngakte adingin minute khat sung zong sawt nuam mahmah hi cih ka tel uh hi. Minute 30 bang ziakai pen hun pammaih mahmah hi cih khuapi sungah teengte adingin ka telsiampih hi. I nuntakna ah zong zong lamkhial kha leng bangzah in pammaih, bangzah in hun kisum, tha kisum, sum kibei thuah hiam cih hong ngaihsunsak hi. I nuntakna ah paina ding lamkhiallo a i pai zilzel theihna dingin eima pilna leh siamna bek suanglo in van leh lei a bawlpa suangin, muangin, Ama tungah tuangin i kalsuan ding ahih lam hong phawksak hi.
Ni Dim, Florence Ciang Za Dim inn ka tun uh ciang a inn gei ah ka mawtaw ka khawlsak uh a, a inn ka etphei leh paak san leh kang, a tuamtuam na kisuang zihziah a, hih mun pen “The Place To Be” khat hi ei ka lungsim in ka cipah hi. Milian leh mi thupite in pak thupi bawl uh hi cih ka neu thumangmawh a kigen ka zak ngei, ka theih ngei, ka ciamteh khat ahih manin hih inn sungah a tengte in bel lungsim thupi pua uh hi, cih ka telpah hi.
Kongkhak ah hong na dawn in ka khut uh hong len a, lungdam maitai taka nui siuseu in “Lungdam taktak sing. Lungdam taktak sing nong pai theih uh. Lungdam taktak sing nong kihel theih uh. Lungdam taktak sing nong hawh uh….” ciin mi lian, mi lal, mi thupi tawh a kikhawl, a kimuak, a kivaidawn ngei khat ahihna kiciantak, sel theihloh in hong kilanga, ei akpi cia kimlai pen saipi cia hong suah mawk hi. Tua pen mi thupite thupina hi cih ka tel a, mi lian mi lalte kampau, gamtat kilawm leh a thupina a kilatna, mi nautang sang a tungnung zawkna uh a kilatna hi cih ka tel hi. Tua bang hamphatna leh tua bang Zomi numei thupi tawh khut kilen a lungdam maitaia kimu thei, kiho thei a ka om pen ka khualzin a manphatna mahmah khat hi ciin ka ciamteh hi.
Ka gennop tam mahmah lai ahih manin ka laimai hong sau kha leh zop lai dingin ka khawl bawl phot ding hi…
(zop lai ding)
Hau Za Cin
Phuitong Liim
http://www.hauzacin.blogspot.com
Comment piaknop aomleh...