Manipur Zomi khempeuh tungah deihsakna laikhak
Manipur Zomi/Singtang Mite Kitomna In Buaina Avengsak Ding Hiam? (or) Buaina Aliansak Semsem Ding Hiam? Nungkha pan khautakin hong kipei hehu Manipur Zomi te’ hehna ahi Bill (3) Manipur Innpi(Manipur State Asembly) in a passed vai uh pen anaak hehhuai lua mahmah thu cih ka sang a; mite kitomna(public movement) zongh ahilua ding mah hi; cih ka sangsiam hi. Mipi kitomna hangin inn leh lo akisia supna teng ka et teh lah asumh abai teng ei Zomi mipil uliante’aa teng mah Lamka mipi in sutsiaksak uh cih ka ngaihsut teh ka lung nuam peuh mahlo hi. Tuni leuleu tak ciangin; ZRA/ZRO makaipipa Pu Thang Lian Pau’ inn kihalsak leuleu cih ka zakik aa; ka hehsuak mahmah ta hi.
Tua ahih manin hithu piang nungah singkuang leh aikuang akhinkhin mipawl khat(key player/actor) om hi cih ka phawk kikik hi. Tuate kua himawk ding hiam? Manipur aa om Zomi khempeuh in hehna bek tawh kitomtom lai ding kilawm mah hiam? Mi awngta ci’n a awngawng lel na hi uh hiam? Siangtakin hong dong nuam ing! Hibang ngongtatna tawh i deih kingahtakpi ding hiam? Naak ngaihsut mahmah un!
Manipur gamkee sung adingin Zomi tamna Lamka district pen Manipur bup adingin khutbeu cia zongh phalo hi. India Central Government Level dong in India gambup aa buaina teng tawh ekkak leh ei’aa buaipihtaak mah ding ahihiam? Ngaih sun pha dih un! Inn-ak leh inn-ak hong sutuah uh aa na nih un na gim na tawl mahmah tak uh teh hong gawlmeekna ding uh thaang siahna peuh ahihiam? Kantel pha mahmah le ucin uthuai hi.
India gam in suahtakna na ngah pan un tuciang dong mipi ki-ukna(democracy) tawh kalsuan napi uh cin buaina khat a om tak teh bang hangin mingongtatte(terrorist)bangin gamta mawk na hi uh hiam? Na thukhente(judge) leh India law koi tengah koih aa bang hun teh zat sawm na hi uh hiam? Buainate mihingte khantohma in hehna khat pepeuh a om teh ki ngongtan-in kithat kiphulaakna hunlai bangin Asia gam ah Democracy gam lianlian’ii gam mite hici gamtat mawk na hi uh hiam? Democracy gam hi napi uh cin;
democracy gamtat leheek nuntak khuasakzia(democratic culture) tutan nei theilo na hi uh hiam? Kua kisam zaw hiam ki ngaihsut huai hi.Hibang a uk omlo gam khat bangin(anarchism) bangin na phengtat zilzul mawk uh pen Zomi bup liim(image) asiat banah India democracy uplah muanmawh huai tawh kibang ka sa hi. India thukhun thukham om bangin pilvaitak leh picinvai takin alang leh alang tukhawm kikumkhawm unla(round table discussion/political dialogue) khat neih sawm ta peuh un!
Hih tungtangah asumh abai pen ei teng mah himawk lel ihih teh na nung vuah mite kihuau simsimin khutbeeng aa hong nuihsan hiuhiau lel ding uh hi. MLA leh makai dang teng adiktat kei vua leh India thukhun zui-in mawhpaih aa;gap akul leh gam;gilbeem ah khum akul leh thukhun om bangin gamtatna(rule of law) tawh na kalsuan ding uh hoihzaw ding hi. Mite in mi hehsuakte(angry mobs) cin min hong vawh lel uh hi. Mitual niamlai(junglist) hong cilel ta uh hi.
Hibang kipumtomna pen buaina venna ding (political solution) hipeuh mahlo hi. Igalte tawh kitalsikna lampi (confrontation) tawn ding maw? Hilampi iteel leh ilangnih in kisumh hamtang ding hi. Tua hilo-in gam leh minamvai leitangvai ah lungsim picingtak (political tolerance) tawh kalsuanin buainate venna dingin; kideekna (negotiation) lang khat leh lang khat lungduaitakin kihosiamna lampilo tawh buaina vei dingin umlo hing! Tua banah ei maitang leh Manipur state bupah mimal tam pen innteek pen (dominant race)ahi Meitei te’ maitang leh ei’maitang India kumpi in koi enzaw ding hiam cih pen ngaihsut huai mahmah hi.
Hibang kawmkalah misutuah nuam leh munngahnop man peuh mi tawsawnsawn(manipulate)mi pawlkhat zongh om lai cih kimu hi. Ngongtatna tawh buaina veng ngeilo ding hi;cih kei’muhna hong sungkhia ka hi hi. Athukimlo ten suaktatak thutuamkai theihna(agree to disagree) inei tek hi! Khai leh hun nuam maw leh! Thusung: Bob Tuangpi
Comment piaknop aomleh...