Ka Ni Nuam Ngaih Cing (1947-2017) phawkna

Ka Ni Nuam Ngaih Cing (1947-2017) phawkna ~ Dr. Hau Za Cin

Ka ni Cing in tuni August 2, 2017 Nilaini in leitung nusia in vantung Pa kiangah hong khawlsanta hi cih ka zak phet in ka lungsim ah dah ding maw, lungdam ding maw cih ka thei kei hi.

Dah ding maw ka cih ciangin amah tawh ka kikholhnate, ama hong itnate, ama hong khualnate hanga ka lungnopna, leitung nuntak nop kasaknate khialah lai ka hih manin ka dah hi – tuate cik mah ciang amah tawh kimu in ka ciamkha nawn kei ding hi. Lungdam ding maw ka cih ciangin ama mai ah a pai masa a pasal ka gang Thual Do Buansing leh a nu Pi Nem Za Awi, a pa Pu Vial Suan, a u Ngai (Nem Za Ngai), a u Do (Pum Do Lian, ka pa) a nau Siapi Khai Za Dal leh it leh ngaih tampi tawh Pasian mai ah kimu ding ahih manin hampha ka sa hi.

Leitung dahna kahna lungkhamna, nat leh sat, lunggimna te phawk nawnlo in vantung tuuno kiim ah ‘Siangtho Siangtho Siangtho’ ciin phatna lasa in lamlam ding uh ahih manin ei hong phawk nawnlo in om ding uh ahih man hi.

Ka kiho nunung pen uh ka phawk vat hi. “Ni aw, tun nang mo nei ding, Suumpi in zi nei dinga, na mo tawh ankuang umkhawm ding hampha hong sa ing ei, na lung a nuam hiam” ka cih ciangin, nui liahliah in lungdam mahmah a, “Kei hampha lua ing, kuamah nong pai zawh loh uh hang na lunghimawh kei un, nong sum khakte u tawh mopawi zong a kibawl zo ding hi, i omna tek ah thu kingetsak ding, i kimuh theih ciang kihawh zel ding….” hong ci hi. A aw zong gingkhia zo nawn mello ahih manin khuisa liang in khawl zel a, a gennopte hong gen dingin hong kipan kik zel hi. Ka mitkha ah a maitai a nuih liahliah teng a mang thei kei hi.

A u Do, ka pianna pa, a damlai in tate in sa gawh in tawl-om ka bawl lai uh Tahan pan Murlen pek ah hong zinsuk vingvengin hong pai hi. Tua hun in kei Kawlgam zin ngei nailo ka hih manin “Bangci hong pai nai vua?” ciin ka dot ciangin “Kawlpi pan Ciau ah, Ciau pan Tonsim ah, Tonsim pan Murlen ah; ni khat in kong tung uh hi” ci uh hi. A pai man khempeuh uh ka piaksak uh hi.

Tun ka nung theih ciang Kawlpi pan Ciau pai bek zong a baih na hi hetlo a, mawtaw tuan zong bilatvom zut tunga tai hialhial na hilo in “HAIMUAL MAWTAW” tungah van leh vok kawm ah kihen in hong tuangto na hizen uh hi. Tua banga hong it ka pa nau Ni Cing nei ka hih manin ka angtang semsem hi!

Pasian hehpihna tanga PhD degree ka lak laiin zong Kawl pek pan hong kizawn in hong delh suk vengvang uh a, tua hun in mawtaw tawh paina tomcik hi a, khe tawh ni 7 bang paiin it leh ngaih kiang ‘hiang hong kawm uh’ ahi hi. Khangluite in “Duh omna leh ngaih omna” a cih uh na hitakpi hi. Itna in mualpi hong kantansak a, tua bang itna a kicing sitset in a nei ka ni Cing hangin ka lungdam mahmah hi.

Tuni in a hong nusiat ka zak ciangin hampha ka sakna tampi om hi: –

1. A pasal in a nusiat khit ciangin a manawh lamte in it tak, ngai takin kem in don uh a, lungnuam takin a sih dong kitot kisel om hetlo in kem uh hi. A sih ma, a nat luat kipat kuan bang pan sak leh khang pan delh in veh uh a, sa gawh in anlim nono nekpih in a silh ding, a teen ding a kicing val in guan uh hi. Hizah a it a tute, a tate hampha sawnsawn uh a, thupha ngah huai kasa mahmah hi.

2. A sih ciangin a luang gei ah a sanggamte lak ah a nungta lai khat bekbek ka ni Zam Luan Cing zong kihel theilo ding ahih manin dah huai ka sa hi. Hong beisan ma, nung deuh mah in a nau Zam Luan Cing in va veh in ankuang limci takin va um khawm thei uh a, manpha ka sa hi.

3. Ka ni Cing pen mi tawh kipawl siam in amah a thei peuhmah in it in ngai mahmah uh ahih manin a inn dimlet in si gal tam hi cih ka za hi. Ko a nungsang pan kuamah ka kihel theih loh ding uh lungsim ah na ka sa mahmah uh hi.

4. A luang gei ah a nungsang pan India pan kuamah ka pai theih loh uh hangin ama theih lai in ka u Suan Lian Thang te nupa va zin thei in vok khat va gawh thei uh hi. Tua khit ciangin ka u Awi Sial Cing leh ka nau Ngai Khan Ciin zong va zin thei in ankuang va um khawm thei uh hi.

Bangbang i gen zongin ‘leitung luah ding kuamah omlo’ a cih mah uh na dik pen hi. I it i ngaih hangin kikhoh theilo a, ni khat ni ciang leitung nusia ding vive ihi hi. Tua ahih manin i nuntak laiteng ki it ding, kingai ding, kikhawl ding, kihuai ding bek mah i nuntak sung i lawhtak na hi hi.

Gennop tampi omlai hi Ni Cing, kong phawkna…

Hau Za Cin
Phuitong Liim