Zogam leh Zomi a nih in it hunta ~ Deih Tung
Itna ih cih in bang ahi hiam? Itna in lungduaina, hehpih theih na, kiniam khiat na, thuak hat na,lungdam na,…cih te a hihi. Itna ih neih teh ihlung hong duai a, mi dang te ki heh pih thei hi. Itna nei kei leng ih lung tombakbak a, ih lungsim ih sangsak hi. Itna in hong cidam sak a, hongkhansau sak hi. Itna in ei ading bek ngaih sut na hi lo a, midang te a ding ngaih sut na a hihi. Angsung bek theih na hi lo a, piak khiat na a hihi.
Atamzaw in minam ading nasem ihcih te pen Gamvai(Politics) a sem te bek ki sa kha hi. Ih gam pen pupa khang pan in ih luahsuksuk na gam hi a, ei ma neihsa gam a hihi. Ih neihsa gam a it lo kuamah ki om lo ding in ka um hi. Ih neihsa logam khat pen ih loveng te in lo a vat uh teh ei logam sung tawm khat na huam kha le uh pen lengla ki khah pah in zuu bel tawh hong thum kei uh leh ki mai sak lo hi. Gisung ki nei in, ih logam ih lei tang ki it mah mah hi. Pupa khang pan in ih neihsa lo gam khat pen an nek tuidawn ding ih nei nawn kei phial zong in ih gam leitang mah ki it in ki zuak ngam tuan lo hi.
Gam It na taktak ih cih in hoih tak a kep bit na a hihi. Gam it ihcih te in A gam uh sihpih ngam uh hi. Khua ul taak bangzah taak ka hiam cih sim sim lo uh a, ka sisan bangzah luang hiam ci in zong lung ngai ngai lo in a gam uh ading in a sihdong uh nasem uh hi. Zomi te in ihgam ih sih pih ngam hiam? Ih gam ading in khua ul taakbang zah ih taak sak ngei hiam? Ih sisan taakbangzah ih bei ngei hiam? Sisan luanglo in ki khang to thei lo, ki it zo taktak lo hi ka ci nuam kei a, ih it te ihsihpih ngam na a gen nuam ka hihi.
Zomi leh Zogam pen ihgam leh ihminam a hih man in maizum na ding om lo hi. Ih gam sung ah singkung lopa, meh teh mehgah a hoih ding in ih gam ki deih hi. Ih gam ih leitang neih sa khat pen midang te in hong guksak, hong neh lua le uh alung kim lo te ih hihi. Ih lungkim loh mah bang in zong unau sanggam khatzong ih leitang hang in a kisiat lawh, a ki khasiat, a ki mang ngilh zo nawn lo ki nop mawh na te hong piang hi. Leitang ih deih a, leitang ih it hi.
Gamkhat, khua khat, inn khat a ih din nak leh gam leh leitang in thu hong gen ta ding hi. Ih gam ih it taktakleh hoih tak in puah ding hi hang. Ih lo gam te deih tak tak ih hih leh ih hoih kepding hi. Zogam it tak tak ih hih leh ih Zogam hoih tak in ih kem ding hi. Namdang te in hong neh in honglaksak sa te uh zong lakkik ding a hihi. Ih neihsa hi a, ei ma a hihi. Hong ki guksak te ih ngah kik ding aki lawm bang in upadi paizia tawh ki zui in thu vaihawm ding a hihi.
Gam mi it ih cih te leuleu ciang bang ci gen ding ih hihiam? Ih logam sung a singgah khat pen it huai ih sa a,ih deih hi. It ih hih man in midang in hong guk sak ding,hong suksiat sakkhak ding uh ih ut kei hi. Sun tawh zantawh ih vil gun a, ih neih hun khempeuh ih bei lawh hi. Zomi te in gam it ing, ka mi pih te it ing ci ci na pi koi ci it ih hihiam? Zomi te a khangto khat ah a om ciang ki lungdam pih a pah tawi na, adah a om ciang kidah pih na in itna ki lah na a hihi. Zomi te mah thupi sa in kipah tawi hun hi ta hi. A hoih lo te zong ki selsim siam sak a, ki puah phat huh a hi hi.
Ih it taktak te kiang pan ih pai khia ngam hiam? Ki pai khia nuam lo a, pai khiat loh a pha mawh hun hong om thei hi. Tua bang hun ciang in a gamla pan in zong ki thuzak na a hoih ding in ki han ciam tek a, gamla pi tak ah om ta leng ih lung sim pen ih it na gamleh mun ah om hi. Tu hun khangthak sung ah ih lungsim pen Zogam leitang tung ah om nawn lo hi cih ka mu hi. Koi koi ah omta leng Zogam pan in piang in Zomi ih hih na ihki mangngilh ngei loh ding thu pi hi.
Ihgam makai ngei te pen gamvai a ukbek tam pi om a, gam mi a it lo tam pi ih thei khin hi. Kawlte, gamdang mi te in ihgam pen hong vei kha mah ding uh hi. Leitung thu, Pasian thu ah sum nei zaw deuh te in hong vei tam pi omkhamah ding hi. Zogam a it leh Zomi a it taktak pen mi tam lo ding hi. Zogam ah teng in Zogam pan asuak khia ngei te sung pan a piang khia suan leh khak khem peuh pen Zomi ih hi hi. Tua Zomi te kipum khat lo in hi leng midang te nuam in na nui nui ding uh a hih lam phawk huai mah mah tahi.
Banghang in gamdang om te in ih nu leh ih pa a ding in ih inn sum khakhak ih hihiam. A taktak in cileng ihnu leh ihpa ih itman a hihi. Inn a om te zong nisim in lokuankhia, nasem in zingsangtung pan zan kim dong dong na ki sem tek hi. Tua pen ih inn kuan a ding in ih nuntak na ding, ih innkuan te ih itna maan taktak a hihi.
Banghang in ih gamleh ihminam te it hi na pi hang in gamdang pai sese ih hiam? A taktakin cileng gamdang pai te zong ihgam a it lo cih bang hi zenzen lo hi. Ih gamsung a om te zong ko gam it teng hi ung cih theih zong omtuanlo leu leu hi. Gamdang pai ih cih tezong pen ih nuntak haksat man hi a, a tak tak ci leng Zogam zah a, a nopna gam om tuan lo hi. Ih gam ah nai 24 sung tui leh mei ki ngah lo a, nuam lo hi. Lam pi te hoih lo a, khuasung vak na nuam lo hi. Nasem te khasum tawm lua in kicing lo hi. Azenzen in gamdang a om te in gamdang a, a ngahzah uh asumlut zah uh ih Zogam ah a ngah ding, a ngah thei veve ding hi le uh ih Zogam a ut lo kua mah omlo ding inka um hi.
Zomi a it te in bangcard tawi na hiam? bang pawl na hiam? cih te pawl tawh ih buai loh ding ka deih hi. Zomi ih hih na ki bang a hih nak leh unau sanggam khat, khua khat inn veng khat, sung ta, makta, nuphal, ni leh gang, pi leh pu,..cih dan in ih ki nai na ompel mawh ahihi. Tua a hih man in bang din mun ah ih om phial zong in Zomi ih hih na tawh Zomi khem peuh kipum khat in ki thu hual ding hi hang. Hih mun ah ka deih na bul pi in Zomi a it ih hih leh Zomi khem peuh haksat na a omciang huai siam in, nop na a om ciang ih ki nop pih ding zong thu pi kasa hi.
Minam it pawl khat in gam it lo thei uh a, gam it pawl khat in a mite it lo thei hi. Ih gam leh ihminam a nih tuak in ih it hun hong tung ta hi. Ih gam ih it leh ih gam a cidam na ding in ih puah, ih zuun hong kul hi. Ih gam hong nawngkai sak thei ganhing gilo tam pi tak te ih vek in deih lo ding hi hang. Huhna hong pia khem peuh tezong hong it uh hituan lo hi. Mi zawng ih huh te pen heh pih huai ihsak man hi a,ih it man hi lo thei hi.
Zogam leh Zomi a it ei te khem peuh in kipum khat in Zogam khan toh nading thu tam pi ngaihsut hong kul ta hi. Ih gam ih ittaktak leh ih gam ading in ngaih sut na nei ni. Lungpha mawh lo in om kei ni. Kei buai kulkei ci kei ni. Ih gam akhantoh na ding a ki sam tak tak in a sung a om Zomi te ih hihi. Deih Tung
Comment piaknop aomleh...