US te’n zui ding ~ Cin Ngaih
A kisap leh zong ISIS te tung nading hell khuk ciang dong va zui ding hi hang ci in, US vice president Joe Binden in sangkah ni thum ni in gen hi cihi.President Obama in zong Europe a zing na ah US te in “thu maan tawh taan dinghi” ci in sangkah nithum ni in gen hi. Mr. Biden ii gen na ah IS te in US hong vau uh pen US te ii gal siam mahmah lam theilo uh hi ding uhhi. US te pen gal te sang hatzaw, thu khen sat na ah zong hoih zaw hi cihi. IS te in ahih leh US te mi nih athah sak uh pen alua ding in um uhhi.Tu a NATO kipawl teng thu kikup na ah zong IS te thu zong ki kum ding uhhi.
Israelte in Gaza a ni 50 gal kap na ah $ 2.5 billions bei hi ci in, Defence Minister Ya’a lon in sangkah ninih ni in gen hi.Amau ii ki ngin zah pen 9 billions val hi. Gaza akap na mun limlim pen mun 6000 kim banghi in, van lam pan 5000 leh leilam leh tui lam pan 900 val kim bang kap uhhi. Irom Dome zang na man beizah pen $100,000 bei cihi. Hamas te leh Islamist jihad te thautang bung(rounds) neih pen 10,000 ci in, tun ahi uh leh 2000 bek neilai cihi. Galkap lam te gen na ah Iron Dome in rocket 600 vei bang kap khiat sak hi cihi.Iron Dome in zat sumbei leh rocket man tuat leng Iron Dome ih zat sumtam bei zaw ding cihi.A hih hang $ 100,000 bekhi cihi.UN gen gen ah palestinians te 2100 si ci in mipi pen 70% sicihi.Israel te ahih leh galkap 66 si in , mipi 6 si cihi.
Negeriaa gam a Boko Haram te in Cameron gamgi a om khua khat ahi Banki khuapi khat Kumpi te khut sung pan lakhia zo uh hi. Mipi te gen na ah galkap te in a mun pi uh taisan uh hi cihi.Nung April kha a numei 200 te zong tuciang dong aom na uh kithei lo cihi. China, French,US leh UK te in gum khia zo nailo hi cihi. Hih gal ki kap na hang in Cameron gam ah galtai mi 10,000 om hi cihi.
French te te in Russia te tawh Vanleng pua thei gal tembaw a zuak uh pen US leh EU lam te in , akhak tan in anial uh hang in, khak zo lo a, ahih hang Ukrain vai hang in ,kikhawl phot ding hi ci in French president pa in gen hi.Tembaw manpen $1.6 billions ci hi. Khat pen Oct. Kha ahpuak sawm hi a, adang khat pen mai kum ah cihi. Ahih hang in piang thei nai lo ahih man Russia lam te in thukim sa hi ci in, lungkim khol lo hi.Ukrain leh Russiakumpi te zong ki holim thei ding uh ahih man in Rusdia deih galkap tetawh ki lem thei ta ding uhhi.
Ebola natna pen west Africa ah ki zel mahmah hi ci in,WHO a mapang Margaret Chan in gen hi.Hih natna hang in mi 1900 val si khin in,mi 3,500 in natna ngah hi.Hih natna ah sum zat ding $ 600 millions(awn) kisam ding ci hi.Kawl gam ah hih natna nei ding a upmawh pen zong neilo in, zato pan tuak zo hi cihi. Hih natna pen bak leh zawng sa nekna pan ki ngah hi cihi.LST sung ah en leng hih sa te nek loh ding hong gen hi(siampi.11). Noah tuiciin tung lai zong sa asiang leh asiang lo na tuam koih hi.Pasian in abawlsa khempeuh ih nek ding a hong piak hi lo hi.Pasian deih na pen ih zuih ding hi a, ih cidam na ding zong ahi hi.
Natna dam sak thei singteh .
2007 kum in Aizawl , Nazareth zato inn ah ka lawmpa khat zato lup pih ngei ing.Tua ah ka ki lah uh leh anat dan hong dong a, koh zong ka gen vua leh lai khat hong gelh sak in mundang ah anatna ensak unla , hong pai kik un hong cihi.Koh zong ka etsak khit uh ciang ka pai kik vua leh anatna pen Malaria hong ci in, zato hong lum sak suak hi. Kal khat bang ka om khit uh ciang , dam ta uh cia, zing ciang zing lam in ciah un hong ci hi.Nitak an nek khit ciang ka lawmpa pen sa iik hong suaksuak a, cikhum khawng nawng valhsa in, tawm pha tuam zel in, cih na ding thei nawn lo ka hih man in , Siavuan ( doctor) te kiang ka dot leh kaih nam khat hi e, hong ci in, zatui hong sun sak hi. Nai tawn vei sung bel hoih tuam a , ahih hang dam siang lo hi. Kei zong azing teh Siavuan te kiang gen in, zatui hong sun leuleu in, dam nu cia? ci in hong ciah sak hi.Hih sa iik pen kaih na khat hi in, lau huai in ki si thei hi hong cilai hi.Lung nuam lo pipi in, inn ka tung vua leh ei mi ka inn venng nu hong hawh in, a thu teng ka gen leh hai teh hong lo samsam in, a hing pih mah in mei ah hong em in, tui minsa vot tawh avaan tok in ka lawm pa in a dawn leh dam in sa iik suak nawn lo in dam sauk a, hai teh hoih dan aw ei, ci in Pasian min ka phat uhhi.
Ref: the times of Israel, time, bbc.
Cin Ngaih
Facebook Group Link http://goo.gl/IneU9H
Comment piaknop aomleh...