Ngasa lamdang Coelacanth ~ Pau Tun Thang
Nidanglai pek pan in gamsa nam tuam tuam te dam dam in ci mang (extinct) zel uh hi. Hih a ci mang khin ganhingte’ guh ki mukhia te mi siam ten sin uh hi. Tua guh te tungtawn in a hin lai un bangci bang melpua ding hiam cih ki ngaihsun thei hi. Tua bek them lo in bangcik hun laia om ahi uh hiam cih nangawn kituat thei hi.
Tuisung ganhing maw khuamual ganhing cih nangawn ki ngaihsun thei hi. Hih dan ganhing te pen a si mang khin dan in a ki ngaihsut hang a si lo khat leh nih om thei hi. Tuma kum tampi hunlaia ganhing om tuhun a om nawn lo a kingaihsun Coelacanth kici ngasa nam khat ki mukhia hi.
December 22,1938 in South Africa a ngasa man ten ngasa lamdang mah mah khat man uh hi. Hih ngasa pen metres 2 kiima sau ahi hi. Hih ngasa pen kang gial bilabial zaw zen hi. A phulip a gil lam pen nem mah mah in a dangte sak cihtak in sak hi. A gil lama a neelkai pen ganhing khe mah bang hi.
Tua ngasa man ten East London tembaw khawlna munah a ompih laitak un ganhing lam a sin Marjorie Courtenay Latimer zong om kha vanglak hi. Latimer in ngasa a muh tak ciangin tuma kum 65 millions hun laia ngasa namkhat a si mangkhin dinga ki ngaihsun pre-historic fish Coelcanth ahihlam thei pah lel hi.
Tua ciangin tua thu leitungin thei in misiam ten sinna nei pah uh hi. A scientific name dingin a mukhia pa min tap in ‘Latimeria Chalumnae’ kici hi. Ahizongin a lamdang takin tua bang ngasa pen Comoro tuikulh a teeng minam neu ten lamdang sa vetlo mawk uh hi. Amau omna gam tuipi ah na man zel zel uh hihtuak. A min zong amau pau in Kombessa ci deep uh hi. Tu dong in ki man zel lai in a sa bel lim vetlo ci uh hi.
Hih Coelacanth te bang hangin hih bangin tu dong om thei uh hiam cih pen leitung miten lamdang a sak thu khat hi. Leitungah hih dan ganhing ci mang khina ki ngaihsunte mun khat khatah na om lai gige hih tuak mawk hi. Pau Tun Thang
Comment piaknop aomleh...