Ka khitui tawh kagelh laimal ~ Deih Tung

Ka khitui tawh kagelh laimal ~ Deih Tung

Ka lupna tungpan in ka thawh khiat ma in ka phaitom te ki ho kaza hi. Ka phaitom te inn vuah nupi khat ahawh hi a, tu nitak ka anhuan ding bekbek uh om lai, zingciang a ding annek ding nei nawnkei ung dah lua ing ci a, a ki ho nupi nih aw ka za hi. Ka lungsim ah tua nupi te kammal in hong sukha lua a hih manin ka lungnuam kei hi. Tu nitak annek ding bek omlai in zingciang a ding ka annek ding uh omnawn lo hi cih mawkpen ka ngaihsut ciang kakha siat suak lua inka khitui a luang hi. Tua hun lai tak in anlak hun lah hi lo, guahzong zu nai lo in ankung te khuk tan tan pha pan hi.

Tua ankung te hong khangto in a ki nek theih nading pen kha 5 bang in samlai ding hi. Guah tui pai baih in be tuamtuam a gaubaih leh kha 3 sung in bel begau ta ding a, be ki ne thei ta ding hi. Kha 5 sung bang annek ding pen koi ah zong mawk ding uh a hihiam? Tua nupi nu te inn kuan pen innkuan 5 bang pha uh hi. A tate neu lai in a pa uh lah dam lo gun a hih man in kumsim in an a taw den inn kuan khat a hi uh hi. Ko lah bang mah huh zo lo in, a mau aw te ka zak ciang lah ka khasiat tha a suak hi.

Ka nu kiang ah nu aw ih innvengte in annek ding nei nawn lo uh a hih teh bang cih sakding ih hiam ci in kanu ka dong sim hi. Ka nu in nang koi ci theih na hia? Kua te maw? Hong ci in a mite ka gen hi. Ka nu kiang ah nu aw en an nek khat in an haibang zah huan ih hiam ka cih leh ka nu in ankhing khawng ih deih ciang bel antang hai 6 ih huan zelzel hi ven bangci in maw bawi… hong ci hi. Ke’n zong ka nu kiang ah nu aw… ih antang huanding zah lang bek huan ni in ih innveng te hawm ni. Enzong buh ciim in huan in a mau zong buh ciim in huan le uh nung ta zo ding hi ka cih leh ka nu in ka lung sim a theih teh lamdang sa lua in na lungsim langdang ei ka ta, nangbang lung sim a nei ding mitam pi ki sam hi.

Mailam ah hih lung sim kem cing in la na paina peuh peuh ah tua lungtang tawh nung ta inhong ci thuah lai hi. Tua ni pan in ka innveng te uh antang ka hawm zelzel uh a, ko zong puksi lo, a mauzong puk si lo inka om to to uh hi. A hi zong in ka annek uh tha in lutlo lua ahih man in ka gawng thei mahmah uh hi. (Keibang nidang a ka lawm te, hong mu ngei te in tu in hong muh uh teh hong thei nawn lo phial uh hi. Bang hang hiam cih lehTopa inthupha hong pia inka annek khop ding a kicing in hong pia hi.)

Khuakhal hun sung hong kheng piang ta in guahtui hong pai ta hi. Guah zulak ah sangnau pang te lukhu nei lo a om, khedap nei lo sang nau pang ka inn veng vuah om a hih man in ka lung a nuam het kei hi. Ke’n lah sum nei lo in bang mah ka lei sak zo kei hi. Khat vei ka inn vuah zinkhat ka nei uh a, tua ka zinpa uh pen zanggam pan in Mizo gam ah sum thalawh a pai khat a hihi. Mizo gam ah guahtam lua in sum kitha lawh thei lo a hih manin a pute in deih nawn lo inhong ciah sak khat uh a hih man in lamsap ding sum nei lo hi. Khuatateng ah zingtung kawi kawi in a khua uh a zuan a, a ciah ding a hihi.

Kokhua hong tun teh ka inn uh hong tung a hih manin ka hih theih zah un zinka do uh hi. Kazin pa uh pen hong pai na in a puanteng,a van teng khem peuh kawttum a hih man in apuan silh tawm ding om lo a, ka puan neih sun sun a mah tawh a ki tuak ding te ka silh sak uh a, ka teeng sak uh hi. Ka khua hausa te un lengla te zin tun man ding(ehsazian) ci in sum hong dong uh a, ka zin pa un a sum teng hong simsim leh sawm nga zong cing zo lo hi. Khua Hausa te in mimal khat ciang hih khua ah hong taam peuh mah 50 ta ka lak uh hi. Tua 50 na neih kei leh hih khua sung ah ki tam thei lo hi ci uh a hih man inka zin pa uh dah mah mah hi.

Bangbang hi leh hong thum ing, gun ka tun in ka gil kial lua in khauhsuai kuang khat ka nek man a ka sum a cing nawn lo hi. Khauhsuai ne lo in hong pai zo suak hi leng sum 50 valnei mah ding hi veng, hong thum ing. Tu zanhong giak sak ta peuh un ci in thum hi. Sum a neih loh tak teh hehpih huai salua ka hih man in ka nukiang ah a tawhtang ngen in ka singkuang sung uh ka va en a kasum bawm sungpan un sum 50 la in hausa te kiang ah ka pia hi. Kozong sum anei het lo pi hi in a hi zong in ka lengla pa sang un hau zaw ding in ka ki umveve hi. Banghang hiam cihleh ka sum bawm sung vuah sum 100 cian lai hi.

Nitak an nek hun teh ka zinpa uh tawh an ka ne khawm uh a, ka zinpa uh kasap uh leh kei no tawh an ne khawm ding inki lawm keng, no innkuan in ne un ci inhong ut lo hi. Ka nu in tuabang hi lo hi, na inndan in ngaih sun in la an hongne in a cih teh an hongne hi. Ka nu in a kuangsung ah a thuk zahzah bek ne in, mehkhawng ih suah kei nakleh a ma thu in suak ngam lo hi. Tua dan a, aom lam ka nu in a theih teh meh tam pi pi in thuk a, tam pi tak ne in a gil vah hi. An kanek khit uh ciang a mapuan teng ka meisak vuah ka khai uh a,a gambaih thei theiding in ka hih keu sak uh hi.

Nitak lup hun hong tunciang ka nu in ka zin pa uh lupna ding bawlsak a, tua lai ah ka zin pa uh lum sak hi. Ka zin pa uh a lup khit zawh nai 1 khit khawng tehka nu in a khaansung ah va pai in a va et leh lupna tung a, delhphah tungah na lum lo in, a nuai a bang mah silhlo in na lum hi. Ka nu in a muh teh hey…banghang hih lupna ah lum lo na hia? Hih lupna pennang lupna ding a kong bawlsak ai ve, hiah lumto in acih teh kazin pa un aw, lungdam lua ei nong bawl nate lamdam sa lua ing. Ke’n hih lupna pen no lupna ding sa in a lum ngam lo…. a cih kawm in lupna tung ah lum to a, ka nu in puanza hoih tak in thuap hi.

Zingsang khua vak tak in ka zinpa uh a pai kei leh a pai na ding khua pen gamla a hih man in zekai in tunghak leh khua mui ding aiciang cih na tawh zingsang pai khiat sak baih ding in ka nu in ngaih sun a hih manin ka nuzingtho baihin buhsih huan sak a, an ne sak in a sun an ding zong ankan thohsak lai hi. A pai ding tak teh tuipuan 3 ka neih lak vuah khat ka pia uh a, lampi ah sum a ki sapkhak leh cih natawh ka nu in sum 50 piak beh hi. Ka puan a silh sateng pen ka nu in silhsak suak lel in nang a ding a thak ih lei zawh ciang hong lei sak ning hong ci a hih manin ka puan a silhsa teng silhsuak in ci in kapia uh a,ka inn pan un nuam tak in apai khia hi.

Guahtui hong kang in phalbi hong tung leu leu in khuanak dam khia lua mah mah hi. Kozong khua dam kasak man un ka inn vuah neih sun sun puanteng silh, puanza neih teng thuap in ka om hang khua dam kasa lai veve hi. Nikhat ka innveng te kiang vuahka hawh leh a nu un a puanza uh phim tawh khui khui a, ka et et leh a puan za uh pen a mel tak tak bang hiam ki theinawn lo hi. Thuapthuap uh a hihman in a thak lai a, a meel pen bang meel hiam ki thei nawn lo hi. Tu in a hih leh meel 10 val ta hi.

A innsung vuah ka lut leh a innkuan vua a silh uh tua puanza khat bek a hih lam ka thei hi. Adelhphah uh a lum ding hiam ci in ka et sim leh delh phah puan nei lo uh a, singpeek tung bekah a lum uh hi. Hih innkuan te lupna leh a puan za te uh ka muh teh ka khasia in hehpih huai ka sa hi. Ka inn vuah ka ciah khit teh ngaih sunsun inko puanza khat hoh kipia ding hiam aw…ka cih cih hang in ka pa in gim pi tawl pi tak in mizo gam ah a sumtha lawhsa tawh a ki lei puanza a hih man in kuamah ka pia ngam kei hi. Azenzen in tua hunlai in sum a zong thei khat hi leng ka puanza neih lai khat uh ka pia ding hi.

Puanza lah pia zo lo ka hih manin ka lung sim a nuamkei hi. Nitak ka lup ding ciang in ka delhphah teng lakhia in, puanza dalnih ka thuap pen dalkhat la khia in dalkhat bek ka silh hi. Lukhamzong lakhia in lukham nei lo, delhphah nei lo, puanza dal khat bek tawh ka lum hi. Hih zan in khuadam sa lua in ihmutheilo ka hih man in puanzanei lo, khuadam thuak te nuntak dan ding nakpi tak in ka ngaih sun thei a, ka pil na a khang tuam tawh ki bang ka ki sa hi.

Ka lovuah nupi khat hong kuan a, ka nu in banghang a, ko lah thahong cial lo, sumtha lawh lahlazo lo ung a, bang hang a kalo vuah hong kuan na hia ci in ka nu in dong hi. Tua nupi nu in CiinMaan a hi hi. Hi nupi nu pen ka pa neu te khat tawh zawlta nei in ka pa neu in lah kiten pih nuam lo a hih manin a ta tawh bi inn, gamsai tawh ki um buukneu khat ah a teng uh a hihi. Tua nupi nu in ka nu kiang a, U aw, ka nau Cin Thang(ka pa neu tawh a neih tapa) in kawlkai duh lua in kong mawk nget ding lah ki suang kaicia na lo vuah hong kuan in hong tha lawh hi ing. A cih teh ka nu in mawk mawk aw…. nitha tawh tha lawh ding sen in ka kawlkai uh zong hoih beek kei in na ut hun hun in ka huan vuah kawlkai hong to in ci hi.

Tua ni nitak pan ki pan in tua nupi nu in ka huan vuah kawlkai hong to zelzel hi. Annek ding a neih loh uh ciang in ka huan vuah kawlkai hong to zel uh a, kawlkai a ne uh a hi hi. Tua danteng tawh hih nuta te pen hong nungta to to uh a, a hi zong in annek lim lo lua uh a hih man in a ci uh hong dam lo hi. A nu lokuan a, a nungah seng in singtam pi pua hi. A ang ah CinThang pua kawm in lo kuan, vai ciah cih danin a om gut lam uhka mit kha in ka mumu lai hi. Tua a om na buuk no zong ka pa in bang bang hi leh na pa neu un lahki teen pih nuam lo mawk a, ki teeng ta kei le uh eima si, eimasa mah uh a hih teh Buukno khat lam sak ni ci in a lamsak a hihi.

Hihte nuta annek lim loh luat man in hong dam loh uh tak teh ka nu lehka pa ki kum uh a, hih te nuta ih inn ah sam in khoi dam ni ki ci uh a hih manin ka inn vuah ka sam uh a, zatui siavuan te ka bawlsak uh hi. Nikhat dammawh veh te khat in Apple tui hong puak a hih man in a nuta un tua apple tui dawn uh hi. Banghang hiam cih leh a mau nuta in lah duh lua uh a hih manin a ki pia a hihi. Ka nu in apple tui dawn le uh hoih lo ding cih lam thei hi ta se mah leh duh lua mah mah uh a hih man un a khasiat khak ding uh ut lo hi.

Apple tui a dawn khit phet un anu in khua phawk nawn lo a, a om dan hong maan nawn lo hi. Siavuan pa in zatui a sut sawm leh zatui lut thei nawn lo a, bang mah ki cih thei nawn lo hi. Sihding a ngak a hih hang in a taneu a ngaih sut teh sizo mahmah lo hi ding hi ven …ka nu in zong a lungnop na ding ci in thu vai khak hi. Maan no aw hih na ta tawh ki sai in lunghiang kei in…ke’n ka sung a piang bang in na kem ning, lung pha mawh lo tak in pai in. Ka ta bang in kemding ka hih man in lung phat mawh na ding in bang mah nei het kei in aw…a cih khit teh anu in hong sih san hi.

Cin Thang zong a nusih khitteh ka nu in annek tui dawn dan, moh,suaklu, a tuamtuam lei sak in nesak zelzel hi. Cin Thang pen a nu in bangmah leisak zongei lo a hih manin moh cih khawngnek theih ding in zong tuat lo hi. Suaklu khawng muamsak leng duh lo lai hi. Banghang hiam cih leh a nutawh a om lai in bang mah ne zo lo lua uh a hih man in nektheih a hih lamna ngawn a thei lo khat uh a hi tazen uh hi. Hih Cin Thang pen hong khang to to in sang hong kah to to thei in hong ci dam to hi. A hi zongin Tan 10 lai avuan khit teh ka nu te kiang ah keizong khual zin nuam ing, ka lawm te hong zui sak un a cih na tawh ki zui in mizo gam ah va zin a,ngetphia a khauh pai mahmah te khat na ngah kha a hih man in ki bawl dam zo lo in a it mah mah a sanggam kei leh ka inn kuan unhong nusia hi. Hih lai ka gelh lai takna ngawn in ka khasia in kakhitui ka nulnul lai hi.

Ka pu in a teeknung in tanu khat nei a, it mah mah hi. A tadang te sang in itzaw phail hi leh ki lawmka sa hi. Ka pu tanu pen Cingno a hihi. Cingno pen Kum khat val hong phak khit teh nikhat khitnikhat hong dam lo semsem in om hi. A nu in siavuan te kiang ah valak zelzel a, a ciah kawm inka inn vuah hong bang zelzel uh hi. A nu in anung ah a puak kawm in, Cingno aw…dam maw..cileng maitai mah mah sa in a khut hongpei san in nuih maimah mah hi. Cidam lo a hih hang in cinghmah mah a, kizen mah mah hi. Nikhat ka nu tawh lo ka kuan uh a, nu aw…nitak vaiciah ciang Cingno a ding ihngasa khawi te khat matsak ni in puak ni ka ci hi. Ka nu in na matzawh leh khat man in la puak leng ai ve ci in vaiciah kuan ciang tuidum sungah ka tuak suk a, ngasa a lian sim sim khat ka man hi.

Inntung teh ka nu in na pi in a bawldan siam kei leh lim lo ding ai teh cih na tawh ka nu in innpan in bawl sa in va puak hi. Cingno in limsa lua in a vek in gai a, tua zan pen ih mut cih tak in ih mu hi. Zingsang khua vakteh siavuan pa in Tedim ah zatui lei ding teng laidal in hong at sak a, ka nuleh kapa zatui lei in Tedim va pai uh hi. Nitak nai 3 pawl in ka pi leh ka pu hong kap uh a, kei zong ka inn pan un bang a hiam? ci in ka tai suk pah hi. Cingno pen nitak nai 3 in a hu bei a, hong sih sanna hi mawk hi. Asih zawh nai lang khit khawng teh ka pa te hong tung uh a, ka pa in Cingno aw nazatui ding ka va lei uh hi ven hong na ngak lai buang lo a, ci in ka pa hongki sial hi. Ka pu te innpen neu lua hih man inka innvuah Cingno luang hawm puak toh ding in hoih ka sa uh a, ka pa tawh, ka pu tawh ka ki kum uh hi.

Ka pu in Cingno kiang ah, Cingno aw…ih inn pen na theih sa mah bang in neu lua hih a hih man in lengla te kita lo hi. Tua a hih man na u te kiang ah va ki tuah ni…ci in a genkawm kawm in ka nu in Cingno luang hawm a angah tawi in ka inn lam uh ka zuan uh hi. Ka inn uh ka tun uh teh a puan te a hoih zaw deuh te tawh laih sak ding ci in a puan hoih pen ding ka zong uh hi. A puan neih khem peuh a ki thuap lo om lo a,a hoih zaw deuh lai cih bang om lo a hih manin ka khasiat a suak hi. Hankeng ding na ngawn puan hoih khat bek bek na san ki nei lo zaw zen maw ….ci in nak pi in ka kap khia hi.

Ka khuasung vuah puteek khat a zi in sihsan khin a, tanei lo uh a hih manin a vak kik ding kua mah om lo in mikiang teng ah vak kawi kawi in ansiim zelzel hi. Midang te zong heh pih huai sa uh a hih man in an pia pia tekuh a, nungta thei hi. Tua puteekpa ka etet teh khuasung a anngen a vakvak buang a puansilhleh a pheituam teng pen hoih lo lua sia sa lua ka hih man in ka puan khat pia ning ci in ka khen sat hi. Nitak khat plastic sung khat ah puan khat leh pheituam khat guang in tua puteek pa innah ka va hawh a, a inn na mial khemkham in ka lau dek tak hi. Kua na hia? Hong lut o…om ing hong cih teh kei zong aw..ommaw ci in ka lut phei hi.

Bangci leng ci na hia? Lengla zong nei ngei lo lua ka hih ciang a, meizong vakngei se lo ka hi ta ve…. Nang nong hawh theih ka lung dam ei, angtang ing hong ci hi. Ke’n zong ka pai na hang gen in ka puan leh ka phei tuam khat ka pia hi. Tua nizan pen ka lupna tung pan tuaputeek pa ka ngaih sut sut na in ka ih mu thei pak kei hi. Zinei a tanei lo ih cih te zong genthei tak mah uh ei maw ci in ka lung hi mawh hi. Hih ka piak khit zawh teh tua puteek pa in ka puan piak silh tuanlo in om a, lamdang ka sa hi. Khatvei ka va hawh leu leu a, banghang a kongpuan piak silhnuam tuan lo na hiam ka cih leh aw….silhnuamlo hi lo e,puan hoih kici tua nong piakbek liannei ka hih manin ka sih teh kahan keng ding hi, Hong ci in aw……na hankeng ding hi mawk maw…..ci in lamdangka samah mah hi. Deih Tung