Guide Me, O Thou Great Jehovah
(Late 31:3)
William Williams (1717-1791)
John Hughes (1873-1932)
English Translation-Peter Williams (1722-1796)
Leitung minam tuamtuamte’ lakah Welsh minamte lasak a ukpen khat-in kiciamteh hi. Druids-te’ huna kipan in Wales gam pen lasa gam hi den mai hi. (“Druids” i cih Celtic Britain leh Gaul gama laithei phungzite hi a, van-a ni leh pasian tuamtuam bia uh a, tawsaw kung bang a siangtho-a a ngaihsut uh ahi hi. Hih mite’ thu kitam theih lua lo a, Roman laigelhsiam Pliny leh Caesar-te’ genna tungtawna kithei zahzah theih hi mai hi. Gaul gama Druids-te Romante in phiatsiang uh a, Britain gamah bel Christian upna a tun ciangin damdamin bei hi. ZKK). Tuni dongin Llangollen ah International Eisteddfodd (lasak pawi) bawl den uh hi. Hih la mahmah zong tua banga la ukna pana hong piangkhia ahi hi.
18th century bul lam pawl-in Howell Harris kici Welsh mite thuhilhsia khat in a thuhilhna leh mipi lasakna tawh Wales gam buppi khanglosak hi. England gamah zong Wesley-te unau leh George Whitefield in tua bang kha khanlawhna leh thuhilhna nei uh hi. Harris’ thuhilhna tungtawna kikhel mi khat om a, William Williams kici hi. Harris’ thuhilhna a zak ma-in siavuan sin nuama kithawithawi hi a, ahi zongin Harris’ thuhilhna a zak ciangin Pasian’ nasem dingin kipumpiak lian hi. Anglican pawlpi sungah pawlpi nih kemin pastor sem man sam-a, ahi zongin pawlpi khat bek-a omcip nuamsa lo-in, a nasepna ding mun Wales gambup hi, ci-in ciamteh-a, sakol tung tuangsa-in tai 100,000 val khualzinin amau’ pau-in lungdamna thu genin, a la mahmah-in sa hi. Haksatna tampi a thuak hangin “sweet singer of Wales” kici a, ki-it mahmah hi. Wales gambup ah thugensiampa ci-in kithei-a, ahih hangin a lasakte in mipi zozaw hi. La dawng 800 bang phuaka, Welsh kam ngena a phuah ahi hi. Hymn tawh kisai thu thei mahmah khat in, “Wales gama William Williams pen England gama Isaac Watts bang ahi hi” ci-in gen ngei hi. A la phuahte Mangkamin kiteikhia mel lo a, kitam theih lo hi. Hih la pianbek hi mai hi.
Hih la “Lam Ong Hilh In, Tung Pasian Aw” bel Wiiliams in England gam Bristol ah 1745 kuma a khet labu sungah kihel hi. A kikhet cilna ah gual gukta a pha taang 5 hi a, “Strength to Pass Through the Wilderness” kici hi. 1771 kumin Peter Williams in labu khat khena, Williams’ phuah la taang1,3,5 teng Mangkamin letkhia hi. A kumkik ciangin William Wiliams ahi kei leh a tapa John in Peter William’ teisa taang khatna zangin taang thumna leh taang linate letkhia leuleu a, taang lina a thak-in phuakpha hi. Tuhun ciangin taang thum bek kisa denzaw hi.
Laisiangtho bulphuh a kiphuak ahi hi. Thu ummite i nuntakna leh i khualzinna pen Israel mite ciamsa gam zuana kum 40 sung a khualzinna uh tawh na tehkaak hi. “Van khomun,” “liimlang tuinaak,” “Meiilum kai leh mei khuampi,” “Jordan gunpi gei,” “Gal-a Canaan” cihte Laisiangtho sunga kammalte vive ahi hi.
Hih la tawh kituak ding la-aw 1907 kumin John Hughes in a phuah ahi hi. Amah Welsh minam mah hi a, Sunday marches, anthems leh hymn aw tampi a phuakpa ahi hi. Hih la-aw bel Wales gam Capel Rhondda, Pontypridd ah kumsima kibawl Baptist Cymnfa Ganu (lasak pawi) adinga kiphuak ahi hi. Laidal-in kihawmkhia hi. Hih lamal leh hih la-aw kithuahkhawm pen Wales gamah tuni donga kideihpen khat hi lai hi. Leitunga kampau nam 75 val-in kiletkhia khin hi, kici hi.
Rev. Zam Khat Kham
Christian Hymn te’ tangthu 2005
Comment piaknop aomleh...