A lamdang le a etteh tak innkuan (1) ~ Lian Tuang

A lamdang le a etteh tak innkuan (1) ~ Lian Tuang

2007 kum tuk guahzuk hun laitak khat in ka nasepna (MPT) vai tawh Zangkong ka pai hi. Pa Thang (Sia Kam Khaw Thang) te inn ah ka tung hi. Nipi nih val deuh ka tam hi. Hih nipi nih sunga Sia Thang le amau innkuan tung pan ka sin khak thu pawl khat pen tu hun ciangin thupi sa in manpha ka sa semsem hi.

1. Zin tun ni nitak

Nitak lup kuan ciangin innlim ah innkuan in kihona khat ong om hi. Tua lai ah tu ni thupiang teng le zingciang maban dingte kiho hun dan ahi hi.

Kei zong ka vai ding teng ong dong hi. Zingciang MPT zumpi (40 Road, Pansodan) pai ning ka cih leh na pai ngei hiam ong ci kik hi. Pai ngei nai keng ka cih ciangin aw hi maw ong ci kik lel hi. Tualeh zingciang na zum na sawt dia ong ci leuleu a, nai 2 sung khawng hi ning ka ci kik hi.

TV kilak kawm ahih manin TV ka enen lel hi. A tawpna ah Sia Thang in thugenna ong nei hi. Zingciang inn pan 8:00 am a paikhia ding, kei (Lian Khan Tuang) MPT zum ah kha masa ding, zatui lei ding, laito ah laikhak le vankhakte la ding, Bazaar pai ding, tua khit teh kei (lian khan tuang) dawnkik ding, tua pan ciah ding ong ci miau mawk hi.

Kei vai pen ama vai bang lian in ngaihsun lian ahih manin lamdang ka sa mahmah hi.

2. Nitak nihna

Ka zum ah ong khak ong kidawn ngiatngait mawk ahih manin ka tawl dam mahmah a, ahi zong ka kisuang sim peuhmah hi.

Nitak ciangin meeting ong om leuleu hi. Thu kigen ciat a kei hun ong tun ciangin zingciang zong ka zum mah pai lai ning. Ahih hang ka lawmte kiang bang nuam ka hih teh kei le kei na pai lel leng a ci pian hi veng ka ci beh hi. Mawtaw tawh ong kha kikleh aana lua mahmah ka hih manin lam ban nopna nei ing a ci mai ka hi hi. Tua teng ka gen khit ciangin “aw hi maw” ong ci kik ziau leuleu lel hi. Lamdang ngaihsut vet lo hi.

Nang bek pai ding na hih leh ci in bus le meileng tuanzia ding hoih tak ong gen sitset leuleu hi.

Tua meeting man khit ciangin Sia Thang le sia nu (nu Ciin)in amau mun ciatah diary nai khat val bang at lai uhi.

3. Ama tutna

Sia thang in tutna mun thum nei a, tua tutnate ah ahunzui in tu lianlian hi. Ama tut hun ding laitakin ama tutna ah tu kha leng na awn sin aw ong ci ziau lel hi. Atut nawnloh ciangin na tut nopleh tu kik ve ong ci kik leuleu hi.

Zingsang khat innmai tutna ah tu in New paper ka sim hithiat leh na awn sin aw ong ci ziau hi. Ka kisuang mahmah hi. ka gamtatzia ka tut ka khawlzia hoih salo ai tam maw cih ka patau mahmah hi. A mit-hek ka en simsim hi. Amah tua tutna ah tu in tadensa simsim hi. Kei zong innlim a kikoih laibu khat ka lemlem hi.

Nai lang khit khawng ciangin tadensa na sim nopleh sim oo ong ci leuleu hi. Ka theihtheih ciangin tua tutna pen tadensa simna laisimna tutphah na hi gige hi.

Tua mah bangin zatui nek ciang a tutna, TV le internet a et ciang a tutna cih bangin na om linlian hi.

Hih tungtangin Na awn sin aw cih sawlna pen ka tuak mun mahmah hi. Ahi zongin tua kammal ong pau simin hehna, simmawhna, zahpihna, nopnehna cih lungsim tuamtuam om hetlo ahihna tel mahmah ka hih manin aw hi maw ka ci kik pah lianlian a, bangmah kisuanna kisungsiatna in ka nei nawn kei hi. It le zahtak ka thuah semsem zaw hi.

4. Sani ni nitak le nipi kikhopna

Sani nitak khat,meeting sungah pa Thangin zingciang breakfast pen 7:00am a ne ding, biakinn pen inn pan nai 8:30 am in pai khia ding, moh sai ah bang kawm ding, zatui lei kawm ding,…, cih bangin ong gen khol hi.

A zingsang ciangin 7:00am moh le niangtui ka ne khawm ngeingai uh hi. Nek khit phet in pa Thang, nu Ciin, U Thawn Mang, U Vungboihte avek un amau lupna khan ciat ah lut diamdiam uh hi. Inn lam bangin kikhop ding ciangin kithawi ding I kisawl henhan bang dan dingin a ngaihsun ka hi hi.

Nai 8 sat dong innlim ah khephek liangin laibu khat ka simsim lel hi. Ka lungsim ah kuamah lah kithawi nai mahmah lo nai 8:30 sat ding hi ta ka cici hi.

8:15 am pawl ciangin u Thawn Mang in mawtaw start in a set gingging sak hi. Kei bel innlim ah ka luppih puan teng tawh ka tutu lai hi. 8:30 lian ciangin lupna khan pan pusuak in mawtaw tungah ong kahto datdat suak mawk uhi. Kei zong hak lemlam sa in liangkhai le puanten bek tawh mawtaw tung ka kahto bambam ta hi.

Kuamah lah kithawi nai mahmah lo ka cih pen kei a kithawi nailo ka hi zawsop hi. Bangmah kithawi manlo ka hih manin ka sumpi ding u Vungboih kiang ka ngen mai hi. Ka luppih puan liangkhai le puanten bek tawh kikhawm in tua ni sun bup a om thengthiang ka hi hi. Ka kithawizia leh ka silh le tenzia tawh kisai bangmah ong puapih hetlo lel in a hi ding bangin ong koih lel uhi. Ka ngaihsut kikteh tu bang ka nuih za semsem hi.

5. Puan pho dan en cik

I theihsa tek mah bangin khualumna mun ah ni khat in a tawm pen khat vei ta bang I kisil ham tang hi.

Khausung vakna ka neih ding ciangin zingsang tungin ka kisil hi. Kisilpih puanten le puante sawp kawm in innmai ah puanten, puan le mainulte ka pho den hi. Ahi zongin nitak ka ciah ciangin ka puanphote kei pho bangin na om ngei lo hi. A nawl khawng a kikim linlian in na om den hi. Kuan na puah sak hi ding ahia ka ci lel hi.

Ni khat kisil khit puan ka phopho laitak in pa Thang ong pai in ka puan phosate a puahpuah kawm in puantente dialte a nawl kikem linlian leh huih in len zo pakpak lo hi. Puante zong hoihtak pho leng I taih ciang nuam pah hi ong ci hiathiat laizang hi.

Ong sawl lah hi lo, ong tai lah hi lo ama ngaihsutna ong gen a hih hangin tua ni a kipan puan ka pho ciang hoihtak in ka pho pah lian hi.

Tua hun lai in amah kum 80 kim pha ta ahih hangin cidam thahat in pilvang sitset a,sun tha pai bang in thucin thutang tangthu tuanthute ong gen pihpih zo lai hi. Ka tun suka ka maingap kholloh bang na hi het loin a nunnem mahmah khat, ama sungsuak ta bang mah in ong it ong bawl theih pen lungdam angtang in lamdang zong ka sa mahmah hi.

6. Phun vet lo

2014 kum ka zin suk khat leuleu ciangin zong ni tam simsim ka tam leuleu hi. Pa Thang pen kum 90 gual ahih hangin a tha hat lai mahmah hi. Ahi zongin an nek pen cidamte an ngeina bang hi loin siavuante sawlna bangin be tawm, sa tawm, mehteh mehgah tawm cih bang a kihelkim a ciim nihneh khat ahi hi.

An nek ciangin tua bangin a ciim nihneh kuangkhat ta gai lianlian hi. Ama nek dan ka etet ciangin lim sak tuak lel sa ka hih manin u Vungboih kiangah “pa Thang in a an lim sa lel maw, ning khollo maw” ka ci pong mawk hi. U Vungboih in “bang lim sa peuhmah dia, hih banga a nek kum 10 bang hi khin ta, ning ngel lo dia, siavuante cih ahih man a, a nene bek hi”ci in ong dawng kik hi.

Ama duh le duhloh ci loin siavuante cih bangin nek le dawn nangawn a zuih tentan pen tu lamlam ciangin thupi ka sa semsem hi.

Hih bangin Sia Thang thu I gen kikna pen thudang hi loin kei mimal in ka phattuampihnate keimah bangin midang khat peuhin a phattuampih theihna ding cih lunggulh man ahi hi. (Sia Kam Khaw Thang le ka pa pen pa unau ahih manin pa Thang a ci ka hi hi.) Lian Tuang