Banglo teng tutna guan (Majoring in minors) – Matt 23: 1 – 36
Masak ding teng nunun, nunun ding teng masak. Thupi loteng peuh thupi sak. Thupi teng thupi sak thei lo. Guat ding teng guan loin bangloteng peuh tutna guan, banglo teng tawh piciang tehteh, paizia pen hih 21 century ii khuahun khat ahi hi. “Majoring in minors” cih ciangin banglo teng thupi sak cihna hi a, banglo teng peuh ih Christian zingvai hawmna ah buaipih cihna hi. Christian thu-um makai pipi a khangcing ding ih sak leh Lai Siangtho (the word of God) lapsang ding sangin Khang lui ngeina (tradition) lapsang ding thupi sak zawa, Lai Siangtho zuihna thupi sak loin Khanglui ngeina thupi sak zawin buaipih zawkna pen banglo teng thupi sak cihna sungah huam hi. Majoring in minors. Thupi lozaw teng thupi sak mawhna pen Topa Jesuh in ama’ hun lai pekin a na kawk den thu khat hi a, tuni dong mahin om lai hi.
Pharisees te in amau gamtat luhekzia tawh thu kawng mawk kaih uh a, Lai Siangtho gennop bulpite nuaisiah den uh hi. Thupi lo thupi sak, thupi thupi lo sak. Majoring in Minors. Banglo teng thupi saka kinei in, a thupi taktak thute sel uh hi. Tua ahih manin Topa Jesuh in hih bangin na gen hi, “Mihoih a kineih khem no thukham hilhsyate le Farisi mite in gimna na thuak ding uh hi. Note in Pasian tungah lengmasel, masala, le kummin sing namtui a kipanin meh namtui nam khempeuh, sawm ah khat pia napi-in, thukham sungah a thupi zaw ahi thutang, hehpihna, le thumaante na don kei uh hi. A dangte nusia tuan loin hih thute na zuih ding uh ahi hi (Matt 23: 23).
Jesuh in Farisite in amau deihdaan in thukham puatham pawlkhat zui gawp leitei uh ahihna thu thei gige hi. Sumpi piak kisaktheihpih uh a, ahi zongin a piakkhiatzia uh maan lo hi. Lai Siangtho simin keinei uh a, ahi zongin a puatham teng bek zui uh a, tulai bang hi leh, “thumaan gen le sazaang kap” ci nuam lai deep uh hi. Tua ahih manin Jesuh in hih bangin na kawk hi, “sawm ah khat pia napi-uhcin, thukham sungah a thupi zaw ahi thutang, hehpihna, le thumaante na don kei uh hi. A dangte nusia tuan loin hih thute na zuih ding uh ahi hi” na ci hi (Matt 23: 23). Farisi te tawh a kibang biakna makaite in pawlpi mi kibehlap theih nadingin hanciam keei sam uh a, ahi zongin a thupizaw khamangthang a man Lungdamna thu tangko nasepna ah bangmah sem nuam taktak pha lo uh hi. Tua ahih manin Jesuh in hih bangin na kawk hi, “Note in mi khat bek nangawn na ngah zawh nading uh na hanciamna un leitung tuitung lumletin khual na zin uh a, na ngahsunte uh zong note zah nihin a siahuai, hell khuk tung ding mi na suah uh,” cih san hi (Matt 23: 15).
Hai le kuangte a pualam na siangsak uh a, ahi zongin tuate sungah, thatanghat thu le huaihamna tawh mi a’ na suh uh nate a om hi. A pualam zong a siangtho a suah theih nadingin hai le kuang sunga a om nate a siangtho hi sak phot un, cih beh lai hi (Matt. 23: 25, 26). A sung lam sangin a pualam kithupi sak zaw hi. A thupi lozaw pen ih buai pihpih tak ciangin a thupizaw pen kithupi muh zaw thei nawn lo a, tua laimun ah bangloteng tutna kiguan in, banglo teng thupi kisa a, thu mahmah hi lo toto hi. Note pen leikang tawh a kizut manin a pualam a hoih mahmah tawh kibang napi-in a sungah misi guh le a kihhuai nin nam khempeuh a omna hankhuk tawh na kibang uh hi, cih san lai hi (Matt 23: 27). A thupi lozaw tungtham teng zutzut napi uhcin a thupizaw sunglam a uih sak lutlutte na hi uh hi. Ih pu ih pate’ khan lai-in eite a om hilehang, kamsangte a thah bangun eite in ih that kei ding hi, na ci uh hi. Note pen kamsangte a that mite’ suan le khakte mah na hih manun na zuaupi uh a gen na hi uh hi. Tua ahih manin na pu na pate’ uh maban zom to vet un, Jesuh in cih san hi (Matt. 23: 30-32).
Hih bangin Farisi te in a baihzaw, a zangzaw, a olzaw, a thupi lozaw thuteng seppi in nei uh a, tuazia tawh a gikzaw, a thupi zaw thukham ahi tua thumaanna, khuangaihna le hehpihna thute khuhcipin seelcip uh a, uk cik uh hi. Tuni tukhangin zong hih bang gamtatna kilanglua mahmah ta hi. Banghangin a thupi loteng peuh thupi lakin ih nuntakna ah tutna guan kha zel ih hi hiam? Na nuntakna ah bangloteng in mun hong luah na kisa hiam? Christiante pen dikna le sianthona ah ih picin ding, a picing hong kicih ding lunggulh hi hang. Tua ahih leh hepihna le khuangaihna, thumaanna le cihtakna thu ah a khangcing ih hih ding leh sumpi piak ding koi baih zaw hiam? Pawl khatte ahih leh sumpi nangawn a khia vet lo dinmun ah a om ong om kha lai phial ding hi. Bangbagn hi leh, a taktak in ci lehang thumaanna le dikna, hehpihna le khuangaihna sungah ih nuntakna kipiak ding sangin sumpi bawm sungah sumpi khiat ding baihzaw hi.
Tua bangin a baihzaw, a bangmah lo zaw peuhmah tutna guan-in mun pia in, Pasian hong kalh a hamsazaw nate ah ih lungtang ih kipia nuam kei uh hi. Mihingte in Topa’ adingin a ol theithei, a manh tawm theithei lampi tawnin ih kipia bek mawk uh hi. Banghangin a thupizaw thute thupi sak ngam lo zaw ih hi hiam? Banghangin a thupizaw thute gen belin nei nuam lozaw ih hi hiam? Banghangin a thupizaw thugen theite khaktanin kitheihmawh bawl se ih hi hiam? Gamdang pai Pasian’ nasemte in banghangin Lai Siangtho thu mah suut zaw loin, mite hauhna, pilna le khantohna teng peuh pulpit tung luahsakin gen belin nei denzaw lawmlawm mawk ih hi hiam? A thupi lozaw thute tutna guan, mun la sakin ih khuasak zawh sawt khin lua ta ahih manin a thupizaw thute ii a limna, amanphatna, a khumna, a thupitzawkna ih minam sungah a lang tamzaw in ih mansuah ta hi. Ih neihsa ih sum ih paite pawi ading, mimal hamphatna ading, kipawlna ading, tungsiah lamah puak ding cihte peuh ah ih thupi sak zaw uh a, athupi zaw Pasian adingin Pawlpi kem tuucingte’ ading, gammial mission nasepna, Pawlpi’ nasepna, mizawng tagahte huhna ah piak khiat ding thupi sak lozaw ih hiam? Ci-a kidothuai honpikhat ih om kha ding hi.
(Note: Kha Siangtho Lawnna le Pianthakna Article ka gelhna sungah ‘Tatkhiatna pen kingah takpi thei lo a’ pen ‘Tatkhiatna kingah takpi lo thei a’ cih ding hizaw ei. Lungdam)
A zom om lai ding…Majoring in Minors
Evan. Suang Dal
Comment piaknop aomleh...